Trung-Sing băng giá

TP - Không ít nhà quan sát dự đoán ngày Bắc Kinh thống trị các láng giềng chỉ còn là thời gian song nhận định ấy có vẻ chưa thuyết phục. Trong số nhiều nước luôn cảnh giác với Trung Quốc (TQ), ngạc nhiên là có cả Singapore dù dân số chủ yếu gốc Hoa. Triển vọng bá chủ tưởng tất yếu của TQ đã gặp trở ngại tất yếu là họ rất khó có đồng minh tất yếu.

Nghịch lý ở chỗ quan hệ Trung-Sing không phải không có những “sâu sắc”. Năm 2008, hai bên ký Hiệp định Hợp tác An ninh và Trao đổi Quốc phòng (ADESC). Sau diễn tập song phương đầu tiên ở Quế Lâm 2009, đến nay, đã thêm ba cuộc. Cuối 2019, lưỡng quốc dự kiến nâng cấp ADESC.

Vậy mà Singapore vẫn không thoát bị quấy nhiễu. Ngày 16/7, viện nghiên cứu Jamestown Foundation nhận định mục đích chính của TQ tại Singapore là TQ hoá cả đảo quốc này. Người ta hoài nghi sâu sắc tính chính danh của Trung tâm Văn hoá Trung Hoa với toà 10 tầng ở phố Queen do TQ đầu tư 100 triệu USD vận hành từ 2015.

Bilahari Kausikan, nhà ngoại giao Singapore kỳ cựu, cảnh báo TQ đang có “các tác động gây ảnh hưởng toàn lực”. Cơ cấu dân cư với 74% gốc TQ là một trong những động lực chính khiến quốc đảo rộng 7.251 km2 đạt GDP 65.000 USD đầu người, gấp sáu lần TQ. Nhưng lợi thế nhân khẩu ấy tại đất nước 5,6 triệu dân đang bị lợi dụng tợn.

Nhà ngoại giao Kausikan có vợ TQ lưu ý những gì TQ làm đều quay ngoắt với tuyên bố không can thiệp vào nội bộ các nước khác. Ông cho rằng các thao tác có hệ thống và trơ lỳ của Bắc Kinh cần được xem như “hành động vượt quá giới hạn” đầy mưu tính với các quốc gia khác.

Singapore tăng cường củng cố an ninh dù vẫn giữ hợp tác với TQ. Năm 2017, họ trục xuất Hoàng Tĩnh sau khi vị giáo sư nổi tiếng ở trường chính sách công Lý Quang Diệu bị cáo buộc “tham gia can thiệp và lật đổ nền chính trị Singapore”. Mới đây luật mạng viễn thông được thắt chặt với lý do chống các thế lực thù địch bên ngoài. Chi tiêu quốc phòng 2019 được nâng lên cao nhất 12 năm qua.

Rạn nứt Trung-Sing cho thấy vị thế của TQ không suôn sẻ như nhận định. Giữa lúc các quấy nhiễu của TQ ở Biển Đông ngày càng táo tợn, Singapore quyết định gia tăng hợp tác với các cường quốc trong đó cho phép tàu chiến Mỹ quyền tiếp cận lâu dài. Mâu thuẫn Trung-Sing bởi vậy là đáng kinh ngạc nếu so với các lân bang ít có quan hệ thân tộc bằng. Thế mới biết, một khi không tôn trọng giá trị phổ quát tất yếu – tự do, TQ khó mà tìm được đồng minh đúng nghĩa dù thân bằng quyến thuộc đến mấy.

MỚI - NÓNG