 |
| Nhà báo Donald McIntyre nhận giải |
Liên hoan quốc tế phim trinh thám hình sự Cognac (CH Pháp) bắt đầu từ năm 1982, song chưa bao giờ được biết đến nhiều như năm nay, lần thứ 25.
Giải thưởng quan trọng nhất của LH, được gọi là giải thưởng lớn, suốt 24 năm qua, chỉ dành cho phim truyện. Lần đầu tiên, tại kỳ LH vừa rồi, một phim tài liệu giành được vinh quang này. Đó là Một kẻ bất lương rất đậm chất Anh (tạm dịch: A Very British Ganster) của Donald McIntyre.
Khi được trình chiếu tại Cognac, nó đã gây sửng sốt cho cả công chúng lẫn giới chuyên môn. Kết thúc Liên hoan, ngoài Giải thưởng lớn, nó còn đoạt Giải trinh thám hình sự đặc biệt, do một hội đồng gồm đại diện các cơ quan cảnh sát toàn cầu bình chọn và trao tặng...
Donald McIntyre nổi tiếng là một nhà báo dân thân, thông minh và táo bạo. Những phóng sự “phát nổ” của anh (Beyrouth, Belfast, Congo...) phơi bày nhiều góc khuất của hiện thực, khiến công chúng say mê và các “nhà” giật mình.
Anh được nhận lắm giải thưởng nhưng cũng gây cho bản thân nhiều kẻ thù giấu mặt. Sau không ít phen bị dọa giết, bị tấn công và bắt cóc hụt, anh buộc phải sống trong sự bảo vệ nghiêm ngặt của cảnh sát.
Tất nhiên, anh vẫn làm việc bình thường. Từ mươi năm nay, anh thâm nhập vào những vùng “đất chết” để điều tra, mổ xẻ chuyện buôn bán vũ khí bất hợp pháp ở đông Âu hay các vụ lừa buôn người da trắng, chủ yếu ở Lục địa già.
Bản lĩnh cứng cỏi pha lẫn óc phiêu lưu “tự mê” đem về cho anh một thành tựu “bất ngờ thú vị”. Một kẻ bất lương đậm chất Anh là chiến công ngàn cân treo sợi tóc đó của anh. Cách đây ít năm, anh theo dõi một vụ án buôn lậu ma túy.
Nổi bật lên trong các can phạm là một người đàn ông đeo kính, lực lưỡng, đầu trọc. Hiệu ứng Stockholm tự dưng nổi lên. Anh thấy thích y và ngỏ ý muốn được gặp riêng. Vốn biết tiếng Donald McIntyre đã lâu, tên phạm tội hộ pháp Dominic Noonan liền nhận lời.
 |
| Một cảnh trong phim. Dominic Noonan đeo kính |
Dĩ nhiên, cuối cùng, phóng viên gan lì cũng được đến tận nhà bố già Dominic Noonan đáng sợ ở khu phố Belmarsh Crown Court được canh phòng cực kỳ cẩn mật.
Vừa thấy anh, gã anh chị trọc đầu đã vui vẻ nói ngay: “Tất cả những người tôi biết đều muốn khử anh. Người ta đã trả tiền cho em tôi làm việc ấy. Vậy là việc chưa xong”.
Donald McIntyre không hề lúng túng. Một vài câu giao đãi đủ để anh thẳng thắn đề nghị y cho phép anh được thu vào phim ảnh mọi hoạt động thường nhật của y, bắt đầu từ gia đình. Dominic Noonan không đắn đo mấy và chấp thuận hồ hởi. Đáng lẽ y sợ bị bêu riếu chứ?
Nguyên việc y đồng ý để nhà báo thích đi đến cùng ghi lại trung thực các hoạt động của y đã hé lộ đôi nét đáng kể về y và về nhà báo hình. Việc ấy đang là một đề tài được bàn tán sôi nổi. Phần đông ý kiến cho rằng y cũng tự yêu mình như bất kỳ ai và do đó được điện ảnh giới thiệu về mình là một niềm vui không nhỏ.
