 |
Anh kể: “Chuyến du lịch rất vui. Phong cảnh, con người đều hay cả. Phụ nữ Thái rất tuyệt, họ trò chuyện có duyên và luôn tươi tắn, múa nón múa quạt duyên dáng mỗi khi biểu diễn. Vui nhất là cùng xòe vòng với họ, cho mình cảm giác hòa đồng, cảm thấy như người quen đã lâu”.
Ngập ngừng một lát anh bộc lộ: “Nhưng có một điều mà giờ nhớ lại vẫn sợ, đó là cung cách mời rượu, cứ hết chén này chén khác với đủ thứ lí do khó từ chối khiến tôi xây xẩm mặt mày. Người không biết uống sẽ ra sao. Mời rượu rồi ra hiệu bắt “xuống hết”, nghĩa là uống cạn ngay, sau đó người mời cũng uống cạn rồi xòe hai tay ra bắt. Nhẩm tính dự xong bữa rượu thì không biết mất chục lần bắt tay. Mà trong bữa ăn thì tay có sạch sẽ gì”.
Người miền Tây Bắc là thế, mời rượu bằng say mới thôi- được coi như thứ văn hóa vùng miền. Bây giờ lại gá thêm cái bắt tay.
Hôm đi Yên Bái tôi hỏi một cán bộ văn hóa về nguồn gốc của lối uống rượu-bắt tay, ai là tác giả và vùng nào áp dụng đầu tiên mà bây giờ thành đại chúng như vậy. Anh lắc đầu bảo quê anh ở Phú Thọ, lên đây cũng ngán ngẩm lối uống này nhưng thôi thì nhập gia tùy tục vậy…
Nhớ năm 1990 tôi có chuyến đi dài từ Sơn La lên Điện Biên, Lai Châu, có bữa ăn bị mời hàng chục chén cho say mềm, nhưng chưa thấy có lối uống rượu bắt tay.
Uống rượu bắt tay nay đã thành đặc sản Tây Bắc. Bữa rượu nào không thấy cảnh đó có lẽ người ta ngạc nhiên lắm, bảo không biết những người kia là dân ở đâu mà không biết tục này! Tuy nhiên, quan sát kĩ thì thấy chủ yếu phổ biến ở lớp cán bộ và những nơi tiếp tân, còn trong dân chỗ có chỗ không.
Tôi nghĩ đây là món hàng ngoại nhập vào Tây Bắc vài chục năm nay, giống như nhiều thành phố dưới xuôi bây giờ nâng bia là zdô zdô làm náo loạn cả quán ăn. Đó không phải là cái hay nhưng làm sao được vì có người coi đó mới là vui, mới là thân tình. Phỏng vấn riêng, nhiều người cũng không thích lối uống rượu bắt tay nhưng chẳng ai dám nói ra.
Ăn uống zdô zdô và uống rượu bắt tay là hai món nên loại dần trong các buổi tiệc tùng.
