Nhưng đa số người Việt làm việc thiện không phải theo một triết lí cao siêu nào, hay vì cầu mong kiếp sau sung sướng mà đơn giản chỉ vì đó là những việc đáng làm, nên làm, để cho tâm hồn được thanh thản, cho vơi bớt những đau thương của đồng loại, cho cuộc sống tốt đẹp hơn.
Khi góp tay làm từ thiện với cộng đồng hay cưu mang những người lang thang cơ nhỡ, hay một tiếng thở dài, một giọt nước mắt sẻ chia… người Việt đều có thái độ chân thành, chia sẻ, coi trọng tấm lòng, thái độ hơn là vật chất.
Nói như Nguyễn Đình Chiểu: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”, “Đứa ăn mày cũng trời sinh. Bệnh còn cứu đặng, thuốc dành cho không”. Người Việt không chỉ nhân ái mà còn vô cùng cao thượng.
Tình thương yêu con người đã làm nên những kì tích, đã giải quyết được một cách êm thấm những tình huống mà tư duy duy lí hay những qui phạm cứng nhắc của pháp luật bó tay.
Một người vợ của anh xe ôm không nỡ ghen tuông với một phụ nữ mù đã có con với chồng mình, lại còn quan tâm, chăm bẵm đứa bé và hai người đàn bà đó lại thân thiết, hoà thuận với nhau; một phụ nữ nghèo đưa hàng trăm đứa bé lang thang cơ nhỡ, tật nguyền về nuôi dạy.
Ông già nghèo khổ, đông con vẫn làm hàng trăm ngôi nhà cho người nghèo hơn mình.
Có người phụ nữ ngày chỉ chi tiêu vài ba nghìn để dành tiền cho người nghèo; một nông dân hiến hàng nghìn mét vuông đất để xây trường học; có người lại tự nguyện gác chắn đường sắt hàng chục năm ròng rã …
Tất cả đều là những việc bình thường, giản dị trong nếp sống, nếp nghĩ của người Việt, song rất đỗi phi thường, rất đáng ngợi ca.
Chúng ta nên có một cuốn sách (hoặc nhiều hơn thế) tập hợp những gương sáng về lòng nhân ái, những tấm lòng vàng của người Việt từ trước đến nay.
Đó sẽ là một cuốn sách rất hay, rất xúc động và có tác dụng giáo dục rất lớn. Cuốn sách càng có ý nghĩa trong giai đoạn hiện nay, khi những mặt trái của cơ chế thị trường đang hoành hành và đạo đức xã hội đang có những dấu hiệu suy thoái.
