Không chỉ về Trần Lập
“Chuyện ngày hôm qua” dài gần 80 phút của hai đạo diễn trẻ Đặng Linh và Hồng Thăng. Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương tái hiện quá trình ban nhạc thành lập từ ban nhạc sinh viên bước tới vinh quang cho tới những thăng trầm sau này. Có người xem phim xong thắc mắc chưa cảm nhận được tinh thần của Trần Lập giai đoạn cuối đời. Tuy thế đây không phải là bộ phim dành riêng nói về Trần Lập. Hình ảnh và tinh thần của anh trong cuộc sống và âm nhạc được thể hiện xuyên suốt bộ phim về ban nhạc Bức Tường.
“Một phim khá gọn gàng và cách kể chuyện hấp dẫn”, guitarist Tuấn Hùng - thành viên sáng lập ban nhạc Bức Tường năm 1995 nhận xét sau khi xem xong suất chiếu cho báo chí tối 17/3. Tuấn Hùng bảo nếu có thêm thời gian có thể câu chuyện sâu hơn, tuy thế hài lòng với cách kể chuyện của đạo diễn. Đây cũng là lần đầu tiên các thành viên nói về lí do tan rã, trong nhiều lí do có mâu thuẫn giữa Tuấn Hùng và Trần Lập. “Tôi không định nói ra vì đó là chuyện cá nhân, tuy nhiên sau khi xem lại mối quan hệ của tôi với Trần Lập thì mâu thuẫn có thật. Nó xảy ra nhiều đến mức yêu ghét song hành”, Tuấn Hùng chia sẻ.
Một phim tài liệu không có lời bình cho nên cảm xúc của khán giả đều xuất phát từ những câu chuyện kể của các thành viên Bức Tường, gia đình, MC Lại Văn Sâm, nhạc sỹ Trần Thanh Phương hay anh hàng xóm cũ của Trần Lập. “Chúng tôi được phỏng vấn độc lập nên không biết ai nói gì, đến khi dựng phim lại thấy sự tương đồng kỳ lạ”, Tuấn Hùng nói. Chẳng thế mà Vũ Văn Hà “tố” Hùng bảo thủ. Với các thành viên trong nhóm, Tuấn Hùng với Trần Lập như đôi “vợ chồng già” cãi nhau nhiều nhưng không thể xa nhau.
Nguyễn Hoàng Việt là người hâm mộ thế hệ đầu tiên của ban nhạc Bức Tường nói phim chạm tới cảm xúc của khán giả. “Phim cho chúng tôi thấy lại những kỷ niệm, ký ức rất đẹp gắn bó với tư tưởng âm nhạc của Bức Tường”, Hoàng Việt nói. Lại Văn Sâm nhấn mạnh thành công của Bức Tường chính bởi họ là những người tử tế. Đạo diễn ngầm gửi thông điệp của Trần Lập và âm nhạc của Bức Tường luôn hướng tới sự lạc quan, cô cho biết điều này nâng đỡ tuổi thanh xuân khó khăn của mình.
Một trong những kỷ niệm thú vị về Bức Tường là thời khốn khó mà ước mơ lớn nhất là sở hữu cây đàn. Cả nhóm phải vay mượn để xuống Hải Phòng mua đồ cũ. Nhạc sỹ Thanh Phương là người hợp tác thu âm album đầu tiên Tâm hồn của đá của nhóm. Nhạc sĩ Phương kể: “Đàn rất tệ, tới mức chỉ cần kêu được là hạnh phúc rồi. Buổi đầu tiên tới phòng thu mất nửa ngày để chỉnh dây đàn và cứ được ông nọ hỏng ông kia”. Có đĩa rồi cả nhóm lại huy động gia đình và người yêu bò ra lồng từng bìa đĩa và tự dán tem. Những câu chuyện giản dị dần dần làm đầy lên ký ức về Trần Lập và ban nhạc Bức Tường trong suốt hơn hai chục năm qua.
Chiến dịch ra rạp gấp rút
Ý tưởng kịch bản của Đặng Linh ấp ủ từ thời sinh viên ĐH Sân khấu và Điện ảnh, sau này sự thôi thúc làm phim có lúc lớn lên, khi nhỏ lại theo cuộc mưu sinh. Tới khi Trần Lập lâm bệnh, đạo diễn mới bắt đầu viết kịch bản, xong xuôi thì nhạc sỹ đi rồi. “Tôi rất tiếc khi anh ấy mất không ở Hà Nội để quay lại tư liệu. Khi tôi bấm máy anh ấy đi rồi nhưng may mắn được sự giúp đỡ của các thành viên ban nhạc và gia đình”, Đặng Linh nói. Tên phim đầu tiên là Đường đến ngày vinh quang nhưng những gì thu lượm được khiến Linh chọn cách ôn lại chuyện cũ.
“Lúc đầu chúng tôi chỉ định phát sóng trên truyền hình nhưng sau buổi dựng đầu tiên, tôi hứa với đạo diễn cố gắng đưa ra rạp”, đạo diễn Trịnh Quang Tùng, Phó Giám đốc hãng phim kể. Do không có tiền phát hành nên nhà làm phim phải viện tới các nhà tài trợ để làm âm thanh, in đĩa DCP hay in ấn tài liệu truyền thông. Với kinh nghiệm dày dặn trong nghề, đạo diễn Quang Tùng đánh giá cao Đặng Linh trong cách kể chuyện và độ “điên” khi tham gia dựng phim.
Tín hiệu tốt từ rạp
“Chuyện ngày hôm qua” ra rạp từ 17/3 tại Trung tâm chiếu phim Quốc gia và rạp của hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương. Đại diện hãng phim cho biết tín hiệu đáng mừng bởi có suất chiếu hết vé, các suất còn lại đều có khán giả chứ không tới mức hiu hắt. Sau Hà Nội, các nhà làm phim đưa “Chuyện ngày hôm qua” tới Huế, Đà Nẵng, Hải Phòng và TPHCM. Tháng 9 tới, hãng có kế hoạch đưa phim về thời bao cấp ra rạp.
