Bản báo cáo cải cách của ông Annan được công bố từ ngày 21/3 đã hâm nóng dư luận suốt 1 tháng qua và tạo ra cuộc cạnh tranh quyết liệt giữa các bên liên quan tập trung vào vấn đề mở rộng Hội đồng Bảo an (HĐBA).
Trong báo cáo, ông Annan đã áp dụng 2 phương án lớn để mở rộng HĐBA. Theo phương án “6+3”, sẽ tăng thêm 6 nước ủy viên thường trực HĐBA không có quyền phủ quyết và 3 nước không thường trực.
Theo phương án “8+1”, sẽ tăng thêm 8 nước ủy viên thường trực với nhiệm kỳ 4 năm và có thể tái đắc cử và tái nhậm chức cùng 1 nước không thường trực; châu Phi, châu Á, châu Âu và châu Mỹ lần lượt giành 2 ghế ủy viên bán thường trực.
Các nước thành viên LHQ cần xác định phương án mở rộng HĐBA trước khi triệu tập hội nghị thượng đỉnh vào tháng 9 tới. Theo thông lệ, các chương trình nghị sự liên quan tới vấn đề cải tổ LHQ cần phải đưa ra quyết định thông qua phương thức “hiệp thương nhất trí”.
Trên thực tế, đến nay giữa các nước thành viên LHQ vẫn tồn tại nhiều bất đồng xung quanh vấn đề cải tổ. Đức, Nhật Bản, Ấn Độ, Brazil đang mong muốn trở thành ủy viên thường trực HĐBA tích cực ủng hộ phương án 1 của ông Annan.
Tuy nhiên, Italy, Hàn Quốc, Pakistan...lại phản đối quyết liệt việc tăng thêm nước ủy viên thường trực HĐBA. Các nước này cho rằng, trong tình hình chưa có được “hiệp thương nhất trí”, việc tăng thêm ủy viên thường trực sẽ làm ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của HĐBA. Họ chủ trương mở rộng HĐBA theo phương án 2 để nước mình có cơ hội giữ ghế ủy viên bán thường trực.
Các phương án mở rộng HĐBA cũng chưa nhận được sự ủng hộ của 3 ủy viên thường trực hiện nay là Mỹ, Nga và Trung Quốc. Các nước này cho rằng không nên đưa ra thời hạn cụ thể và tiến hành biểu quyết lựa chọn phương án cải tổ vì nó sẽ không có lợi cho việc tăng cường sự đoàn kết trong LHQ và củng cố thẩm quyền của HĐBA.
