 |
| Trung Quốc đang sản xuất ra 70% tổng số mặt hàng phục vụ Giáng sinh của toàn thế giới. |
Người ta nói trong cả một năm, ông già Noel chỉ giành một đêm - đó là đêm Giáng sinh để đi phát quà cho trẻ em. Còn lại các ngày trong năm, ông sống cùng bà vợ ở tận Bắc Cực xa xôi để trông coi xưởng sản xuất đồ chơi do các "chú lùn" phụ trách.
Nhưng giờ đây, có lẽ giai thoại này đã bị thay đổi một phần.
Quà Giáng sinh "Made in China"
 |
| Các cửa hàng tại Bắc Kinh tấp nập người mua sắm nhân dịp Giáng sinh. |
Thực tế là có khoảng 70% tổng số đồ trang trí Noel và các vật dụng khác giờ đây đều xuất xứ từ Trung Quốc. Từ kim tuyến, ông già Noel, cây tầm gửi tới các loại cây giả thuộc đủ mọi hình thù, màu sắc đều được tạo ra do bàn tay của hàng ngàn công nhân nhà máy ở các tỉnh Quảng Đông, Triết Giang và Giang Tô với tốc độ chóng mặt.
Theo con số của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, riêng tỉnh Quảng Đông đã xuất khẩu hơn 620 triệu USD vật dụng dành cho lễ Noel năm 2004. Tính chung cả nước, con số đạt hơn 1 tỷ USD.
Thậm chí đến Nhà Trắng giờ đây cũng hưởng một lễ Giáng sinh với các vật trang trí "Made in China".
Năm 2003, 7 trong số các cây Noel trang trí dinh Tổng thống Mỹ được sản xuất tại Trung Quốc. Chẳng ngoa khi nói có tới hơn 2/3 tổng số cây Noel sản xuất trên thế giới hiện nay đều có xuất xứ từ thành phố Thâm Quyến.
Hàng trăm nghìn người cần Giáng sinh để sống
"Giai đoạn bận rộn nhất của chúng tôi thực sự kéo dài từ tháng 2 tới tháng 10" - Lý Hà, Phó Giám đốc bán hàng Cty quà tặng lễ hội Yiwu, thành phố Yiwu nói.
Cty này có doanh thu hàng năm trên 12 triệu USD và hiện đang thuê từ 800 - 1000 công nhân chuyên sản xuất đồ trang trí, cây và quà Giáng sinh. Có tới 90% sản phẩm do Yiwu sản xuất được xuất sang Mỹ, Nga và Chile.
Thành phố Yiwu (tỉnh Triết Giang) hiện là một trong những trung tâm của ngành công nghiệp Giáng sinh toàn cầu. Khu chợ khổng lồ Phú Điền trong thành phố là đầu mối cung cấp toàn bộ những đồ lặt vặt, trang trí của thế giới.
Năm ngoái, Yiwu đã công bố doanh số bán trị giá 2,5 tỷ USD, trong đó 1,5 tỷ từ xuất khẩu.
Cũng giống như nhiều nơi khác tại Trung Quốc, Yiwu có lượng lao động rẻ rất dồi dào. 2/3 trong tổng số 316.000 nông dân sống ở vùng lân cận đã từ bỏ ruộng đất để tham gia vào cỗ máy xuất khẩu khổng lồ của Yiwu.
Ngoài ra, khu vực này còn đón nhận khoảng 400.000 công nhân di trú từ các tỉnh khác tới làm việc.
 |
| Những người phụ nữ này sống nhờ Giáng sinh |
Nông dân Yiwu không phải là những người duy nhất biết ơn dịp lễ Giáng sinh. Theo hãng tin Tân Hoa, hơn 7.000 nông dân sống tại thị trấn Tiêu Quan Trang (tỉnh Giang Tô) đã cùng sản xuất ra khoảng 10 triệu món đồ trang trí Giáng sinh để xuất khẩu, thu về gần 48,3 triệu USD. Hiện ở thị trấn này có 45 doanh nghiệp lớn và hơn 400 xưởng sản xuất thiên thần, cây, tuần lộc giả.
Không những vậy, rất nhiều nhà sản xuất ở vùng châu thổ sông Dương Tử và Châu Giang còn có trang web riêng bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha để giới thiệu sản phẩm. Một số đã bắt đầu mở rộng chủng loại hàng hoá sang phục vụ các kỳ lễ hội khác như Halloween.
Thị trường Giáng sinh - không hề đơn giản
Lẽ tất nhiên, khi các doanh nghiệp tăng nhanh về số lượng thì sự cạnh tranh cũng rất khốc liệt.
