 |
| Tổng thống R.Nixon (phải) và Nguyễn Văn Thiệu. Nguồn: En.wikivisua.com |
Khi thảo luận việc chấm dứt sự can thiệp của Mỹ vào cuộc chiến tranh Việt Nam tháng 1/1973, Tổng thống Nixon vấp phải rào cản chính trị: Tổng thống VNCH Nguyễn Văn Thiệu không muốn ký Hiệp định Hòa bình Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam vì lo sợ sẽ gây tổn thất cho chính mình và chính quyền miền Nam Việt Nam.
Ít giờ trước lễ tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ hai ngày 20/1/1973, Tổng thống Nixon điện thoại cho Cố vấn An ninh quốc gia Henry Kissinger, người sau đó trở thành Ngoại trưởng Mỹ, và yêu cầu ông này ép Nguyễn Văn Thiệu ủng hộ Hiệp đình Hòa bình Paris.
| Sau khi nghe tin về việc ký kết hiệp định hòa bình, Tổng thống Nixon gọi cho vợ, bà Pat Nixon: “Kissinger đang trên đường trở về và chúng ta đã có được hiệp định. Tôi sẽ thông báo vào 10 giờ tối nay trên truyền hình”, Tổng thống Nixon nói với Đệ nhất Phu nhân. “Thật tuyệt vời, thật phi thường”, bà Pat Nixon trả lời. |
Tổng thống Nixon cũng yêu cầu Kissinger nói với lãnh đạo VNCH rằng Quốc hội Mỹ sẽ cắt đứt viện trợ dành cho chính quyền Sài Gòn nếu họ không ủng hộ cho hiệp định hòa bình. Đây là một phần trong các cuộn băng ghi âm dài 150 tiếng cùng khoảng 30.000 trang tài liệu khác vừa được giải mật.
“Tôi không biết liệu lời đe dọa có đủ mạnh hay không, nhưng tôi sẽ làm bất kỳ điều gì, thậm chí cắt đầu ông ấy (Nguyễn Văn Thiệu) nếu cần thiết”, Tổng thống Nixon nói qua điện thoại.
Cố vấn An ninh Quốc gia Kissinger, người ký hiệp định tại Paris ba ngày sau đó, cho rằng vấn đề này sẽ dễ dàng hơn nếu mạnh tay với Ngoại trưởng VNCH Trần Văn Lắm, người đang có mặt ở Paris (Pháp) để tham dự đàm phán về hiệp định hòa bình.
“Ngoại trưởng (Lắm) là người ngu muội và ông ta không thể làm nên trò trống gì”, Kissinger trả lời Tổng thống Nixon.
Tuy nhiên, theo một cuộn băng khác, khi gặp Ngoại trưởng Lắm cuối tháng 1/1973 tại Nhà Trắng, Tổng thống Nixon lại hứa sẽ làm bất kỳ điều gì có thể để trợ giúp chính quyền VNCH. Sài Gòn được giải phóng tháng 4/1975 sau khi Tổng thống Nixon từ chức (tháng 8/1974) vì vụ bê bối Watergate.
Trong bài phát biểu cay đắng trước khi di tản, Nguyễn Văn Thiệu cáo buộc Mỹ không giữ lời hứa bảo vệ chính quyền VNCH và chỉ trích chính quyền Nixon ép ông ta ký Hiệp định Hòa bình Paris.
Băng ghi âm cũng cho biết Tổng thống Nixon muốn ông Kissinger ký được hiệp định để đưa Mỹ thoát khỏi cuộc chiến tranh Việt Nam trong danh dự. Trong cuộc trò chuyện ngày 23/1/1973 với Kissinger, Tổng thống Nixon nhấn mạnh:
“Chúng ta được nghe rằng việc nước Mỹ dính líu ở Việt Nam làm tổn hại thế giới. Nếu chúng ta kết thúc cuộc chiến tranh này bằng sự thất bại, với việc đầu hàng, trao trả tù binh, Trung Quốc và Nga sẽ hạ thấp chúng ta trong các cuộc đàm phán và châu Âu cũng sẽ không còn xem chúng ta là đồng minh đáng tin cậy”.
Cựu Tổng thống Nixon qua đời năm 1994. Nguyễn Văn Thiệu qua đời năm 2001 tại Boston (Mỹ).
