Chưa thể thu hồi
Được hỏi về việc xử lý vi phạm bản quyền Búp sen xanh, ông Phạm Quốc Chính, Phó Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành nói: “Ngay khi nhận được phản ánh-không riêng cuốn này- Cục lập tức có biện pháp nghiệp vụ kiểm tra, xác minh để xử lý chứ không dung túng, bỏ mặc”. Ông Chính nói thêm, hiện giờ chưa thể kết luận ai là thủ phạm.
NXB Thời Đại giải trình trước đó, khẳng định vô can. Ngày 4/8, Thời đại gửi công văn lên Cục: “Qua trang xi nhê của ba cuốn sách lậu do gia đình nhà văn Sơn Tùng cung cấp, NXB Thời Đại nhận thấy sự việc này là hết sức nghiêm trọng khi có kẻ mạo danh NXB làm sách lậu gây hại trực tiếp đến quyền lợi của tác giả và uy tín, thương hiệu của NXB. Kính đề nghị Cục Xuất bản In và Phát hành làm việc với Cục An ninh Thông tin-Truyền thông (Bộ Công an) điều tra làm rõ sự việc”.
Cục đã làm việc với đơn vị liên kết - Cty CP sách Nhân dân? “Có thể Cty Nhân Dân làm, hoặc có thể công ty khác lợi dụng mối quan hệ giữa hai bên. Cuốn in lậu đề tên NXB Thời Đại và Cty Nhân Dân. Nhưng không thể kết luận ngay là đơn vị này làm sách lậu”, ông Chính trả lời. Được biết, Cty Nhân Dân từng bị bắt vì hành vi vi phạm xuất bản, dưới tên Cty CP Phát hành sách và Thiết bị trường học.
Về việc thu hồi sách, ông Chính nói trong thời gian sớm nhất, sau khi có kết quả xác minh sẽ có văn bản gửi các đơn vị phát hành, đại lí sách. Cục cũng cử người đi tìm mua cuốn sách vi phạm này.
Gian nan xử sách lậu
Trong nhiều hội nghị ngành xuất bản, thống kê cho thấy tỉ lệ vi phạm nhiều nhất rơi vào sách liên kết. “Nhiều năm qua, Cục thực hiện nhiều biện pháp ngăn chặn in và phát hành sách lậu, nhưng không dễ. Xí nghiệp in phát triển quá nóng, mà việc làm hạn chế. Thực tế sách in lậu so với sách thật hình thức không khác nhiều, giá cạnh tranh hơn”, ông Chính nói.
Vừa qua, Cục Xuất bản phối hợp Sở Thông tin-Truyền thông tỉnh Bắc Giang phát hiện cơ sở in lậu cả chục nghìn cuốn, chủ yếu sách tham khảo của NXB Giáo Dục. Sở TT-TT Cần Thơ cũng phát hiện hàng chục tên sách in lậu. Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực xuất bản thừa nhận, sách bán ở vùng sâu vùng xa, thư viện, trường học bị lợi dụng, với kẽ hở chiết khấu cao khiến không ít người chấp nhận tiếp tay cho sách lậu.
“Lợi nhuận hấp dẫn đến mức, tháng trước chúng tôi thu hàng chục nghìn cuốn, phạt hành chính nặng, tháng sau lại thấy sách lậu. Quan trọng là bắt được nơi in mới xử lí mạnh được. Đa số phần tử in lậu đặt máy in ở địa điểm tương đối khó kiểm soát. Có đối tượng đặt máy in ngay nơi ra vào có kiểm soát. Xử lí sách lậu cần giải pháp đồng bộ”, ông Chính nói.
Dù thời gian qua, Cục Xuất bản, In và Phát hành tăng mức xử phạt lên gấp đôi, nhưng các đối tượng nộp phạt xong và... tái phạm. Rất ít người vi phạm bị truy cứu trách nhiệm hình sự, cho nên mức phạt hành chính vẫn không đủ sức răn đe.
Hồ sơ do NXB Thời Đại cung cấp, trong danh mục 22 xuất bản phẩm năm 2014- đã xác nhận của Cục - có tên Búp sen xanh.
Theo ông Bùi Sơn Định, con trai nhà văn Sơn Tùng, ngày 6/1, đại diện NXB Thời Đại có đến đặt vấn đề với gia đình về việc in Búp sen xanh. Tuy nhiên, việc in lậu xảy ra từ năm 2013 và tái diễn vào quý 1, quý 2 năm 2014.