Đồng thời, y cũng tin tưởng vào tấm lòng và cái nhìn thấu tình đạt lý của Donald McIntyre. Quả thật, trong bộ phim đa sắc điệu lôi cuốn rất mạnh, nhà báo không đưa ra một phán xét đạo đức nào đối với Dominic Noonan. Nếu lộ ra, anh tất mất mạng.
Cuộc chơi mạo hiểm đã hoàn thành tốt đẹp. Hơn ba năm trời, anh được tham gia mọi hoạt động của băng đảng Dominic Noonan, dựng lên chân dung một trùm tội phạm có một không hai, kẻ thống lĩnh mọi tổ chức tội phạm ở Manchester.
Mới 37 tuổi, Dominic Noonan đã ở tù 22 năm. Y bị kết án 40 lần về nhiều tội, làm hàng giả, buôn ma túy, cướp bóc bằng vũ khí, chống người thi hành công vụ, trấn lột, tống tiền, trốn trại, tra tấn, giết người... Mới 8 tuổi, y đã chĩa súng ngắn vào đầu mẹ để dọa.
Lớn lên, y làm nhân viên trật tự cho một hộp đêm có tiếng bậc nhất trong những năm 1990. Gặp một đầu gấu ngạo nghễ, y không ngần ngại chém đứt đầu con chó của hắn, rồi để cái đầu lên bàn. Tên kia hiểu ngay và không bao giờ bén mảng đến nữa.
Đang thụ án, được mật báo có hai xe hàng béo bở, y ra lệnh cho đồng bọn bên ngoài tìm cách cho y vượt ngục, lần lượt cướp “ngon” hai xe kia, rồi trở về nhà giam như không có gì xảy ra. Mạng lưới tội phạm của y rộng lớn và hoạt động chặt chẽ.
Để xóa dấu vết, y cùng đồng bọn thường mua chuộc các nhân chứng. Ai không chịu, trước sau cũng bị đồng bọn của y cho “đi tầu suốt”. Vì vậy, nhiều lần, tòa án không đủ chứng cớ và y được trắng án hay trả tự do. Y có hai con rồi mới lao vào đồng tính luyến ái.
Y yêu con và tự hào là chúng sẽ kế tục được mình. Y có con đỡ đầu được y chiều chuộng. Y hào phóng với người nghèo khổ, sẵn sàng trợ giúp cả vật chất lẫn tinh thần. Y quyết liệt bênh vực người bị ăn hiếp. Gần như một chuyện lạ, các khu phố nghèo nhờ y phán xử xích mích hay xung đột.
Y lừng danh là quan tòa, người yêu thích công lý và vị cứu tinh của thường dân. Y thực sự thay thế chính quyền giải quyết nhanh chóng và hiệu quả các mắc mớ trong cộng đồng.
Đàng sau tên tội phạm khét tiếng rất giầu trí tuệ và tình người là xã hội Anh thu nhỏ, đặc biệt xã hội bên dưới. Ấn tượng này được đẩy lên tột đỉnh ở cảnh kết bộ phim. Đó là đám tang em ruột y, một gã đâm thuê chém mướn bị đồng bọn sát hại.
Đám tang hoành tráng như quốc tang. Xe tang đồ sộ lộng lẫy kiểu cổ do ngựa đen kéo. Nhân viên nhà đòn mũ cao hình trụ. Hàng nghìn đồng đảng đi hai bên và sau linh cữu.
Vòng ngoài cùng là đông đảo cảnh sát “hộ tống” và bảo vệ. Đám tang diễu qua hầu khắp thành phố. Ít ra nửa cư dân chết lặng. Tiếng hát khóc than não lòng... Tất cả đều là những chuyện đã thật sự diễn ra...
Đinh Thủy Hương
Tổng hợp
