Tại cuộc nói chuyện này, Tổng thống Obama kêu gọi thế hệ trẻ Nga-Mỹ giúp tạo dựng mối quan hệ đối tác mới giữa hai nước.
Ông Obama nói: “Chúng ta có thể cùng nhau xây dựng một thế giới trong đó con người được bảo vệ, thịnh vượng được gia tăng, sức mạnh của chúng ta thực sự được sử dụng để phục vụ sự tiến bộ. Tất cả những điều đó đều nằm trong tay của các bạn”.
Ông Obama cho rằng việc xây dựng một mối quan hệ đối tác lâu dài giữa hai đối thủ trước đây là việc không dễ dàng nhưng có thể làm được vì hai nước có chung nhiều nền tảng cơ bản từ việc mở rộng thương mại đến đấu tranh chống sự ấm lên toàn cầu.
Nhằm làm yên lòng các tân cử nhân kinh tế Nga, Tổng thống Obama nói “Cho phép tôi làm rõ điều này, Mỹ muốn một nước Nga hùng mạnh, hòa bình, và thịnh vượng”.
| * Tổng thống Obama liệt kê năm lĩnh vực chính cho sự hợp tác dài hạn giữa Mỹ và Nga gồm cắt giảm và thậm chí loại bỏ vũ khí hạt nhân, đánh bại bọn khủng bố và những kẻ cực đoan khác, mở rộng nền kinh tế toàn cầu, thúc đẩy dân chủ, và bảo vệ chủ quyền của những dân tộc khác. * Nội dung chính của thỏa thuận về cắt giảm vũ khí chiến lược mới này gồm: Mỗi nước sẽ cắt giảm số đầu đạn hạt nhân đã triển khai từ 1.700 (Mỹ) đến 2.200 (Nga) xuống còn từ 1.500 đến 1.675; cắt giảm các hệ thống mang các đầu đạn hạt nhân (tên lửa, máy bay ném bom chiến lược, tàu ngầm...) từ 1.600 hiện nay xuống từ 500 đến 1.100; Việc cắt giảm nêu trên sẽ được thực hiện trong vòng bảy năm kể từ khi hiệp ước mới về cắt giảm vũ khí chiến lược được ký kết vào cuối năm nay; Hiệp ước mới sẽ được ký trước khi hiệp ước START-1 hết hạn vào tháng 12 năm nay, bao gồm cả những thủ tục phê chuẩn Hiệp ước mới. Trong thời gian ở thăm, Tổng thống Obama đã có bữa ăn trưa làm việc với Thủ tướng Nga Vladimir Putin tại nhà riêng của ông Putin ở ngoại ô Matxcơva. Dự kiến thời gian bữa ăn trưa từ 60 phút đến 90 phút nhưng trên thực tế đã kéo dài hơn hai tiếng đồng hồ. |
Trong hai ngày ở thăm Nga, Tổng thống Obama đã có cuộc hội đàm chính thức với Tổng thống Nga Dmitry Medvedev. Sau cuộc hội đàm và nhân dịp này hai bên đã ký kết được tám văn kiện hợp tác gồm thỏa thuận về việc ký kết một hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới thay cho Hiệp ước START-1 sắp hết hạn, hiệp định về việc Nga cho phép Mỹ vận chuyển quân và thiết bị quân sự qua lãnh thổ Nga, hợp đồng kinh doanh về việc hãng Pepsi của Mỹ đầu tư một tỷ USD vào Nga trong ba năm tới, hợp đồng về việc hãng Boeing mua của Nga các phụ tùng titanium để sản xuất thân máy bay Boeing Dreamliner,...
Trong các văn kiện hợp tác này quan trọng nhất là thỏa thuận ký hiệp ước mới về cắt giảm vũ khí chiến lược thay START-1.
Hiện nay số đầu đạn hạt nhân của Nga và Mỹ chiếm 95 phần trăm tổng số đầu đạn hạt nhân của toàn thế giới. Việc cắt giảm mới lần này tương đương với việc mỗi nước cắt giảm hơn 25 phần trăm tổng số đầu đạn hạt nhân của mình.
Vấn đề nổi cộm trong quan hệ Mỹ-Nga thời gian qua là kế hoạch lá chắn tên lửa của Mỹ ở Ba Lan và Cộng hòa Séc có được đề cập đến trong các cuộc hội đàm giữa Tổng thống Obama và Medvedev nhưng gần như không đạt được tiến bộ nào đáng kể.
Nga vẫn kịch liệt phản đối kế hoạch lá chắn tên lửa này của Mỹ vì cho rằng nó được xây dựng để chống lại nước Nga. Tổng thống Obama lặp lại lập trường lâu nay của Washington rằng hệ thống đó không nhằm chống Matxcơva mà chống tên lửa bay từ Tehran đến châu Âu.
Tuy nhiên, ông Obama hứa sẽ xem xét mối quan tâm của Nga về lá chắn tên lửa và tôn trọng lợi ích của Matxcơva tại không gian hậu xô viết. Cả hai Tổng thống Obama và Medvedev đều thừa nhận hai bên còn nhiều bất đồng.
Nguyễn Đại Phượng
Tổng hợp
