Trong bài phát biểu lịch sử tại Nghị viện Úc, ông Abe nói rằng, Nhật Bản “đang quyết tâm làm nhiều hơn nữa để thúc đẩy hòa bình ở khu vực và trên thế giới”. Ông mô tả quan hệ Nhật - Úc là “đặc biệt”, còn Thủ tướng Úc Tony Abbott mô tả Nhật Bản là “người bạn rất, rất thân thiết”. Hai nhà lãnh đạo đã ký thỏa thuận cho phép chuyển công nghệ và trang thiết bị quốc phòng sang Úc, chỉ vài ngày sau khi Tokyo tuyên bố quân đội Nhật Bản có quyền bảo vệ các đồng minh.
Ông Abe nói rằng, Nhật Bản quyết tâm “thay đổi cơ sở pháp lý cho an ninh” để giúp nước này có thể hợp tác với các nước khác và “xây dựng trật tự quốc tế tôn trọng luật pháp quốc tế”. “Mong muốn của chúng tôi là đưa Nhật Bản trở thành đất nước sẵn sàng hơn để đóng góp và hòa bình khu vực và xa hơn nữa”, ông Abe nói trong bài phát biểu bằng tiếng Anh. “Đó là lý do Nhật Bản giương cao khẩu hiệu đóng góp chủ động cho hòa bình”, Thủ tướng Nhật khẳng định.
Trong cuộc họp báo tại Úc, ông Abe nói rằng, cánh cửa cho đối thoại luôn mở với Trung Quốc, đồng thời khẳng định “quan điểm cơ bản của Nhật Bản là muốn cải thiện quan hệ với Trung Quốc”. Thủ tướng Abbott nhắc lại quan điểm của ông Abe trong việc thúc đẩy hòa bình ở châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời hoan nghênh Tokyo quyết định trở thành “đối tác chiến lược năng động hơn trong khu vực”.
Ông Abbott và ông Abe đã ký Thỏa thuận đối tác kinh tế Nhật - Úc. Các nhà quan sát cho rằng, lý do ông Abe nói nhiều về hòa bình, tự do hàng hải và luật pháp quốc tế như vậy tại Nghị viện Úc là bởi vì Thủ tướng Nhật Bản tin rằng, những điều này đang bị đe dọa. Ông Abe cũng như ông Abbott không nêu tên của quốc gia nào, nhưng thông điệp cốt lõi trong bài phát biểu của ông Abe, và thực tế rằng ông đã sang Úc hai lần chỉ trong vòng 4 tháng, nói lên việc hai nước chia sẻ quan ngại về Trung Quốc.
Theo nhiều nhà phân tích, ngay cả trước khi Trung Quốc thực hiện hàng loạt hành động thách thức để củng cố tuyên bố chủ quyền trong 2 năm qua, Nhật Bản, Úc và Mỹ đã bắt đầu thúc đẩy hợp tác quốc phòng để đối phó Trung Quốc ngày càng lớn mạnh. Giới phân tích cho rằng, bài phát biểu của ông Abe trước Nghị viện Úc là dấu ấn chiến lược, cho thấy Nhật và Úc đang đi đầu trong nỗ lực lập ra một liên minh khu vực để ngăn chặn Trung Quốc, dù có hay không có vai trò của Mỹ.
Trong khi đó, nhật báo Thanh niên Trùng Khánh của Trung Quốc vừa đăng bản đồ Nhật Bản với hai đám mây hình nấm trên thành phố Hiroshima và Nagasaki kèm theo dòng tít: “Nhật Bản muốn chiến tranh một lần nữa”, làm bùng lên cơn giận dữ từ phía Nhật Bản. Không chỉ thế, Trung Quốc tuyên bố từ năm sau sẽ cho phép người dân vào thăm phòng thí nghiệm vũ khí sinh học và hóa học của quân đội Nhật thời Thế chiến 2 ở thành phố Cáp Nhĩ Tân. Đây là nơi quân đội Nhật thử nghiệm các loại khí độc, vi khuẩn chết người… trên người, dẫn đến cái chết của hàng ngàn người.
