 |
| Trực thăng Black Hawk, loại Mỹ sẽ bán cho Đài Loan |
Theo Reuters, với quan hệ ràng buộc về kinh tế- thương mại, bất đồng Trung- Mỹ khó có thể leo thang đến mức đối đầu nhưng vẫn gây khó cho các hợp tác về kinh tế và an ninh.
Các khoản nợ và vấn đề tỷ giá hối đoái
Mỹ vẫn đang phàn nàn rằng Trung Quốc cố ý định giá đồng nội tệ thấp hơn giá trị thực tế để hỗ trợ các nhà xuất khẩu trong nước và điều đó là không công bằng. Phía Mỹ nói Trung Quốc, tuy không chính thức, kìm giữ tỷ giá đồng Nhân dân tệ/USD từ giữa năm 2008, điều đó có nghĩa đồng nội tệ của Trung Quốc lại yếu đi so với các ngoại tệ, khi đồng USD giảm giá trị.
Trung Quốc, chiều ngược lại, lo lắng về giá trị dự trữ ngoại tệ của nước này dần bốc hơi do đã đổ nhiều tiền vào nền kinh tế Mỹ. Trước đó, Trung Quốc đã mua vào tới gần 799 tỷ USD trái phiếu kho bạc Mỹ hồi cuối tháng 10-2008, thay thế Nhật Bản để trở thành nước sở hữu số trái phiếu chính phủ Mỹ nhiều nhất.
Nhiều nhà lập pháp Mỹ muốn xử lý vấn đề tỷ giá Nhân dân tệ/USD, nhưng họ thấy khó để có thể điều tra những hành vi phía Mỹ cho là trợ cấp của chính phủ Trung Quốc.
Reuters nhận định, những hành động vội vàng từ phía Mỹ để xử lý khoản nợ chính phủ khổng lồ với Trung Quốc, hay những khoản vốn Bắc Kinh đổ vào để bù đắp thâm hụt của nền kinh tế Mỹ, khó có khả năng xảy ra.
Tranh cãi về thương mại và đầu tư
Một ủy ban của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đang xem xét việc Mỹ đánh thuế lốp xe nhập khẩu từ Trung Quốc. Đây là lần đầu tiên Mỹ áp thuế bảo hộ kể từ khi Trung Quốc gia nhập WTO.
Những bất đồng thương mại khác tập trung xung quanh các sản phẩm thép, gia cầm, chuyện Trung Quốc áp thuế đối với nguyên liệu thô xuất khẩu, rồi vấn đề chất lượng và độ an toàn của thực phẩm, đồ chơi Trung Quốc mà phía Bắc Kinh cho là một dạng của chủ nghĩa bảo hộ.
Các công ty Mỹ làm ăn ở Trung Quốc thì kêu ca tình trạng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, các quy định không rõ ràng, nạn tham nhũng và những đặc quyền đặc lợi của các đối thủ địa phương.
Người Trung Quốc lại nói Washington dựng lên những hàng rào đối với đầu tư của họ ở Mỹ, viện lý do lĩnh vực đầu tư liên quan đến tài nguyên thuộc phạm trù an ninh quốc gia.
Trong năm 2008, Mỹ xuất sang Trung Quốc số hàng hóa trị giá 69,7 tỷ USD, không thấm vào đâu so với kim ngạch hàng Trung Quốc xuất qua Mỹ (337,8 tỷ USD). Mỹ hiện đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 2 của Trung Quốc.
Ngoại giao và ảnh hưởng quân sự
Khi Trung Quốc đã trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới, ảnh hưởng của nước này cũng gia tăng đáng kể, đặc biệt ở châu Á và châu Phi. Bắc Kinh cũng đang nâng cấp sức mạnh quân sự và khả năng làm chủ không gian vũ trụ.
Mỹ đã phải lên tiếng yêu cầu Trung Quốc công khai hơn về chi phí quân sự cũng như các ý đồ chiến lược. Phía Bắc Kinh thì lo ngại sự hiện diện quân sự toàn cầu của Washington.
Năm ngoái, sự hiện diện của hải quân Mỹ tại vùng biển Trung Quốc nhận là của mình, đã dẫn đến xung đột giữa đôi bên. Năm 2001, một máy bay do thám của Mỹ buộc phải hạ cánh trên đất Trung Quốc sau khi đụng phải một chiến đấu cơ Trung Quốc.
Và Mỹ - Trung đã cùng tham gia các cuộc đàm phán về vấn đề hạt nhân Triều Tiên. Bắc Kinh lo ngại nếu người hàng xóm sụp đổ, làn sóng người tị nạn sẽ khiến vùng đông bắc nước này rối loạn.
Mỹ cũng muốn Trung Quốc gia tăng sức ép đối với Triều Tiên, Iran về các hoạt động hạt nhân. Trong bối cảnh ấy, vấn đề Đài Loan vẫn là điểm nóng trong quan hệ Trung - Mỹ.
Trước đó một ngày, Mỹ tiết lộ kế hoạch bán tên lửa Patriot, trực thăng Black Hawk và thiết bị liên lạc cho phi đội chiến đấu cơ F16 của Đài Loan, theo Straits Times.
Tuy nhiên, báo này nói trong danh mục các món hàng, không có máy bay chiến đấu phản lực, thứ mà Đài Loan yêu cầu. Cụ thể lần này, Đài Loan sẽ nhận 114 tên lửa Patriot, trị giá 2,81 tỷ USD, 60 trực thăng chở quân- chiến đấu Black Hawk trị giá 3,1 tỷ USD, các tên lửa Harpoon và tàu phá mìn…
