 |
Julian Assange, 39 tuổi, là người sáng lập trang Wikileaks.org
Ngoài ra hàng loạt video cảnh các binh sĩ giết hại dân thường cũng được đưa ra công luận. Mục đích của trang là ngăn chặn việc lạm dụng các bí mật.
Julian Assange, 39 tuổi, sinh tại Úc, là người sáng lập, phát ngôn viên và biên tập viên của wikileaks.org, trang web được thành lập với mục đích công bố các tài liệu văn bản cho lợi ích công cộng.
Hiện Assange không có hộ khẩu thường trú cố định, phần lớn thời gian sống tại Thụy điển và Iceland, nơi những nhà hoạt động tích cực như ông được bảo vệ. Đối với các độc giả, Assange không phải là người chưa được biết đến, xong những ngày vừa qua các bức ảnh về ông đã được đăng tải trên hầu hết các trang báo giấy và báo mạng.
Ngoài những thành công khác, việc công bố 90 nghìn trang tài liệu về cuộc chiến Afganistan thực sự mang tính công phá mạnh mẽ. Cùng việc công bố trên trang web riêng của mình, các tài liệu mật cũng được chuyển cho 3 tờ báo lớn New York Times (Mỹ), Guardian (Anh) và Spiegel (Đức) để đồng loạt đăng tải vào sáng thứ hai 26/07/2010. Ngay lập tức chính phủ các nước này bắt đầu kháng nghị và mở cuộc điều tra.
Từ những trang tài liệu này một số vấn đề đã được sáng tỏ như tình báo Pakistan - vốn được coi là đồng minh thân cận của Mỹ - vẫn bí mật giúp đỡ vật chất cho phiến quân Taliban, thậm chí còn trợ giúp trong việc tổ chức ám sát tổng thống Afganistan, Hamid Karzai - người được Mỹ bảo trợ.
Nhà Trắng không phủ nhận những lời cáo buộc trên với đồng minh của mình, chỉ lưu ý rằng những tài liệu bị đưa ra công luận thuộc về thời kì 2004-2009, nghĩa là không liên quan tới chiến lược mới của ông Obama.
Tờ Guardian xử lí những tài liệu về nạn nhân chiến tranh. Ví dụ có trường hợp lính Mỹ không bị xử phạt vì đã giết hại các thường dân Afganistan trong lúc trốn chạy. Có tài liệu còn đưa ra số liệu về mức bồi thường vật chất cho thường dân Afganistan nếu bị thương.
Tổng thống Obama cho rằng chẳng có gì mới mẻ
Có những thông tin bất lợi đối với quân đồng minh, nhưng sự thực chưa có gì gốc rễ bị phanh phui để buộc phải xem xét lại về cuộc chiến. Chính ông Obama đã nói hôm thứ ba 27/07/2010 rằng, sự rò rỉ thông tin là đáng lo ngại nhưng những tài liệu này không chứa đựng nội dung mới. Bộ quốc phòng Mỹ tuyên bố sẽ tiến hành điều tra tìm thủ phạm. Trước bài phát biểu của ông Obama, Nhà Trắng cũng lên án mạnh mẽ việc công bố tài liệu trên vì nó vi phạm an ninh quốc gia.
Vậy là wikileaks đã khiêu khích chính phủ của cường quốc mạnh nhất thế giới hiện nay, tuy nhiên đây không phải là lần đầu tiên. Trước đó chính trang web này đã bị chỉ trích vì dám đưa ra công luận đoạn phim máy bay trực thăng Mỹ xả súng bắn hàng chục dân thường Irắc, hai phóng viên của hãng Reuter cũng bị thiệt mạng. Các biên tập viên của trang này đã gắn cho đoạn phim cái tên „ Collatera Murder”- tạm dịch „ Vụ giết người đi kèm”. Vụ công bố này bị giới quân sự Mỹ phản đối và coi là vi phạm luật pháp giống trường hợp gần đây.
Quá dễ dàng lạm dụng bí mật
Người sáng lập Wikileaks, ông Julian Assange, trong buổi trả lời phỏng vấn của tờ Spiegel nói rằng trong các tài liệu được đưa ra công luận, không có điều gì liên quan tới việc di chuyển quân hiện tại, vì đã được các biên tập viên xử lí nhằm không chứa đựng các số liệu có thể đẩy những người dân vô tội vào nguy hiểm.
Assange thừa nhận tính hợp pháp của bí mật quốc gia, nhưng theo ông có những người đã lạm dụng để gây tội ác với nhân loại. Ông nói thêm, trang web này chỉ chú trọng tới việc bảo vệ nguồn tin và đưa ra công luận những tài liệu được công chúng quan tâm.
"Wikileaks là đầu ra của tất cả các quan chức chính phủ, nhân viên nhà nước hay tư nhân, những người có được các thông tin mật và nhạy cảm mà các tổ chức muốn ém nhẹm, nhưng công luận cần biết”. Trang wikileaks.org được thành lập năm 2006 với mục đích trên. Bất kì ai cũng có thể sử dụng được như Wikipedia, nhưng hoạt động độc lập.
Điều khác biệt cơ bản giữa hai trang web là Wikileaks không phải do người sử dụng biên tập nội dung. Khi mới bắt đầu, các nội dung được công bố không qua chọn lựa, nhưng ngày nay chỉ có các tài liệu đã qua biên tập kiểm tra, vì họ coi tính xác thực là điều rất quan trọng.
Không thể ngăn cấm được
Theo ông Assange, mục đích cơ bản là những người sử dụng trang web có thể đưa thông tin trong khi danh tính của họ được bảo mật. Các nhà phát triển trang web đang cố gắng bằng các chương trình phần mềm ngăn chặn việc nhận dạng người đưa tin, đích chính là bảo vệ nguồn tin. "Chúng tôi chấp nhận bảo vệ nguồn tin và gánh vác những rủi ro pháp lý khi đưa các tài liệu ra công luận" -ông Assange nhấn mạnh.
Wikileaks không chỉ làm đau đầu các chính phủ và quân đội, nhiều chủ sở hữu các tài liệu bí mật bị rò rỉ đã kiện họ vì việc đưa các tài liệu ra công luận. Ví dụ, do vụ khởi kiện của nhà băng Thụy sĩ Julius Baer- sau khi trang báo đưa các tài liệu như là bằng chứng cáo buộc các hoạt động rửa tiền của nhà băng này- trang web đã phải ngừng hoạt động một thời gian bởi phán quyết của tòa án bang California.
Theo Julius Baer các tài liệu đã bị giả mạo và việc công bố các tài liệu nhạy cảm với nguồn nặc danh là vi phạm quyền cá nhân. Nhưng rất nhiều các tổ chức quốc tế và Mỹ ủng hộ Wikileaks dựa trên quyền tự do ngôn luận. Vì thế quan tòa đã phải rút lại quyết định và trang web trở lại hoạt động hợp pháp từ đó. Tuy nhiên trong thời gian bị cấm vẫn có thể truy cập các thông tin của trang với tên miền khác.
Điều này chứng tỏ các chính phủ mạnh nhất cũng không dễ dàng đối phó với trang web này.
Phan Bình
Theo Origo
