'Thỉnh vong' có được phép làm trong nhà chùa không?

Thưa Thượng tọa, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tiếp nhận thông tin chùa Ba Vàng tổ chức thỉnh vong, thu tiền công đức trăm tỷ mỗi năm? Thượng tọa cảm thấy thế nào?

Tôi rất buồn về sự việc trên. Trong bối cảnh chúng tôi đang tập trung cho đại lễ Vesak LHQ 2019, đáng ra Phật giáo nên xuất hiện những hình ảnh đẹp như làm từ thiện, xây dựng trường học cho các vùng khó khăn hàng trăm tỷ đồng… Nhiều Phật tử hết sức bất bình về vụ việc ở chùa Ba Vàng. Giáo hội Phật giáo Việt Nam không trốn tránh trách nhiệm, muốn chấn chỉnh hiện tượng này.

Giáo hội có văn bản gửi Giáo hội tỉnh Quảng Ninh yêu cầu họp ngay với Đại đức Thích Trúc Thái Minh trụ trì chùa Ba Vàng. Đại đức Thái Minh thừa nhận có việc “gọi vong” ở chùa Ba Vàng. Giáo hội cũng chỉ đạo Giáo hội ở tỉnh xem xét nếu sự việc xảy ra đúng như phản ánh sẽ có hình thức kỷ luật nghiêm khắc. Giáo hội luôn tiếp thu phản ánh của các cơ quan báo chí, không có sự nương nhẹ nào trong các hoạt động không đúng tại các cơ sở thờ tự.

Triết lý Phật giáo có nhắc tới luân hồi, nghiệp. Vậy việc “thỉnh vong” có được phép làm trong nhà chùa không?

Giáo lý Phật giáo nhấn mạnh tới thuyết luân hồi, nghiệp quả. Theo đó, con người chúng ta là cấu thành của năm yếu tố (ngũ uẩn) gồm: sắc thọ, tưởng, hành, thức. Khi kết thúc đời sống, sắc chính là phần vật chất bị hủy hoại. Thọ, tưởng, thành, thức chịu sự chi phối của nghiệp lực và luân hồi. Mọi thứ đều do tâm thức tạo ra. Nghiệp do chịu sự chi phối của nhân quả, có nghiệp tốt, nghiệp xấu…Tất cả đều do hành động và ý của bản thân tạo thành. Cho nên chỉ chúng ta mới có thể giải nghiệp cho chính mình, không ai giải nghiệp hộ được, kể cả Đức Phật. Phật dạy chuyển nghiệp bằng tu nhân tích đức, làm việc thiện lành, tạo thiện căn, duyên tốt để chuyển hóa được nghiệp. Không hề có chuyện thỉnh vong hay giải oan nghiệp gì cả. Đức Phật không hề dạy chuyện như việc chùa Ba Vàng đang thực hiện.

Tôi chưa trực tiếp dự nghi lễ này ở chùa Ba Vàng, nhưng qua các clip đăng tải trên mạng tôi thấy nhiều vấn đề chưa đúng giáo lý nhà Phật. Việc đem hình ảnh nữ sinh ở Điện Biên bị giết hại để giải nghĩa cho “oan gia trái chủ” hoàn toàn không đúng với tôn chỉ giáo lý Đức Phật, chủ trương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và thật sự không đúng với đạo đức xã hội. Tất cả chúng ta đều cảm thấy đau thương cho một con người bị chết do hành vi dã man, bất nhân, vô đạo đức gây nên, thế mà lại lấy ra điều mơ hồ của hành động kiếp trước để giải thích là oan gia - chính là sự ngụy biện cho hành động tàn bạo. Đây là việc làm không thể chấp nhận được, nhất là để xảy ra ở một ngôi chùa nổi tiếng như chùa Ba Vàng.

