'True Grit' - Nỗi buồn của sự báo thù

> Oscar: Dự đoán trước giờ G

Hailee Steinfeld xuất sắc trong vai thiếu nữ báo thù .

Trên báo chí mạng của Anh và Mỹ, đã chỉ trích Hollywood lại cố tình bóp méo lịch sử khi để cho vai trò của thủ tướng Winston Churchill bị lu mờ so với vua George VI trong 'The King’s speech', hay dẫn dắt trẻ em Mỹ, nhất là các em gái say sưa với câu chuyện báo thù trong 'True grit'.

Thực ra, thông điệp của những phim lớn, đã qua thẩm định gắt gao của những con mắt nhà nghề thượng thặng- được đề cử Oscar, có khi chỉ là những lời thủ thỉ về thân phận con người, dù đó là vị vua hay một cô gái nhỏ.

Khi thiếu nữ báo thù

True grit (tựa Việt: Báo thù) mở đầu bằng lời tự thuật bình thản của Mattie Ross về cái chết tức tưởi của người cha khi một thuộc hạ- Tom Chaney lạnh lùng xả súng cướp đi đàn ngựa và hai miếng vàng. Tin tưởng rằng “không có gì trên đời này là không phải trả giá, trừ ân điển của Chúa Trời”, cô lao vào cuộc trả thù.

Cô bé 14 tuổi cứng cỏi lờ tịt lời đề nghị của viên quản lý nhà xác rằng cô có thể hôn cha lần cuối, bình tĩnh giải quyết công việc mai táng. Không chỉ thu xếp tiền nong cho cuộc trả thù, cô còn làm quen với súng ống.

Để lại sau lưng người mẹ và cuộc sống bình lặng tuổi thiếu niên, cô dấn thân vào cuộc phiêu lưu. Đồng hành là hai người đàn ông: Cảnh sát trưởng Cogburn (Jeff Bridges) mẫn cán thực thi công vụ và anh lính cơ động LaBoeuf (Matt Damon) đang muốn kiếm thật nhiều tiền.

Đã lâu khán giả không được xem một phim cao bồi đậm chất miền nam nước Mỹ cuối thế kỷ 19. Những phiên tòa u tối, nơi công lý thuộc về ba tấc lưỡi của luật sư giữa đám dân đen thất học và những vụ hành quyết lạnh máu ngoài quảng trường đã lên khuôn cho một xã hội mạnh mẽ nhưng ngột ngạt, phì nhiêu mà khốn khó. Những điều ấy cũng lên khuôn cho Mattie.

Sau cái chết của cha, cô bé vốn rành rẽ cuộc sống trên lưng ngựa chỉ còn biết lao mình về phía trước đúng như một con ngựa chiến, và chỉ còn lẽ sống duy nhất - trả thù. Cô không chịu chờ công lý được thực hiện, vì như thế hung thủ sẽ bị kết án vì những tội khác chứ không phải vì tội giết cha cô. Đối với cô, công lý là một chuyện, quan trọng hơn là có thù phải trả.

Phim làm lại nhưng hay hơn

Thoát khỏi cái bóng của bộ phim dựa theo cùng một tiểu thuyết do đạo diễn Henry Hathaway thực hiện năm 1969, True grit 2010 có đời sống độc lập. Nhà phê bình kỳ cựu của tờ The Guardian- Peter Bradshaw cho rằng phim hay hơn phim trước- thật hơn, bạo lực hơn nhưng cũng nhân văn hơn.

Anh em nhà Coen vốn được coi là những nghệ sỹ kỳ quặc, lần này tỏ ra khá kinh điển và chính thống khi xử lý những trường đoạn gay cấn. Tác giả của No country for old men (Không có đất cho người già) không quá lạm dụng thiên nhiên hoang dã hay những cuộc đọ súng thót tim. Ngôn ngữ điện ảnh ấn tượng: Tiếng gió hú, hay một khuôn mặt hấp hối nhễ nhại mồ hôi...

Việc đưa chuyện phim xoay quanh mối quan hệ tay đôi giữa Mattie và Cogburn trong phim cũ sang tam giác Mattie – Cogburn - LaBoeuf cũng là sáng tạo. Tóm lại, phim xứng đáng là một trong những tác phẩm tầm cỡ nhất của mùa Oscar này. Không phải chỉ vì nó diễn tả “lòng gan dạ đích thực”- dịch theo nghĩa đen, hay sự “báo thù”- tựa Việt. Mà còn đem lại cho người xem những suy tư về thân phận con người.

Cảnh kết phim, Mattie trung niên “không lấy chồng vì đâu có rảnh để làm chuyện đó” đơn độc bước xa dần trong một điệu hát đồng quê buồn bã. Không biết cô có thực hạnh phúc sau chiến thắng gai góc từ 25 năm trước? Phim cao bồi ắt phải gai góc, song dường như nhà làm phim có ẩn ý: Báo thù không nhất thiết là con đường mà phụ nữ nào cũng phải làm.