'Truyện Kiều' lĩnh xướng bằng opera

TPO – Dưới tên gọi “Định mệnh bất chợt”, Truyện Kiều của Nguyễn Du đã được tái hiện sinh động, đặc sắc với sự kết hợp opera, kịch thoại, ngâm thơ và cả nhạc rock, valse…

> Opera Kiều không ngại giông tố
> Định mệnh bất chợt

Vở thanh xướng - nhạc kịch "Định mệnh bất chợt" công diễn tối 3-5. Ảnh: X.T

Tối 3-5, tại Nhà hát lớn Hà Nội công diễn tác phẩm Thanh xướng – Nhạc kịch “Định mệnh bất chợt” của nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo.

“Định mệnh bất chợt” - lấy cảm hứng từ “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, là tác phẩm kịch opera – ballet.

Ngoài hai yếu tố opera, ballet, tác phẩm còn sự trải nghiệm mới về kịch thoại, ngâm thơ, ca trù.

Toàn bộ nội dung của “Định mệnh bất chợt” là cuộc đối thoại giữa Nguyễn Du và nàng Kiều, trong đó chất liệu truyện Kiều được sử dụng với tần suất cao.

Trong đêm công diễn đầu tiên này, tác phẩm chỉ công diễn phần âm nhạc với hình thức là vở thanh xướng kịch.

Như trong lời mào đầu của đêm công diễn giới thiệu: “… Thêm một lần tìm hiểu và tiếp nhận vẻ đẹp bất tử từ “Truyện Kiều” của Thi hòa dân tộc Nguyễn Du qua sự gìn giữ chất liệu nghệ thuật dân tộc và tư duy các giai điệu âm nhạc, chọn lựa ca từ, hòa âm, phối khí theo phong cách sáng tạo của nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo cùng sự phối hợp dàn dựng, thể hiện của Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam”.

Clip: Đoạn mở đầu vở thanh xướng kịch

Vở Thanh xướng – Nhạc Kịch “Định mệnh bất chợt” được chia làm 11 chủ đề nhỏ. Mở đầu và kết thúc đều là giấc mơ.

Nếu giấc mơ đầu là Nguyễn Du làm thơ và trong đêm ấy nàng Kiều hiện lên trong sương khói, thì giấc mơ cuối lại là sự thức dậy của nhận thức để rồi tất cả trở về với ý niệm sạch trong.

Tránh lối cũ và thể hiện độ tinh nhạy, Nguyễn Thiện Đạo “nhặt” ra những đoạn tiêu biểu, cao trào như: Kiều ở Lầu Ngưng Bích; Kiều với Tú Bà; Kiều với cơn ghen của Hoạn Thư; rồi với Từ Hải, Hồ Tôn Hiến.

Ứng với nội dung mỗi chủ đề, tác giả đã có những lựa chọn, sáng tạo trong việc thể hiện kết hợp thanh âm của các thể loại nhạc; các loại nhạc cụ.

Nguyễn Thiện Đạo đã khéo kết hợp âm thanh của những nhạc cụ truyền thống với nhạc giao hưởng phương Tây. Tiếng rền rĩ, trầm buồn của violon, tiếng giục giã của trống khéo nhập âm thanh rền rĩ, réo rắt của đàn tỳ bà.

Hay đó là điệu valse lả lướt khi Kiều ở lầu Ngưng Bích, chấp nhận tiếp khách làng chơi. Mà sau đó là chất sôi động, bùng cháy của rock thể hiện sự thác loạn của Kiều khi ở chốn lầu xanh.

Tiếng đàn tì bà và giọng hát, ngâm thơ của ca nương Phạm Thị Huệ thể hiện những đoạn phân tâm của nàng Kiều. Điều này rõ nhất ở đoạn Kiều nơi lầu Ngưng Bích.

Trích đoạn Kiều ở lầu Ngưng Bích

Tác phẩm còn trở nên kịch tính khi Nguyễn Du gặp gỡ nàng Kiều; những cuộc chất vấn.

Nàng Kiều than oán như trách Nguyễn Du đã tạo nên Định mệnh khắc nghiệt cho nàng. Cuộc chất vấn về sự khắc nghiệt của Nguyễn Du khi lại đẩy con người – nhân vật Kiều vào trớ trêu của các nỗi oan khiên mới.

Từng đoạn đời thăng trầm, biến tấu của tâm trạng nàng Kiều hiện hiện rõ với giọng nữ cao Vành Khuyên – diễn viên thủ vai nàng Kiều. Lúc thoại, lúc ngâm, lúc hát opera đan xen nhau để thể hiện đời Kiều hút chặt khán giả trong khán phòng.

Với tác phẩm Thanh xướng – Nhạc kịch “Định mệnh bất chợt” của nhạc sĩ Nguyễn Thiện Đạo, một lần nữa khẳng định không có rào cản không gian, thời gian và ngôn ngữ thể hiện Truyện Kiều.

Sau Thanh xướng – Nhạc kịch, phần múa ballet và video art của “Định mệnh bất chợt sẽ được hoàn thiện và công diễn.