 |
| Các nhà lãnh đạo Iran thăm nhà máy hạt nhân Isfahan |
Động thái này của Iran chấm dứt 9 tháng đơn phương ngừng mọi hoạt động của nhà máy.
Cuộc khủng hoảng hạt nhân ở Iran đã kéo dài hai năm qua dẫn đến việc 3 nước EU gồm Anh, Pháp, Đức (còn gọi là EU – 3) tổ chức đàm phán trực tiếp với Tehran nhằm thuyết phục Iran từ bỏ chương trình hạt nhân của mình.
Cuộc đàm phán bị đổ bể sau khi phía EU – 3 đòi Iran phải ngừng vô điều kiện chương trình hạt nhân của mình. Nhưng Tehran cho rằng Iran có quyền nghiên cứu và sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình như sản xuất điện nguyên tử và nghiên cứu khoa học.
Phía Iran đặt thời hạn cho việc nối lại đàm phán với EU – 3 vào ngày 1/8 nhưng phía châu Âu không đáp ứng đòi hỏi này của Tehran, xin hoãn lại thêm một tuần nữa.
Các nước EU muốn tranh thủ tham khảo IAEA và chờ sau khi Tổng thống mới của Iran làm lễ nhậm chức vào ngày 3/8 mới đưa ra đề nghị về việc có nối lại đàm phán hay không.
Iran cho rằng phía EU đã không đưa ra được sự bồi thường thiệt hại cả gói về thương mại và an ninh cho Tehran được các bên thỏa thuận hồi tháng 9 năm ngoái, nếu Iran chấp nhận ngừng chương trình làm giầu uranium của mình.
Nhà máy Isfahan có năng lực chuyển quặng uranium thành khí gas để dùng trong việc làm giầu uranium. Phía Tehran cho rằng việc chuyển đổi này là một lĩnh vực riêng rẽ ít nhạy cảm hơn so với làm tái chế thanh nhiên liệu Plutonium. Tuy nhiên phía IAEA cho rằng tất cả mọi công đoạn trong chu trình sản xuất năng lượng này đều nhạy cảm như nhau nên cần phải ngừng hoạt động.
Trước tuyên bố của Iran về việc hoạt động trở lại nhà máy làm giàu uranium Isfahan, phía EU chỉ còn biết kêu gọi tự kiềm chế. Liên hiệp Anh đã phản ứng một cách tức giận cho rằng việc phá niêm phong nhà máy hạt nhân là một bước đi nguy hiểm không cần thiết.
Mỹ nghi ngờ rằng Iran có chương trình làm giàu các thanh nhiên liệu Plutonium có thể đạt đến độ chế tạo vũ khí hạt nhân tại nhà máy Isfahan. Phía Mỹ luôn giữ quan điểm nếu không thể thoả thuận được với Tehran thì chỉ còn cách đưa vấn đề này ra thảo luận tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Nếu điều này được thực hiện, chắc chắn Iran sẽ phải chịu một lệnh trừng phạt nghiêm khắc. Trong khi đó Iran cho rằng trên thực tế nước này cũng đã bị cấm vận từ lâu rồi nên thiệt hại của lệnh trừng phạt kinh tế sắp tới nếu có cũng không ảnh hưởng nhiều đến Tehran.
