Hành động hiếm thấy của Trung Quốc hôm 19-9 đã đẩy mối quan hệ giữa hai nước lùi thêm một bước, với việc Bắc Kinh bày tỏ sẵn sàng chơi rắn với Nhật Bản về các vấn đề liên quan toàn vẹn lãnh thổ.
Việc cắt đứt các cuộc tiếp xúc cấp cao giữa hai chính phủ Trung-Nhật được đưa ra, sau khi các cuộc biểu tình chống Nhật nổ ra ở Trung Quốc.
Cuộc tranh cãi gần đây nhất giữa Bắc Kinh và Tokyo bắt nguồn từ vụ đụng độ hôm 7-9 giữa một tàu cá Trung Quốc với hai tàu tuần duyên Nhật Bản ở khu vực biển tranh chấp chủ quyền quanh đảo Sekaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư). Nhật Bản đã bắt giữ toàn bộ tàu cá và thủy thủ đoàn Trung Quốc. Tuần qua, 14 thuyền viên tàu cá Trung Quốc đã được phía Nhật trả lại tự do, cho hồi hương bằng đường không, tàu cá được nhổ neo về nước, riêng thuyền trưởng tiếp tục bị giữ lại.
Tại Tokyo, ông Noriyuki Shikata, Phát ngôn viên của Thủ tướng Naoto Kan, cho biết Chính phủ Nhật đang đánh giá tình hình nhưng chưa chính thức thông báo về việc Trung Quốc đã cắt đứt tiếp xúc song phương cấp cao. Người phát ngôn này nói: “Nếu Trung Quốc đã quyết định như vậy thì đó thực sự là điều đáng tiếc”.
Ông Shikata nói: “Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc bình tĩnh và thận trọng để không làm cho tình hình leo thang hơn nữa”. Ông cho rằng, việc Tokyo bắt giữ thuyền trưởng tàu cá Trung Quốc là dựa trên cơ sở pháp luật của Nhật Bản chứ không dựa trên bất cứ ý đồ chính trị nào.
Về phía Bắc Kinh, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng, việc Nhật Bản từ chối trả lại tự do cho thuyền trưởng tàu cá nói trên đã làm tổn hại nghiêm trọng quan hệ hai nước. Một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh đã ngừng các cuộc tiếp xúc cấp tỉnh và cấp bộ với Nhật Bản. Ngoài ra, Bắc Kinh còn ngừng các cuộc đàm phán về hàng không, hoãn một cuộc họp giữa hai bên để thảo luận về than đá.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Ma Zhaoxu nói: “Nhật Bản hành động một cách ngoan cố, mắc hết sai lầm này đến sai lầm khác, Trung Quốc phải có các biện pháp đáp trả và phía Nhật sẽ phải chịu mọi hậu quả”.
Tình hình quan hệ Nhật-Trung căng thẳng gây ra nghi ngờ về sự hợp tác giữa hai nước tại các diễn đàn quốc tế đa phương như Hội nghị Thượng đỉnh Liên Hợp Quốc về các mục tiêu thiên niên kỷ đang diễn ra tại New York, Hội nghị G-20 sắp tổ chức tại Hàn Quốc và Hội nghị các nhà lãnh đạo APEC tổ chức tại Nhật Bản vào cuối năm nay.
Đ.P
Theo AP