"Chúng tôi đã bắt đầu cảm thấy sức nóng của cuộc chạy đua trong 2 năm trở lại đây vì có quá nhiều nhà máy nhỏ mở cửa hàng tại thành phố, họ thi nhau giảm giá" - Edith Yan, đại diện bán hàng của Cty liên doanh Thiết kế và Sản xuất Decoart đặt tại Hội Châu (Quảng Đông) nói.
Bên cạnh đó, tình trạng thiếu lao động thời gian gần đây tại vùng châu thổ Châu Giang đồng nghĩa với việc nhà sản xuất phải tăng lương. Cả Quảng Châu - Thủ phủ tỉnh Quảng Đông và Thâm Quyến - đều nâng mức lương tối thiểu cho công nhân đầu năm nay lên 83 USD/tháng.
Không những vậy, chi phí sản xuất, nhất là giá nguyên liệu thô như nhựa đang tăng mạnh khiến cho mức lợi nhuận bị ảnh hưởng đáng kể. Ví dụ, một cây Noel cao 1m8 tại chợ Phú Điền hiện đang có giá dưới 4 USD. Một gói gồm 6 vật trang trí phát sáng có giá 36 cent trong khi chi phí sản xuất đã là 25 cent.
Một khó khăn lớn nữa chính là những lo ngại về chất lượng sản phẩm và quyền sở hữu trí tuệ. Đây là nguyên nhân gây cản trở lượng hàng xuất khẩu từ Trung Quốc sang châu Âu.
Theo hãng Tân Hoa, hàng xuất khẩu Noel của tỉnh Quảng Đông đã giảm 19,6% năm ngoái so với năm 2003. Tính chung cả nước, xuất khẩu mặt hàng này giảm 14,7%.
Đối mặt với thách thức này, các doanh nghiệp Trung Quốc đã phải tìm cách cải tiến, nâng cao sức cạnh tranh của mình. Theo một báo cáo gần đây trên trang web globalsources.com, hơn 1000 nhà sản xuất đèn Noel tại Trung Quốc đang cho ra đời những mẫu mã độc về màu sắc, kiểu dáng và tác dụng để tăng lợi thế cạnh tranh trong cuộc chiến căng thẳng về giá cả hiện nay. Loại thuỷ tinh laser và kỹ thuật tạo ảnh ba chiều khi phát sáng đang được gấp rút đưa vào sử dụng.
 |
| Người dân Trung Quốc hào hứng mua sắm đồ trang trí, quà tặng vào lễ Giáng sinh. |
Trong lúc lượng hàng xuất khẩu có chiều hướng giảm, thì nhu cầu nội địa lại tăng cao. Theo đại diện bán hàng của Decoart, 2% sản phẩm trang trí Giáng sinh của Cty đang được bán ở trong nước, nhất là khi lễ Giáng sinh đã được lãnh đạo Trung Quốc coi là cơ hội để khuyến khích tiêu thụ.
Cùng với sự thay đổi về nhận thức của người dân, các nhà hàng, khách sạn, cửa hàng ở khắp các thành phố lớn của Trung Quốc cũng bị cuốn vào sự náo nức của ngày lễ Noel với những cây trang trí sáng lấp lánh muôn màu.
Tại nhiều siêu thị, nhân viên bán hàng trong đồng phục trắng, đỏ của ông già Noel. Theo "ông già Noel" của Cty Yiwu, chỉ cách đây 10 năm, đa phần người dân trong thành phố này khó có thể nói Giáng sinh là gì. Nhưng ngày nay, người dân - đặc biệt là thanh niên - tỏ ra háo hức với ngày lễ này bằng cách trang trí nhà cửa và tặng quà cho bạn bè, người thân.
Lễ hội của mọi người là ngày nghỉ của công nhân
Trở lại với những công nhân làm việc tại các nhà máy phía Nam Trung Quốc, dù họ chính là lực lượng tạo ra bầu không khí của lễ Noel, nhưng đối với họ, ông già Noel vẫn rất xa lạ.
Được hỏi liệu Cty có tổ chức hoạt động gì nhân dịp lễ Giáng sinh không, đại diện bán hàng của Decoart nói: "Noel không phải là một lễ hội truyền thống ở nơi này và chúng tôi không có hoạt động gì kỷ niệm. Công nhân của chúng tôi chủ yếu là phụ nữ trung tuổi, họ không cần biết gì về lễ Giáng sinh".
Vậy là trong khi thế giới rộn ràng đón lễ Giáng sinh với những đồ trang trí, quà tặng đặc trưng của lễ hội này, thì những "người giúp việc Trung Quốc" của ông già Noel có thể nghỉ tay đôi chút sau gần một năm lao động cật lực.
