Ông Bush bắt đầu đọc cuốn sách này tại trang trại riêng của ông ở Texas ngay sau khi trở về từ chuyến đi tới Vatican để tham dự tang lễ Giáo hoàng Jean-Paul II.
Cuốn “Piotr Đại Đế: cuộc đời và thế giới” không phải là tác phẩm duy nhất của nhà nghiên cứu Robert Massy. Là một nhà báo chuyên nghiệp hồi trẻ, Robert Massy quan tâm đến lịch sử Nga trong những tình huống bi thảm. Con trai ông bị mắc chứng máu ưa chảy – một căn bệnh di truyền hiếm có khiến người bệnh thường bị chảy máu. Ông ngẫu nhiên biết được trong một cuốn tra cứu rằng Thái tử Aleksandr của Hoàng đế Nga Nikolai Đệ Nhị cũng bị mắc căn bệnh này. Ông liền nghiên cứu lịch sử Hoàng gia Nga và kết quả là vào năm 1967, ông cho xuất bản cuốn “Nikolai và Aleksandr”. Đây là cuốn bestseller đầu tiên của Robert Massy.
Còn về Piotr Đại Đế thì ở Mỹ đã xuất bản vài chục cuốn sách viết về nhà cải cách vĩ đại này, nhưng công trình của Robert Massy được coi là xuất sắc nhất. Tác giả không những sử dụng các nguồn tư liệu mà còn đưa ra cách lý giải riêng của mình về một số biến cố trong quá khứ lịch sử của nước Nga.
Ở Mỹ, công trình này được thừa nhận là “mẫu mực để các nhà viết tiểu sử bắt chước” bởi vì trong đó người ta cảm thấy “nhịp đập của thời đại”. Và ngay khi công trình này ra đời, tác giả và nhà xuất bản đã nhận được vô số ý kiến phản hồi của bạn đọc từ khắp nước Mỹ.
Một độc giả Mỹ bình thường đã phát biểu: “Khi tôi mở cuốn sách này, tôi chưa có bất kỳ một khái niệm nào về lịch sử Nga… Nhưng càng đọc, tôi càng cảm thấy sửng sốt: những nét tính cách mà chúng ta không yêu thích ở người Nga (cách xử sự bộc trực tới mức gần như thô bạo, khuynh hướng thần bí) cũng như những ưu điểm mà chúng ta đánh giá cao ở người Nga (sự chân thành, sự đồng cảm) đều được miêu tả chi tiết từ vài thế kỷ trước”.
Tổng thống Bush tránh trả lời thẳng câu hỏi là việc ông nghiên cứu tiểu sử của Piotr Đại Đế có liên quan gì đến chuyến đi sắp tới đến Moskva để dự lễ mừng lần thứ 60 ngày Chiến thắng chủ nghĩa phát xít hay không. Nhưng trước kia, Nhà Trắng đã từng để lộ tin tức cho biết rằng ông Bush rất yêu thích các nhà văn cổ điển Nga. Và dường như trước cuộc gặp gỡ đầu tiên với Tổng thống Nga Putin cách đây 5 năm, ông Bush đã quyết định “đọc lại” Dostoievski. Tuy nhiên, hồi đó, thông tin này khiến nhiều người ở Washington nghi ngờ. Bởi lẽ, sáng tác của Dostoievski quá lớn, quá nặng, mà ông Bush thì ai cũng biết là ông không thích đọc cho lắm.
Nhưng lần này, thông tin về việc ông Bush nghiên cứu tiểu sử của Piotr Đại Đế lại được giới báo chí Mỹ tin là đúng. Theo họ thì trước khi đến Moskva, ông Bush rất nên tìm hiểu xem Piotr Đại Đế, một trong những nhà cải cách vĩ đại nhất của Nga, đã thực hiện ý đồ biến đổi hẳn nước Nga như thế nào cũng như kết quả mà những cuộc cải cách ấy đem lại. Rất có thể những hiểu biết ấy sẽ hữu ích cho ông Bush trong quá trình đàm luận với Tổng thống Putin.
(Theo báo Nga “Tin tức”)
