Vi phạm trắng trợn
Ngày 22/7, NXB Kim Đồng gửi văn bản tới Cục Xuất bản, In và phát hành, Cục A87, Bộ Công An về việc liên tiếp xuất hiện Búp sen xanh in lậu gần đây vào năm 2013, quý 1, quý 2 năm nay. Bìa sách ghi tên NXB Thời đại, liên kết Công ty Cổ phần sách Nhân Dân. Đồng thời, NXB yêu cầu NXB Thời đại thu hồi sách vi phạm, trả nhuận bút cho tác giả.
“Tôi nghĩ rằng nếu họ lỡ thì một lần thôi, đằng này làm tới ba lần. Đó là cách vi phạm trắng trợn, xem thường độc giả. Nội dung bị cắt xén đã là hành vi lừa người đọc rồi, giá lại cao hơn so với NXB Kim Đồng”, ông Bùi Sơn Định, con trai nhà văn Sơn Tùng bức xúc.
Ông Định nói thêm, so với cuốn sách mà gia đình đã ký hợp đồng chuyển nhượng trong 10 năm (từ 2010) với NXB Kim Đồng, cuốn sách mang danh NXB Thời đại bị cắt toàn bộ lời tựa của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, lời bạt của GS. Phan Ngọc, bỏ minh họa của Văn Cao, in co chữ nhỏ để giảm số trang. Tổng số trang bớt xén được là gần 80 trang so với bản chuẩn của NXB Kim Đồng.
Ngay đến trang bìa, cuốn sách mạo danh kia cũng làm sai lệch ý nghĩa. Búp sen xanh, nay thành búp sen hồng. “Có cầm hai cuốn sách trên tay mới thấy rõ hành vi lừa đảo này, không chấp nhận được”, ông Định nói.
NXB Thời đại vô can?
Từ khi có thông tin, đại diện NXB đã xin lỗi gia đình chưa? “Anh Nguyễn Thanh (Phó giám đốc) có đến nhà, nói việc họ in lậu, NXB không biết. Trước đây, NXB có đặt vấn đề với gia đình, nhưng biết gia đình ký hợp đồng với Kim Đồng nên họ thôi. Họ cũng chỉ đến thông báo, thanh minh với gia đình thế, chứ không phải đến để xin lỗi. Họ nói rằng họ cũng là nạn nhân, hiện giờ tích cực phối hợp để làm rõ”, đại diện gia đình nhà văn Sơn Tùng cho biết.
Theo địa chỉ xi nhê ở cuối cuốn sách, đơn vị liên kết với NXB Thời đại là Công ty cổ phần sách Nhân Dân, tại số 12 ngách 1 ngõ 814, đường Láng, Đống Đa, Hà Nội. Tuy nhiên, tìm đến địa chỉ này chỉ thấy nhà sách Tiến Thọ. Nhà sách từng là đối tác của cty sách nêu trên, nhưng đại diện nhà sách nói hiện không còn liên lạc. Điều đáng nói, theo người nhà của nhà văn, Búp sen xanh in lậu này có bán tại đây, không bán tại phố sách lớn gần Bờ Hồ.
Ông Nguyễn Thanh, Phó giám đốc NXB Thời đại nói rằng họ “không hay biết”, việc in lậu sách này là sự “mạo danh”. “Không phải một lần mà ba lần mạo danh, NXB Thời đại đều không có phản ứng gì, tôi cũng lấy làm lạ”, ông Bùi Sơn Định nói. Biết tin sách mạo danh, tại sao NXB im lặng? “Chúng tôi không cấp quyết định xuất bản thì làm sao chạy theo đòi sách lưu chiểu, để ra quyết định phát hành được. Họ mạo danh, in lậu ở ngoài thì làm sao tìm được. Cái này phải do quản lý thị trường”, ông Nguyễn Thanh lí giải.
Theo đại diện gia đình, phát ngôn từ NXB Thời đại chưa thỏa đáng, có phần vô trách nhiệm. Trong công văn ngày 25/7 gửi Cục Xuất bản, Thời đại giải trình: “NXB có kế hoạch liên kết xuất bản cuốn sách Búp sen xanh với Cty Nhân Dân. Song, do Cty Nhân Dân không xuất trình được văn bản chấp thuận của đại diện sở hữu quyền tác phẩm theo yêu cầu, nên NXB đã không ký hợp đồng liên kết và không ký bất kỳ quyết định xuất bản nào đối với cuốn sách trên”.
Truy tìm thủ phạm
Phó giám đốc NXB Thời đại cũng cho rằng hành vi in lậu Búp sen xanh “làm tổn hại” đến nhà văn Sơn Tùng. Theo ông, NXB này là nạn nhân, ngày 4/8 chính thức gửi công văn đến Cục Xuất bản, cơ quan chức năng đề nghị làm rõ, tìm ra thủ phạm.
Nhà văn Sơn Tùng lâm trọng bệnh, hiện nằm liệt giường. Số tiền nhuận bút dù ít ỏi, nhưng cũng giúp gia đình trang trải ít nhiều. Tuy nhiên, ông Định nói “tiền chỉ là vấn đề nhỏ, quan trọng là chúng tôi muốn chấm dứt điều này. Phía trung tâm bảo vệ bản quyền tác giả nói rằng nếu kiện để đòi quyền lợi, họ đứng ra giúp. Tôi nghĩ quyền lợi chưa phải vấn đề quan trọng nhất, cái chúng tôi muốn là phải làm tới nơi tới chốn. Hai lần trước chúng tôi có cảnh báo rồi, song họ lại in lậu đấy thôi”.
Búp xen sanh trước đây cũng từng bị xâm phạm bản quyền, do NXB Văn học phát hành. Gia đình cho biết, NXB Văn học có công văn xin lỗi gia đình, thu hồi sách và trả nhuận bút phần sách đã in rất đàng hoàng.
Gia đình có theo đuổi vụ việc đến cùng?
“Khi chúng tôi ký hợp đồng với NXB Kim Đồng, nghĩa là phó thác cả cho họ, vì chúng tôi cũng không rành. NXB Thời đại không nhận là của họ rồi, giờ thì kiện ai? Thiệt hại gia đình chỉ là tiền nhuận bút thôi, số tiền ấy quá nhỏ, không biết người ta có sắp xếp vụ kiện tìm ra thủ phạm không”, ông Định băn khoăn.
Phó giám đốc-Tổng biên tập NXB Kim Đồng, Nguyễn Huy Thắng cho biết, NXB gửi công văn đến Cục Xuất bản, cơ quan chức năng yêu cầu làm rõ. “Việc cuốn sách bị xâm phạm không chỉ ảnh hưởng đến tác giả, NXB mà đặc biệt độc giả-chịu thiệt hại không thua kém gì. Về lâu dài, bạn đọc tiếp cận với sách chất lượng thấp, ảnh hưởng đến cảm nhận của họ”, ông Thắng nói thêm.
Được biết, chiều 4/8 NXB Kim Đồng mới nhận được công văn số 3378 ngày 31/7 do Cục Xuất bản, In và Phát hành hồi đáp thông tin trước đó. Trong công văn này, lãnh đạo Cục vẫn trả lời rất chung chung: “Hiện nay Cục Xuất bản, In và Phát hành đang tiến hành xem xét, xử lý sai phạm trên theo quy định của pháp luật”.
Búp sen xanh của nhà văn Sơn Tùng là cuốn sách có độc giả. Theo đại diện NXB Kim Đồng, tháng 8 này là lần tái bản thứ 24, in 3.000 cuốn, nằm trong số sách bán chạy của NXB.
