 |
| Ông Ceausescu trên trang bìa tạp chí Time (Mỹ) |
Thông tin này đã được Quốc vụ khanh James Baker chuyển cho Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Liên Xô, khi đó là ông Eđuard Sevardnaze vào năm 1989 và yêu cầu Liên Xô can thiệp.
Năm 1992, trong một đợt thanh tra tại Viện nghiên cứu năng lượng hạt nhân tại Pitesti-Rumani, các nhà chức trách đã thu được một lọ trong đó chứa 100 miligram plutonium – 239, việc khám phá này khiến dư luận chú ý.
Năm 1976 - 1977 ông Ceausescu đã thành lập một chương trình tuyệt mật mang mật danh Danuyp, nhằm nghiên cứu việc sản xuất bom hạt nhân.
Theo ông Mihai Balanescu, Ceausescu đã ra lệnh cho Viện Vật lý nguyên tử mà ông là Giám đốc điều hành bí mật nghiên cứu việc làm giàu uranium để phục vụ cho việc sản xuất bom nguyên tử.
Vào giữa những năm 70, Rumani thông qua các hoạt động thương mại và trợ giúp kỹ thuật của Mỹ để chuẩn bị xây dựng một nhà máy điện nguyên tử. Do đó mà việc thành lập Viện nghiên cứu hạt nhân tại Pitesti là điều dễ hiểu.
Và tại đây, Rumani đã mua của Mỹ một lò phản ứng hạt nhân để phục vụ cho mục đích nghiên cứu. ( Liệu đây có phải là một mưu mô thâm hiểm của Mỹ: Bí mật bán lò phản ứng hạt nhân cho Rumani nhưng lại mách và xui Gorbachop diệt Ceausescu?).
Theo ông Balanescu - Giám đốc Viện nghiên cứu hạt nhân của Rumani thời kỳ đó: Lò phản ứng hạt nhân mà Mỹ bán cho Rumani không có hệ thống bảo vệ bằng tường bêtông mà vỏ bọc bằng một khối nước nặng dày khoảng 6-7 m.
Từ năm 1985 lò phản ứng Triga bắt đầu tiến hành làm giàu quặng-239. Theo ông Balanescu, khi đã có được plutonium –239 thì việc chế tạo bom nguyên tử là việc mà bất kỳ một kỹ sư nào cũng có thể làm được.
“Bộ não” của chương trình hạt nhân của Rumani là nhà khoa học Alexandru Olariu, ông này đã mất năm 2001. Nhóm các nhà khoa học nghiên cứu chế tạo bom hạt nhân của Rumani theo ông Balanescu làm việc tại tầng 4 tại cao ốc ở Magurele.
Nhóm các nhà khoa học này thường xuyên chịu sự giám sát của lực lượng an ninh và họ đã thành công trong việc điều chế ra plutonium-239. Đầu năm 1989, ông Ceausescu đã lên kế hoạch xây dựng một khu tổ hợp làm giàu plutonium-239, hàng năm sản xuất được 1 kg plutonium –239.
Tổ hợp sản xuất này dự kiến được xây dựng trong 8 năm. Nếu kế hoạch này được hoàn thành, tới năm 2000 Rumani sẽ có bom hạt nhân. Tuy nhiên, ngay sau đó ông Ceausescu đã bị lật đổ.
Phạm Viết Đào
Theo Evenimentele zilei, 1/2006