Khi có kết luận cuối cùng, tùy theo mức độ vi phạm Giáo hội sẽ có hình thức kỷ luật căn cứ vào những nội quy, quy định, kể cả việc xem xét lại năng lực đảm trách vị trí trụ trì và những công việc khác của Giáo hội. Ngoài ra, trước những sự việc xảy ra Giáo hội sẽ chấn chỉnh việc thuyết giảng ở chùa Ba Vàng.

Thượng tọa Thích Ðức Thiện

Việc truyền bá câu chuyện vong báo oán, thu tiền cúng vong không đúng giáo lý nhà Phật, có thể xem là mê tín dị đoan?

Khi chúng ta nói về mê tín, trí tín ranh giới hết sức mong manh, tuy nhiên tôi khẳng định không có việc “thỉnh vong” để hóa giải nghiệp hay oan gia. Hành động đó chính là dẫn dắt con người đi theo con đường không chính pháp, bước vào đường tà kiến, mê lầm. Không những thế, qua những clip tôi nghe được trên mạng thấy tần suất của “cúng dàng” rất nhiều. Dùng phương tiện để con người tu tập là rất tốt, những đưa ra hình thức “cúng dàng” không phải chủ trương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Một phật tử như bà Phạm Thị Yến thuyết giảng về những điều sai trái với giáo lý nhà Phật nhiều năm nay, ai phải chịu trách nhiệm?

Giáo hội ở địa phương đều có ban Hoằng pháp nhằm hướng dẫn thực hành giáo lý nhà Phật. Việc thuyết giảng ở các chùa do trụ trì các chùa chịu trách nhiệm. Đối với chùa Ba Vàng, cách đây hơn một năm Phật tử này xảy ra xung đột với tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, Giáo hội phải đứng ra giải quyết.

Không chỉ có việc gọi vong và truyền bá về vong báo oán, nhiều thông tin cho thấy chùa Ba Vàng còn thu tiền giải oan gia trái chủ, thu tiền công đức qua tài khoản ngân hàng. Vậy Giáo hội Phật giáo Việt Nam có hướng giải quyết ra sao?

Giáo hội đợi báo cáo của Giáo hội tỉnh Quảng Ninh. Được biết tỉnh Quảng Ninh tích cực vào cuộc làm rõ sự việc trên. Khi có kết luận cuối cùng, tùy theo mức độ vi phạm Giáo hội sẽ có hình thức kỷ luật căn cứ vào những nội quy, quy định, kể cả việc xem xét lại năng lực đảm trách vị trí trụ trì và những công việc khác của Giáo hội. Ngoài ra, trước những sự việc xảy ra Giáo hội sẽ chấn chỉnh việc thuyết giảng ở chùa Ba Vàng.

Từ vụ việc ở chùa Ba Vàng, Giáo hội giao cho Ban trị sự các Giáo hội địa phương kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn, phối hợp với các địa phương tăng cường quản lý dựa trên Luật Tín ngưỡng Tôn giáo, Pháp lệnh của Chính phủ. Giáo hội phải nâng cao trách nhiệm quản lý tăng ni hơn nữa, chính quyền địa phương cũng có vai trò quản lý rất quan trọng.

Xin cảm ơn Thượng tọa!

Lợi dụng tôn giáo tín ngưỡng trục lợi có thể xem là lừa đảo

TS Nguyễn Văn Vịnh, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ giáo dục nêu quan điểm: Việc thổi phồng và bịa đặt những điều về vong báo oán để thu tiền không chỉ là lạm dụng, xuyên tạc giáo lí nhà Phật mà có thể coi là hành vi lừa đảo vi phạm pháp luật.

“Phật giáo là một trong những tôn giáo tinh khiết và luôn khuyến thiện. Vì vậy việc bịa đặt, sử dụng khái niệm tôn giáo một cách tù mù là việc làm nguy hiểm. Không hiểu biết mà làm thì sai ở mức độ ít hơn, nhưng nhân danh người tu hành cố tình làm sai là xuyên tạc giáo lí nhà Phật để cầu lợi chính là hành vi liên quan tiền bạc”, TS Vịnh nói.