Ngày 25/2, Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết, tiếp Đại sứ Phạm Quang Vinh sau lễ trình quốc thư, Tổng thống Obama bày tỏ mong muốn làm sâu sắc hơn nữa quan hệ giữa hai nước. Tổng thống Obama nhấn mạnh, quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Mỹ được thiết lập trong chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tháng 7/2013 đã tạo ra khuôn khổ cho việc thúc đẩy hơn nữa quan hệ song phương, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh tế, an ninh, năng lực hàng hải, biến đổi khí hậu, môi trường, giáo dục và quyền con người.
Tổng thống Obama nói rằng, quan hệ hai nước đã có những bước phát triển ấn tượng trong 20 năm qua, nêu bật ý nghĩa của năm 2015 kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao là một cơ hội đặc biệt để tăng cường quan hệ các mặt giữa hai nước. Mỹ mong muốn tiếp tục phát huy đà phát triển quan hệ này để đẩy mạnh hợp tác cả về song phương và trong các vấn đề khu vực, đưa quan hệ đối tác giữa hai nước lên một tầm cao mới, cùng nhau hoàn tất Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) và thúc đẩy những lợi ích chung về ổn định và thịnh vượng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tổng thống Obama hy vọng tiếp tục tăng cường tình hữu nghị và hiểu biết giữa hai quốc gia và nhân dân hai nước, cùng giải quyết các khác biệt một cách cởi mở và thẳng thắn.
Nhấn mạnh khuôn khổ Đối tác toàn diện được thiết lập năm 2013, Đại sứ Phạm Quang Vinh khẳng định, trên cương vị mới, ông sẽ làm hết sức để thúc đẩy quan hệ tốt đẹp giữa hai nước trên cả bình diện song phương và đa phương. Đại sứ Phạm Quang Vinh cũng nhấn mạnh 2015 là năm có ý nghĩa quan trọng kỷ niệm 20 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ, là dấu mốc lớn trong chiều dài quan hệ hai nước. Hai bên sẽ phối hợp chuẩn bị phục vụ tốt cho các chuyến thăm cấp cao và tổ chức nhiều sự kiện trên các lĩnh vực tại nhiều địa phương trên cả hai nước trải rộng trong cả năm.
Thúc đẩy hợp tác nhiều mặt
Trong bài bình luận gần đây đăng trên tạp chí của Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược (CSIS, trụ sở tại Mỹ), nhà nghiên cứu Murray Hiebert cho rằng, 2015 là thời gian thích hợp để ông Obama thăm Việt Nam. Học giả này cho rằng, với chuyến thăm vào tháng 11, nhân dịp tham dự hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương tại Philippines và Thượng đỉnh Đông Á tại Malaysia, ông Obama có thể đạt được những chính sách ngoại giao quan trọng và mở rộng phạm vi đối tác toàn diện đã được thiết lập từ năm 2013.
Trên lĩnh vực kinh tế, với khả năng đàm phán TPP kết thúc trong nửa đầu năm 2015, ông Obama sẽ đến châu Á vào cuối năm trong tư thế đã hoàn thành một việc quan trọng, học giả Hiebert nhận định. Mỹ là đối tác kinh tế và thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam với kim ngạch thương mại đạt trên 35 tỷ USD trong năm 2014. Với việc hiện thực hóa TPP, thương mại song phương dự kiến tăng vọt lên 57 tỷ USD vào năm 2020, theo ước tính của Phòng Thương mại Mỹ tại Việt Nam.
Đầu tư của Mỹ vào Việt Nam dự kiến cũng tăng đáng kể. Các công ty Mỹ như Boeing, Westinghouse và General Electric đã ngỏ ý muốn cung cấp cho ngành hàng không và thị trường năng lượng hạt nhân của Việt Nam. Thương mại và đầu tư được nhận định vẫn là lĩnh vực hợp tác chính trong quan hệ Việt - Mỹ. Ông Hiebert cho rằng, hai chính phủ có thể đẩy mạnh hợp tác chính trị và an ninh bằng cách đưa ra tuyên bố chung về tầm nhìn định hướng tương lai cho quan hệ đối tác và rộng hơn là cả khu vực.
Khuôn khổ hợp tác an ninh hiện nay của hai nước là Biên bản ghi nhớ về đẩy mạnh hợp tác quốc phòng song phương thỏa thuận năm 2011, vạch ra 5 lĩnh vực ưu tiên, gồm đối thoại cấp cao, an ninh hàng hải, tìm kiếm và cứu hộ, trợ giúp nhân đạo và cứu trợ thảm họa, và gìn giữ hòa bình. Ông Hiebert cho rằng, năm nay sẽ là cơ hội quan trọng để Mỹ và Việt Nam bổ sung ý nghĩa chiến lược cho hợp tác hiện nay. Theo ông, chuyến thăm của Tổng thống Obama đến Việt Nam sau khi TPP hoàn thành sẽ củng cố thêm thông điệp rằng, Mỹ nghiêm túc trong việc đưa thương mại và đầu tư trở thành cơ sở cho sự tham gia sâu hơn vào Đông Nam Á. Một chuyến thăm như vậy cũng chắc chắn được coi là cú huých lớn nhất cho quan hệ Việt - Mỹ mà ông Obama có thể làm trong nhiệm kỳ hai, ông Hiebert nhận định.
Quan hệ chính trị - ngoại giao Việt - Mỹ gần đây được đẩy mạnh với một loạt cuộc gặp, chuyến thăm ở các cấp giữa hai nước. Quan hệ kinh tế tiếp tục là điểm sáng nổi bật. Hợp tác về khoa học - công nghệ có đột phá với việc Hiệp định hạt nhân dân sự 123 đã chính thức có hiệu lực. Hợp tác giáo dục và giao lưu nhân dân tiếp tục được mở rộng; Việt Nam dẫn đầu về số lượng học sinh, sinh viên học ở Mỹ trong các nước ASEAN với tổng số hơn 16.500 người. Quan hệ an ninh - quốc phòng được đẩy mạnh; Mỹ đã chính thức tuyên bố bãi bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam.
