Một thoả thuận giữa bang Victoria của Úc với Trung Quốc theo khuôn khổ sáng kiến Vành đai Con đường (BRI) để xây hạ tầng liên quan đến thương mại là một trong 135 hợp đồng ký với 30 quốc gia sẽ bị đánh giá lại, Ngoại trưởng Úc Marise Payne cho biết.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Úc, nhưng các lãnh đạo Úc hiện nay rất nhạy cảm trước ảnh hưởng kinh tế và chính trị từ Trung Quốc. Tuần này, giới chức Úc chặn thương vụ của một công ty Trung Quốc nhằm mua chi nhánh Úc của hãng đồ uống Nhật Kirin vì “đi ngược lại lợi ích quốc gia”.
Thủ tướng Úc Scott Morrison từ chối cho biết liệu thoả thuận trong khuôn khổ BRI có bị huỷ hay không.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cảnh báo Úc chớ nên gây gián đoạn “hợp tác thực chất thành công” với bang Victoria. “Úc nên coi hợp tác giữa hai bên trong khuôn khổ BRI là cách thức hợp lý và khách quan và không nên tạo trở ngại cho những trao đổi và hợp tác bình thường”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói từ Bắc Kinh. Thủ tướng Úc khẳng định dự luật này không nhằm vào Trung Quốc. “Mối bận tâm lớn nhất của tôi là lợi ích chủ quyền quốc gia của Úc”, AP dẫn lời ông Morrison.
Dự luật mới sẽ trao quyền cho Ngoại trưởng Payne để huỷ bỏ những thoả thuận quốc tế mà chính quyền bang hay các tổ chức như trường đại học và đối tác kết nghĩa đạt được với nước ngoài. Những thoả thuận như vậy trong tương lai sẽ phải được chính quyền liên bang phê duyệt hoặc có thể bị huỷ bỏ.
Quyết định của chính phủ Úc gần đây về việc chặn thương vụ trị giá 430 triệu USD mà hãng Lion Dairy, chi nhánh của hãng đồ uống Nhật Kirin, định bán cho hãng sữa Trung Quốc Mengniu là điều bất thường vì liên quan đến việc chuyển giao tài sản vốn thuộc sở hữu nước ngoài. Các nghị sĩ Úc lo ngại biên bản ghi nhớ mà bang Victoria ký với Bắc Kinh có thể làm tăng sự can thiệp của Trung Quốc vào bang đông dân thứ hai của Úc. Bang Victoria vẫn theo đuổi thương vụ này bất chấp điều này đi ngược lại lập trường của chính phủ liên bang.
Năm 2018, Úc thông qua luật an ninh quốc gia với phạm vi sâu rộng nhằm cấm sự can thiệp của nước ngoài vào chính trị nội bộ của mình. Bắc Kinh phản đối luật này, cho rằng đó là thành kiến với Trung Quốc và sẽ đầu độc quan hệ Trung - Úc. Ngày 27/8, Bộ trưởng Tư pháp Úc Christian Porter báo cáo trước quốc hội rằng các cuộc điều tra đang được tiến hành ở bang New South Wales theo luật này.
