 |
Ông chịu ảnh hưởng từ nhiều nhà văn lớn: Thomas Mann, Liev Tolstoy, Marcel Proust, Vladimir Nabokov, Jorge Luis Borges, Dostoevsky. Pamuk bắt đầu viết đều đặn từ năm 1974 và nhanh chóng trở thành một hiện tượng văn học Thổ Nhĩ Kỳ.
Ông đã giành nhiều giải thưởng văn học trong và ngoài nước. Năm 2000, tên tuổi của Orhan Pamuk thực sự được biết đến trên văn đàn thế giới qua My Name is Red (Tên tôi là Đỏ), tác phẩm đã nhận được giải thưởng IMPAC năm 2003.
Năm 2002, ông viết Snow (Tuyết) và 2004, New York Times xếp Snow vào danh sách mười cuốn sách hay nhất năm. Ông nhận giải thưởng Hòa bình tại hội chợ sách của Đức. Tuy nhiên, sự ghi nhận lớn nhất mà Orhan Pamuk giành được là giải Nobel văn học 2006.
Những tác phẩm quan trọng chuyển dịch sang tiếng Anh của ông, ngoài Tên tôi là Đỏ, còn có các tiểu thuyết Beyaz Kale (1985; The White Castle), Kara Kitab (1990; The Black Book), Yeni Hayat (1995; The New Life), và Kar (2002; Snow) và hồi ký Istanbul: Hatiralar ve Sehir (2003; Istanbul: Memories of a City).
Tên tôi là Đỏ, cuốn tiểu thuyết thứ sáu của Orhan Pamuk (bản dịch của Phạm Viêm Phương và Huỳnh Kim Oanh) là câu chuyện kể xoay quanh hai vụ án mạng bí ẩn trong giới tiểu họa Istanbul thế kỷ 16. Theo John Updike nhận định, câu chuyện đã dùng nghệ thuật tiểu họa để khám phá những bí ẩn trong tâm hồn của cả một dân tộc.
Mùa đông năm 1591, kỷ niệm một ngàn năm Hegira, hoàng đế Thổ lệnh cho bậc cao niên trong làng tiểu hoạ Enishte thực hiện một cuốn sách có minh họa theo phong cách Venice.
Để hoàn thành ý nguyện này, Enishte đêm đêm bí mật gặp gỡ bốn nhà tiểu họa bậc thầy: Zeytin, Zarif, Leylek, Kelebek, giao cho mỗi người phần việc riêng lẻ và không một ai được thấy bức tranh hoàn chỉnh.
Bởi đặt trong bối cảnh tôn giáo và văn hoá Thổ đương thời, lối minh họa theo phong cách Tây vực bị coi là báng bổ, và có thể gây tai họa cho người thực hiện.
Thế nhưng, ngay khi cuốn sách còn dang dở, Zarif - người thợ mạ vàng tài hoa bị giết thảm khốc và ném xác xuống giếng hoang, rồi sau đó là Enishte bị hạ sát ngay tại nhà.
Kẻ sát nhân là một trong ba nhà tiểu họa còn lại. Bị thôi thúc bởi lời hứa với tân nương Shekure, con gái của Enishte, chàng Siyah đa tình đã cùng sư phụ Osman lần theo dấu vết kỳ lạ trên bức vẽ kẻ giết người bỏ lại hiện trường để tìm ra hắn là ai.
Tên tôi là Đỏ hội tụ đầy đủ yếu tố của tiểu thuyết trinh thám. Thế nhưng, thông qua cốt truyện ly kỳ ấy, tác giả muốn gửi tới người đọc nhiều hơn thế.
Trong phần nhận xét trao giải Nobel 2006, Viện hàn lâm Thụy Điển tôn vinh Orhan Pamuk vì nỗ lực “đi sâu tìm hiểu tâm hồn u uẩn, sầu muộn của thành phố quê hương”. Tên tôi là Đỏ thể hiện phần nào đặc điểm này.
Bên cạnh vẻ tráng lệ của lâu đài, vẻ trầm uy của những thánh đường, những xưởng tiểu họa làm ra những pho sách-quốc bảo, nét huê tình..., người đọc còn thấy một Istanbul u ám, kiệt quệ và bị chia cắt trước sự xâm lấn của văn hoá phương Tây.
Câu chuyện gồm 59 chương được kể từ 12 điểm nhìn khác nhau, gồm cả lời dằn vặt và tự biện của tên sát nhân, lời thì thào đau đớn của hai linh hồn vọng về từ cõi chết, lời ủ ê của một cái đầu bị cắt dời khỏi thân thể, lời nồng nàn xúc cảm của nàng Shekure xinh đẹp, đặc biệt là lời bất kính, hỗn hào nhưng sinh động của người kể chuyện không tên tại quán cà phê cất tiếng thay cho một đồng xu, một con ngựa, một cái cây, một con chó, thần chết hay quỷ Sa tăng...
Đây là tác phẩm đầu tiên trong bộ ba của Orhan Pamuk đã được Nhã Nam mua bản quyền và sẽ xuất bản trong thời gian tới, hai tác phẩm còn lại là Tuyết và Lâu đài trắng. Tên tôi là Đỏ do Nhã Nam và NXB Văn học ấn hành, giá bìa 92.000 đồng.
