Cuộc họp tối muộn 28/5 có lẽ nóng nhất từ ngày của ông Thể ở vị trí tư lệnh ngành GTVT.
Dường như sau những tháng trăng mật ở cương vị bộ trưởng, ông Thể đã thấm với chiếc ghế nóng. Chiếc ghế này khác nào chiếc ghế của những người lái tàu hỏa. Những con tàu già cỗi dò dẫm đi trên tuyến đường ray cổ lỗ sĩ khổ 1m (hiếm quốc gia nào còn sử dụng) giữa giăng mắc đường ngang, lối tắt. Tôi thường xuyên đi trên những chuyến tàu hỏa tròng trành như tàu biển, với nhà vệ sinh bẩn tới mức chỉ khi nào nhịn không được mới dám đi.
Hàng ngày, những chiếc đầu tàu có tên Đổi Mới len lỏi qua con ngõ đường sắt sâu hun hút Khâm Thiên (Hà Nội) y hệt một cụ già mỏi mệt. Bao nhiêu năm “Đổi Mới” về ga Hà Nội và đập vào mắt muôn người như một sự trớ trêu với một ngành không có nhiều đổi mới.
Có người nói khoản vay ODA ưu đãi từ nước Áo bỏ qua tất cả những kênh giám sát như một sự đổi mới ngược. Tiền mua máy móc thiết bị đảm bảo an toàn đường sắt hơn 6,3 triệu euro giải ngân về VNR mà không ai hay biết. Không ai giám sát thì sao biết được có sự đi đêm nâng khống giá với khoản vay này hay không. Ngược lại, có khoản vay xây tâm điều độ chạy tàu, sử dụng vốn ODA của Đức (10 triệu EUR), triển khai 12 năm vẫn chưa xong.
Tôi đã ngồi nhiều lần trên chiếc đầu tàu Đổi Mới để tận thấy muôn vàn bất trắc. Các bác tài quả là tài tình khi đi trên con đường tuy gọi là độc đạo nhưng có hàng nghìn đường ngang băng qua. Đâu chỉ có đi biển mới “hồn treo cột buồm”. Vụ tai nạn thảm khốc vừa rồi tại Tĩnh Gia (Thanh Hóa), người vợ đi chuyến tàu sau (nhân viên toa xe) về tới ga đã mất chồng (là lái tàu).
Vụ tai nạn đó có thể nói rằng chưa bao giờ những toa tàu đổ dồn khủng khiếp đến vậy. Nếu ông Thể chịu rời chiếc ghế ở trụ sở hoặc đâu đó để lao ra hiện trường, mới cảm nhận được tình trạng của ngành đường sắt hiện nay. Các bài báo mấy ngày qua chưa đề cập tới trách nhiệm của Cục Đăng kiểm Việt Nam (một cơ quan thuộc Bộ GTVT).
Tuy nhiên, quan sát hiện trường các vụ tai nạn, Bộ trưởng Thể cần truy cứu trách nhiệm đơn vị này trong công tác kiểm tra, giám sát mỗi chuyến tàu trước khi rời ga. Đương nhiên lãnh đạo VNR không chỉ xin lỗi và chịu trách nhiệm. Chiếc ghế của những người lái tàu rất nóng và họ phải trả bằng cả tính mạng.
Vừa rồi, Bộ GTVT thực hiện ngày tiếp dân thất bại. Tới đây, người đứng đầu Bộ GTVT cần nghiêm túc thực hiện để thấu hiểu hơn và tránh tái diễn việc biến một thứ bình thường thành bất thường, như một từ đang có nghĩa sau một đêm bỗng thành vô nghĩa từ phí thành giá. Bởi vì cái giá phải trả học phí rất cao, có thể tạc thành bia miệng để đời.
