Dễ thương, ngộ nghĩnh
Vòng 2 này gọi là Vòng Thực hiện và Đánh giá mô hình. 60 mô hình được chọn từ hàng vạn bài thi, sau một ngày chấm 26/7, một nửa trong số đó - thể hiện ý tưởng sinh động và thực tế nhất, được bước tiếp vào vòng chung kết tháng 8 tới.
Vòng này, các bé phải trình bày 3 phần: Ước mơ, Các bước thực hiện và Cơ chế hoạt động. Mô hình hóa chúng. Bé Hoàng Ngọc ở Quảng Nam giải thích vì sao nảy ý tưởng “Chiếc mũ dành cho người thiểu năng”: “Anh ruột em bị bệnh đao. Anh không nói được, muốn gì, anh chỉ ú ớ.
Em biết anh cũng muốn đến trường như em và các bạn. Em ước có chiếc mũ giúp anh và những người bạn kém may mắn có thể suy nghĩ, nói và làm những gì mình muốn”.
Cách thức để hiện thực hóa ý tưởng này không đơn giản nhưng đầy quyết tâm, với xúc cảm chân thành, cũng như ý tưởng “Cỗ máy vui chơi cho trẻ khuyết tật” của bé Quỳnh Anh (Hải Phòng). Bạn nhỏ khuyết tật sẽ ngồi lên đôi chân bằng máy, cỗ máy này đọc được suy nghĩ của con người, giúp trẻ khuyết tật hòa đồng - cùng bạn bè đá bóng, chạy, nhảy - thêm động lực để lạc quan tự tin trong cuộc sống.
Nhà giáo dục Nguyễn Hữu Hạnh ấn tượng với “Máy lọc nước lá khoai” và “Ô tô chuột chũi cứu thương trên mọi địa hình” bởi sự mới lạ, lại khéo tìm tòi nguyên liệu để làm ra mô hình có tính thẩm mỹ và logic cao.
Làm chánh chủ khảo 7 năm nay, ông Hạnh cho rằng do chương trình tổ chức trong thời gian dài, được trẻ em khắp nơi quan tâm cho nên việc trùng lặp về ý tưởng là khó tránh khỏi, tuy nhiên, vẫn có những ý tưởng rất đặc sắc dù không quá nhiều.
Ba bé Phạm Đức Hoàng, Nguyên Đại Cát, Lê Hoàng ở Lạng Sơn thuyết minh ước mơ về chiếc xe chuột chũi cứu thương trên mọi địa hình - mà ông Hạnh đánh giá cao- như sau: Loài chuột chũi di chuyển rất nhanh ở mọi địa hình kể cả môi trường nước.
Nên nếu có xe cứu thương hình con chuột chũi, có các chức năng thông minh và nhanh như vậy, thì khi tàu thuyền gặp tai nạn, hầm mỏ bị sập, hoặc thiên tai, động đất, lũ quét khiến nhà cửa, người và vật bị vùi sâu dưới đất đá, sẽ được cứu thương nhanh chóng. Khoang cứu thương có hệ thống rô bốt, cấp cứu đa năng tại chỗ. Hệ thống bánh xe thông minh tự cân bằng cho ô tô trên mọi địa hình. Đôi cánh năng lượng mặt trời giúp xe di chuyển trên không cũng như mọi địa hình khác.
Để tạo mô hình, 3 bé dùng vỏ lon coca làm bánh xe; vỏ chai - tạo khối thân con chuột; giấy bìa cát tông để tạo dáng cho các bộ phận chính. “Phần quan trọng nhất là gắn kết các bộ phận lại, chúng em nhờ cô giáo giúp. Đến khi tô màu trang trí, chúng em rất hào hứng, mỗi bạn chọn một chiếc bút lông rồi cặm cụi tô”. (Thể lệ cuộc thi cho phép cha me, thầy cô hỗ trợ nhưng không được làm hộ).
Bé Lê Anh Nhật, tác giả ý tưởng “Áo quang hợp kỳ diệu” cho biết: Em thích ăn kẹo, em biết nhờ chất diệp lục mà cây xanh dùng ánh nắng mặt trời để quang hợp, tạo ra củ quả ngon, năng lượng; đồng thời hút các bô níc, nhả ô xy làm không khí trong lành.
Nhưng trồng mất nhiều thời gian cây mới lớn và có tác dụng. Quan sát các bức tường ẩm, em thấy nhiều rêu mỏng phủ ngoài, giống lớp áo màu xanh cho ngôi nhà nhưng lại làm hỏng nhà. Em có ý tưởng tạo ra lớp áo đặc biệt có thể quang hợp như cây xanh, và sơn phủ lên các ngôi nhà, phương tiện giao thông,... để hút khí độc, tạo ô xy cùng năng lượng, bột đường cho con người.
Vì một cuộc sống tốt đẹp hơn
60 ý tưởng vào vòng 2, nghe lên đều thấy có nét ngộ nghĩnh, dễ thương thậm chí sâu sắc. Từ ý tưởng trong đầu, vẽ ra bức tranh, rồi hiện thực hóa thành mô hình, thuyết trình về mô hình đó.
Ngoài ý tưởng mới, độc đáo, khả thi, BGK và BTC còn đánh giá cao việc các nhà phát minh nhí biết tái chế những vật liệu như bìa các-tông, vỏ chai lọ hay quạt tản nhiệt của máy tính bị hỏng, sách báo cũ... thành tòa nhà, tàu thuyền, cây cối, động cơ máy móc. Như Nông Bích Ngọc và Trần Bảo Ngọc (Lạng Sơn) sáng ý tận dụng những chiếc ống hút đã qua sử dụng để tạo ra những chiếc xúc tu uyển chuyển cho chú “Mực cứu hộ”.
Hãy nghe bé Thủy Tiên (Hà Nội) thuyết minh chiếc “Tivi 4 mặt” của em: Nhà em chỉ có một cái ti vi ở tầng 1 mà mỗi người lại thích xem một kênh khác nhau. Cứ sau bữa tối mọi người lại về phòng riêng để xem kênh yêu thích. Em nghĩ ra ti vi 4 mặt để mọi ngươi cùng được xem kênh của mình mà không ngồi riêng một phòng nữa.
Có lẽ, câu chuyện này không chỉ là ý tưởng viển vông của một đứa trẻ hướng đến sự tiện dụng, mà ẩn chứa khát vọng lớn hơn. “Vì một cuộc sống tốt đẹp hơn” cũng là slogan mà cuộc thi như Ý tưởng Trẻ thơ tâm đắc, một hoạt động “chơi mà học” hè này.
Cuộc thi Ý tưởng Trẻ thơ do Vụ Giáo dục Tiểu học - Bộ Giáo dục & Đào tạo cùng Cty Honda Việt Nam phối hợp tổ chức, trao giải tháng 8. Với mỗi tác phẩm dự thi hợp lệ, Honda Việt Nam góp vào Quỹ từ thiện 10.000 đồng.
