Michael Flynn, 56 tuổi, phục vụ trong quân đội Mỹ hơn 30 năm trước khi trở thành trợ lý giám đốc tình báo quốc gia dưới thời Tổng thống Mỹ Barack Obama, sau đó là giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA).
Trong giai đoạn 2004 - 2007, ông Flynn đóng quân ở Afghanistan và Iraq. Ông chỉ huy đặc nhiệm Mỹ truy lùng Abu Musab al-Zarqawi, trùm al-Qaeda ở Iraq, một trong những kẻ tiền nhiệm của thủ lĩnh Nhà nước Hồi giáo (IS) Abu Bakr al-Baghdadi. Al-Zarqawi bị tiêu diệt trong một đợt không kích năm 2006.
Trong cuộc phỏng vấn được tạp chí Der Spiegel đăng hôm qua, ông Flynn đã giải thích nguyên nhân về sự trỗi dậy của IS và sự kiện 11/9 đã khiến Mỹ sai lầm như thế nào về mặt chiến thuật.
Washington từng "nắm chắc al-Baghdadi trong lòng bàn tay" trong một doanh trại quân đội hồi tháng 2/2004 nhưng một ủy ban quân sự Mỹ lại cho rằng hắn không gây nguy hiểm và trả tự do. Tạp chí Đức đề nghị ông Flynn lý giải sao lại có sai lầm chết người đó.
"Chúng tôi quá ngu ngốc. Chúng tôi khi đó không hiểu rõ mình đang giữ một kẻ như thế nào. Chúng tôi để cảm xúc lấn át từ sau vụ 11/9 với phản ứng kiểu 'Bọn khốn đó từ đâu đến? Hãy đi tiêu diệt chúng. Hãy bắt chúng'", ông Flynn trả lời "Thay vì hỏi vì sao chúng tấn công chúng tôi, chúng tôi lại hỏi chúng từ đâu đến. Và rồi chiến thuật đi sai hướng".
Cựu giám đốc DIA nhận định al-Baghdadi có cách lãnh đạo khác với Osama bin Laden hay Ayman al-Zawahiri, hai thủ lĩnh của al-Qaeda. Bin Laden và al-Zawahiri khi xuất hiện trong video tuyên truyền thường ngồi khoanh chân, cờ treo phía sau và để một khẩu AK-47 trên đùi, tự thể hiện bản thân chúng cũng là chiến binh.
Trong khi đó, al-Baghdadi đứng trên ban công một nhà thờ Hồi giáo ở Mosul, Iraq, mặc trang phục phù hợp và phát biểu như giáo hoàng. Hắn đứng đó như đấng linh thiêng, tuyên bố thiết lập Nhà nước Hồi giáo tự xưng.
"Đó là một hành động rất, rất biểu tượng. Nó biến cuộc chiến từ xung đột quân sự, mang tính chiến thuật và địa phương, thành cuộc chiến tranh tôn giáo và toàn cầu", ông Flynn nói.
Theo ông Flynn, Mỹ thường nói "tiêu diệt các chỉ huy và tên thay thế sẽ không giỏi bằng" nhưng thực tế lại khác bởi al-Baghdadi giỏi hơn Zarqawi và Zarqawi giỏi hơn bin Laden. Do đó, tiêu diệt al-Baghdadi cũng chưa chắc sẽ thay đổi được điều gì.
"Tôi muốn bắt sống bin Laden và Zarqawi hơn bởi vì tiêu diệt là một đặc ân cho chúng, giúp biến chúng thành những kẻ tử vì đạo", ông Flynn nói.
Cựu giám đốc DIA thừa nhận không thể chiến thắng IS nếu chỉ sử dụng không kích nhưng biện pháp quân sự không phải là tất cả. Chiến lược tổng thể là giành lại phần lãnh thổ bị IS chiếm, đảm bảo an ninh và ổn định để những người tị nạn trở về. Chiến lược này cần nhiều thời gian.
Ông cho rằng Mỹ cần phối hợp có tính xây dựng với Nga đồng thời thừa nhận cuộc chiến ở Iraq và Libya đều là sai lầm lớn.
"IS sẽ không hiện diện nếu Baghdad không thất thủ. Ông có hối tiếc về chiến tranh Iraq?", phóng viên tạp chí hỏi. "... có, đúng như vậy", ông Flynn trả lời.
