Nghĩa là trên đời này, mọi thứ bất ngờ, phi lý nhất, vẫn có thể xảy ra. Có những thứ chỉ khó tin khi xảy ra lần đầu, nhưng vẫn luôn bất ngờ cho dù nó lặp lại đến lần thứ n. Như tội ác, tham nhũng lãng phí, tai nạn giao thông, bạo lực học đường…, dân ta vẫn không tài nào “quen” được.
Dù sao cũng khá hợp hướng với dư luận, khi ngành giáo dục Trà Vinh quyết định chỉ buộc nghỉ học 1 tuần với nhóm học sinh lớp 7 cầm đầu vụ hành hung dã man một nữ sinh cùng lớp. Lãnh đạo trường và những người liên quan bị đình chỉ công tác 1 tháng. Một “mức án” nhẹ nhàng so với cú sốc mà vụ việc gây ra cho toàn xã hội.
Người lạc quan nói: “Cốc này đầy một nửa”. Người bi quan nói: “Cốc này vơi một nửa”. Người duy lý nói: “Cốc này to gấp đôi so với cần thiết”. Đó là chuyện tiếu lâm triết học nhằm vào chủ nghĩa duy lý (Rationalism) mà triết gia Đức G.Wilhelm Leibniz xiển dương từ thế kỷ 17. Với luận đề “Đây là thế giới tốt nhất trong tất cả các thế giới có thể”, theo nhận thức luận lý tính của Leibniz, thế giới chỉ đơn giản “là cái mà nó là”. Có nghĩa, những gì hiện hữu, kể cả xấu xí, cũng là hợp lý bởi đó chính là “cái mà xã hội là”!
Câu chuyện hai vế của quá trình nhận thức, cảm tính và lý tính vẫn còn găng nhau, khi xã hội bước vào giai đoạn hậu của hậu hiện đại với những tình huống mới. Dù có vẻ đã được “hóa giải” bởi chủ nghĩa duy vật biện chứng từ hàng trăm năm trước.
Nhưng dù bi quan, lạc quan hay duy lý, duy vật, cũng đều thấy xã hội không thể phát triển lành mạnh khi mọi thứ đều trong trạng thái nửa vời. Và nữa, với một nền kinh tế thị trường nửa vời, không đầy đủ, phi lý còn sinh sôi …
