'À ố' diễn cái gì?

Những hoạt cảnh đơn giản cũng có thể khiến khán giả xúc động Ảnh: N.M.Hà
Những hoạt cảnh đơn giản cũng có thể khiến khán giả xúc động Ảnh: N.M.Hà
TP - À ố show sáng đèn đều đặn gần năm nay tại Nhà hát Lớn TPHCM. Tên của chương trình gợi nhớ chuyện Cồn Trạng Lột trong kho tàng giai thoại về Trạng Quỳnh. Để có tiền giúp người nghèo, ông Trạng nghĩ ra lối trình diễn bí mật kỳ quái, muốn xem phải trả tiền, và không được nói với ai…

À ô show cũng có cách giữ bí mật tương tự: tên show diễn không nói lên nội dung và công tác quảng bá có vẻ cũng thưa thớt. Hẳn vì đối tượng của chương trình chủ yếu là khách du lịch nước ngoài.

À ố show diễn khoảng 15 buổi/tháng với giá vé trên dưới 1 triệu đồng. Nếu ai đã thích Xiếc làng tôi thì À ố chính là show tiếp theo họ nên đi xem. Vì đây chính là sản phẩm của đạo diễn Tuấn Lê và chuyên gia âm thanh Nguyễn Nhất Lý - những người góp phần chủ chốt làm nên Xiếc làng tôi. 

À ố show còn có sự tham gia biên đạo của Tấn Lộc- từng rất thành công với vở Sương sớm. Tất cả những vở diễn vừa được nhắc tên đều có điểm chung là xoáy vào văn hóa, nghệ thuật truyền thống của làng quê Việt. Riêng À ố có thêm phần thành thị.

Màn chuyển từ phần nông thôn ra thành thị rất thú vị. Những chiếc mẹt lớn bít kín lăn qua lăn lại trên sân khấu với diễn viên núp sau. Lúc này người nhà quê hiện ra, lúc sau đã ra người thành thị…

“Chung cư” là một trong những cảnh trong phần thành thị. Một đôi trai gái đang tình tự dưới sân thì bị phát hiện và bị tầng trên giội nước (hoặc ném xuống một cái gì đó). Họ vội vã guồng xe đạp đi nơi khác. Cảnh này có lẽ phổ biến vào thời bao cấp. Bây giờ xem lại, rõ ràng thấy người bất lịch sự ở đây không phải đôi trai gái. Qua cảnh này, người nước ngoài hẳn phần nào hiểu thêm về một nét “cổ hủ” vẫn cố thủ trong văn hóa người Việt.

Âm nhạc chơi trực tiếp, được tạo nên từ 17 loại nhạc cụ truyền thống tiêu biểu, trong đó có ghi-ta phím lõm và violon “Việt hóa”. Dàn nhạc này không chỉ tạo nên không gian Việt cho toàn bộ vở diễn, mà khả năng diễn tấu đặc sắc của các nhạc cụ nhiều khi đã góp phần thành hình các động tác diễn xuất. Có đoạn, các diễn viên nhảy hip-hop trên nền nhạc dân tộc mà không hề gượng ép.

À ố tích hợp những loại hình nghệ thuật xiếc mới, nhào lộn, múa đương đại… với các loại đạo cụ làm từ tre nứa. Được hòa trộn khéo léo với nhau, chúng làm nên một tổng thể trình diễn đem lại xúc cảm nghệ thuật nhất quán về cuộc sống sinh động của con người ở Việt Nam. 

Khán giả có lúc hơi thót tim vì những tư thế mạo hiểm, bật cười vì những trình diễn thú vị, và cũng có lúc rưng rưng vì những động tác hết sức bình dị. Tiếng va chạm lách cách của các thanh tre vang lên trong không gian sân khấu cũng trở thành nghệ thuật.

Những thúng, mẹt, quang gánh với kích thước bình thường hoặc phóng đại đưa lên sân khấu bỗng gây xúc động. Có lẽ xúc động ấy riêng người Việt sẽ thấy rõ hơn. Vậy nên nếu nói À ố chỉ dành cho du khách nước ngoài thì không hẳn.

Đúng đêm tôi xem, một cây tre bị gẫy khi diễn viên bước lên, may mà cảnh diễn không ở trên cao. Nhưng có thể vài khán giả ưa mạo hiểm vẫn chưa cảm thấy đã với À ố (Xiếc làng tôi có lẽ hợp với họ hơn). Bù lại, À ố có những phần diễn thú vị về ý tưởng, dù thi triển không mấy khó khăn.

 Chẳng hạn, màn “Cây tre trăm đốt” (tên do người viết tạm đặt) khiến khán giả phải bật cười, khi các diễn viên vác một cây tre dài vô tận đi qua sân khấu. Hoặc hiệu ứng thị giác chỉ từ những cú xoay nhẹ bằng tay khiến những chiếc quang gánh trở nên lung linh huyền ảo.

Có cả những màn diễn mang màu sắc siêu thực như tạo hình một con bọ khổng lồ bằng một dãy thúng… và nhiều trò khác. Tất cả diễn ra trong vòng một tiếng. Nếu không tập trung lên sân khấu mà còn mải lôi máy ảnh hoặc điện thoại ra chụp chẳng hạn, bạn sẽ dễ bị bỏ lỡ những cảnh hay ho, không lặp lại.

Và tốt nhất là bạn không nên làm trái quy định của chương trình. Vì chỉ sau hai cú bấm máy, BTC sẽ nhẹ nhàng đến bên nhắc nhở. Còn nếu bạn vẫn cố lôi điện thoại ra chụp, đến lượt vị khách ngồi bên (là người nước ngoài) có ý kiến. Có người cho rằng màn kết với lá rơi và các đôi tình nhân ngồi tâm tình trong thúng treo lơ lửng hơi bị sến. Trước khi phiên bản cuối cùng công diễn rộng rãi giữa tháng 2/2013, À ố đã nhiều lần diễn thử để trưng cầu ý kiến khán giả. Mỗi người mỗi ý, nhưng phải nói cách làm hướng đến khán giả của À ố thể hiện sự chuyên nghiệp, đáng trân trọng.

 17 diễn viên À ố show được chọn từ gần 100 ứng viên khắp các tỉnh thành. Với xuất phát điểm khác nhau: diễn viên xiếc, diễn viên nhào lộn, diễn viên đóng thế, thậm chí vận động viên nhảy cầu, sau 6 tháng thử nghiệm và luyện tập, họ trở thành những nghệ sĩ bậc thầy trong lĩnh vực… tre nứa.

MỚI - NÓNG