 |
| GS Hà Minh đức và Darya Mishukova tại Hội thảo Việt Nam học lần II |
Tôi quen biết Darya Mishukova, cô gái Nga xinh đẹp ở Hội nghị Euro Viet 5 tổ chức tại Saint Peterburg vào tháng 5/2002, chủ đề Việt Nam hiện đại – Những bản sắc chuyển đổi (Modern Vietnam – Transitional Identities). Đây là hội thảo về Việt Nam của các nước châu Âu tổ chức hai năm một lần.
Darya học và thực tập ở khoa tiếng Việt - Đại học Tổng hợp vào khoảng năm 1995. Ra trường đi vào ngành Việt Nam học. Trên thế giới có những trung tâm nghiên cứu Việt Nam học ở Pháp, Mỹ, Nga và gần đây là Nhật Bản.
Darya Mishukova thuộc thế hệ thứ ba các nhà nghiên cứu Việt Nam học ở Nga. Cô sắp bảo vệ luận văn tiến sĩ ngôn ngữ học về loại từ con, cây, cục, cái trong tiếng Việt. Cuộc gặp gỡ đầu tiên ngắn ngủi nhưng lưu lại trong tôi một kỷ niệm nhỏ về cô gái trẻ nhiệt tình với ngành Việt Nam học.
Hè năm sau, tôi bất ngờ nhận điện thoại của Darya báo đã sang Hà Nội. cô cho biết mục đích của chuyến đi là gặp một số nhà ngôn ngữ Việt Nam, tìm mua một ít sách về lịch sử tiếng Việt.
Tôi hẹn Darya đến Viện Ngôn ngữ học gặp các đồng nghiệp người Việt. Họ đã có một cuộc trao đổi chuyên môn thân tình và vui vẻ. Sau đó đưa cô đến nhà số 5 Bát Đàn để mua sách cũ.
Darya lục lọi hàng tiếng đồng hồ những cuốn sách cũ, ánh mắt sáng lên khi bắt gặp một cuốn sách xưa. Cô nói: Em đi khắp thư viện nga cũng không tìm thấy cuốn sách quý như thế này.
Ông chủ hiệu có vẻ mến cô khách nên hẹn hai ngày sau sẽ tìm đủ cho Darya những cuốn cô muốn. Darya và tôi đi ăn trưa ở cửa hàng Xưa và nay. Cô biết cầm đũa nhưng không biết và cơm. Cô lại băn khoăn vì ẩm thực Việt Nam có quá nhiều từ diễn đạt các hình thức chế biến như: luộc, kho, hầm, rán, chiên, quay, rang, nướng, hấp, rim…
Tôi không thể giải thích hết cho cô. Cô lại ngạc nhiên bởi bắt gặp một loạt những từ kết hợp với từ “ăn” nhưng không liên quan nhiều đến chuyện ăn uống như: ăn chơi, ăn mày, ăn nằm, ăn chịu, ăn chắc, ăn hỏi, ăn năn, ăn thua, ăn uống, ăn quịt, ăn xin. Những từ này cô đều ghi lại trong từ điển tiếng Việt và gạch dưới những từ chưa hiểu rõ nghĩa.
Darya rất thích vẻ đẹp của Hà Nội ban đêm, đặc biệt là khu phố cổ. “Đông đúc và vui vẻ quá, giống như ngày hội. Em chỉ đi một đoạn đường đã mua sắm được bao nhiêu thứ đẹp”. Darya mời tôi vào một hiệu bán lụa tơ tằm. Cô say mê với những màu sắc.
Mùa hè năm sau tôi gặp lại Darya ở TP HCM trong Hội thảo Việt Nam học lần II, cô cho biết đã lập một website về văn hóa Việt Nam và được cử làm phó chủ nhiệm khoa tiếng Việt thuộc trường Đại học Vladivostock ở Viễn Đông (Nga).
Tham gia báo cáo khoa học tại hội thảo và trong buổi chiêu đãi của ủy ban nhân dân thành phố tại Bình Quới, Darya là đại biểu nước ngoài được cử tọa vỗ tay rất lâu.
Tâm sự với tôi việc học hành, cô tỏ ý băn khoăn vì cho đến giờ, việc bảo vệ luận án tiến sĩ vẫn chậm so với kế hoạch “vì chưa tổ chức được hội đồng.
Phải về Mockva để tổ chức hội đồng vì ở đó mới đủ các thầy giỏi và các chuyên gia chuyên ngành. Vả lại chuyện kinh tế cũng là một điều phải quan tâm. ít nhất em phải nộp 3.000 USD cho hội đồng bảo vệ, chưa kể các chi phí khác”.
…Vừa qua, Darya lại trở lại Việt Nam để dịch giúp đoàn đại biểu thành phố Vladivostock đi thăm những danh lam thắng cảnh của Việt Nam chuẩn bị cho chương trình du lịch của khách Nga.
Darya cho hay từ Hà Nội vào Sài Gòn, đoàn rất hài lòng vì sự đón tiếp nồng hậu và những danh lam thắng cảnh đẹp như Vũng Tàu, Mũi Né, Huế, Đà Nẵng.
Cô vẫn liên hệ chặt chẽ với khoa tiếng Việt ở Hà Nội và nhờ khoa tiếng Việt nhận cho sinh viên Nga ở trường Vladivostock, sang học tập và thực tập. Darya cũng có trách nhiệm với việc học của sinh viên Nga ở Việt Nam.
Trở lại Hà Nội lần này Darya rất thích thời tiết se lạnh, mặc bộ váy áo tơ tằm màu hoa hiên hợp với không khí những ngày đầu đông. Tôi lại có dịp mời cô đi ăn món Việt ở cửa hàng Tara đường Ngô Quyền.
Chia tay cô nói: “Mùa hè năm sau em lại sang Việt Nam dự hội thảo tiếng Việt”. Darya hiện đã có một vị trí quan trọng trong khoa tiếng Việt Nam học của trường đại học ở Vladivostock.
Cô được đánh giá là một trong những người kế nhiệm các bậc đàn anh về ngành Việt Nam học, là người bạn gần gũi luôn yêu tiếng Việt và nền văn hóa Việt Nam.
