Sau hai lần đoạt giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất Liên hoan phim (LHP) Việt Nam (lần thứ 13 và 14) và giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất LHP Châu Á - Thái Bình Dương lần thứ 45, Hồng Ánh vừa ẵm thêm giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất LHP Quốc tế Dubai với vai Hạnh trong bộ phim Trăng nơi đáy giếng (kịch bản: Trần Thuỳ Mai, đạo diễn: Vinh Sơn, Hãng phim Giải phóng và Hãng Alliance - Pháp hợp tác sản xuất, Quỹ Fonds Sud và Quỹ Fonds Francophonie tài trợ).
Đây là vai diễn đánh dấu "nấc thang" mới trong sự nghiệp diễn xuất của nữ diễn viên 31 tuổi này.
Ánh thích đọc sách từ hồi còn nhỏ và mê truyện ngắn cùng tên của nhà văn Trần Thùy Mai từ lâu. Ánh tâm sự, khi gấp cuốn sách lại, sự tưởng tượng phong phú giúp nghề diễn của cô có thể tư duy sâu sắc và khám phá nhiều hơn về số phận nhân vật.
Và Ánh đã nghĩ miên man, đã tưởng tượng một cô Hạnh "bằng xương, bằng thịt" phía sau chuyện ngắn Trăng nơi đáy giếng, dù cô thú thật là chưa bao giờ nghĩ sẽ có cơ hội vào vai một người đàn bà Huế, dẫu rằng số phận những phụ nữ bất hạnh không còn xa lại với cô.
Người phụ nữ Huế nhỏ nhẹ, thâm trầm và tinh tế, với giọng nói "dịu dàng không chịu nổi", làm sao một cô gái Nam bộ vẫn "được" các đồng nghiệp ở Sân khấu kịch IDECAF - nơi Ánh gắn bó nhiều năm nay - gọi vui là "đàn ông", là "Ánh Hường", có thể hoá thân?
Ánh cũng chưa bao giờ sống dài ngày ở Huế, ngoài lần đến Huế dự LHP Việt Nam lần thứ 12 và dẫn chương trình trong CD ca nhạc và thơ về Huế của đạo diễn Đinh Anh Dũng từ năm 2000.
Để vào vai cô Hạnh mảnh mai, Ánh không những "ép cân" để giảm được bốn ký lô theo yêu cầu của đạo diễn mà còn nén mình để trở thành người khổ hạnh lặng lẽ ở bên chồng như một cái bóng, chăm chút cho chồng từng ly từng tí, từ cái ăn, cái mặc đến những thói quen sinh hoạt hàng ngày. Một người đàn bà cam chịu nhẫn nhục để tôn thờ chồng như một thần tượng vì yêu và được yêu.
Rồi trớ trêu thay, cái tình yêu mà cô hy sinh tất cả để có được ấy chỉ là một sự giả dối, một sự lừa dối. Những gì xảy ra với Hạnh sau đó đúng như quẻ bói "lộng giả thành chân".
"Đêm trăng nơi đáy giếng, thấy bóng chẳng thấy hình. Cứ theo quẻ này giả hoá thực, thực hoá giả, giả thực thực giả khó lường", bà Thơ nói với Hạnh. Để rồi người đàn bà nhịn nhục ấy có thể ném cả ấm trà vào mặt chồng và thẳng tay xua đuổi anh ta ra khỏi nhà mình.
Trên trường quay của bộ phim này, Ánh cùng với diễn viên trong vai bà đồng Thơ là những người nói đặc sệt tiếng Huế và chưa một lần đóng phim, giữa một ngôi nhà rường và không gian vườn thấm đẫm chất Huế.
"Nét biểu cảm tinh tế của Hồng Ánh trong vai một phụ nữ Huế vừa hiện đại vừa cổ điển thật tuyệt vời. Một ấn tượng đối với người xem", ông đạo diễn nổi tiếng khó tính thốt lên.
"Bên cạnh những bối cảnh để Hồng Ánh hiện lên bằng xương bằng thịt trong dáng hình một phụ nữ Huế nền nã, giản dị và dịu dàng trong bếp, trong vườn, bên bàn làm việc, trên yên xe đạp giữa không gian tĩnh lặng của Huế, đạo diễn cũng cho Hồng Ánh rất nhiều đất để lột tả, bộc lộ nội tâm.
Vẫn cách diễn sâu, trầm lắng và tinh tế nhưng Hồng Ánh quả đã có sự "lột xác" trong vai Hạnh", có người đã xem phim nhận xét.
Nhiều người hỏi Ánh, Tâm trong Đời cát, Tâm trong Cầu thang tối, Quỳ trong Người Đàn bà mộng du, Giao trong Thung lũng hoang vắng… và Hạnh đều là những phụ nữ gặp nhiều trắc trở trong cuộc sống, tình yêu. Vậy làm sao để Ánh không lặp lại mình?
Ánh quả quyết, mỗi vai diễn là một số phận. Cũng khổ đau, dằn vặt đấy nhưng mỗi số phận đàn bà mang trong mình những nỗi đau riêng. Ánh tin mình tìm được cách thể hiện khác nhau đó, để "hình thù" nỗi đau không giống nhau.
Cũng chưa phim nào Ánh có dịp trổ tài của một diễn viên múa - nghề mà Ánh theo đuổi trước khi đến với điện ảnh - như phim này. Cảnh Ánh múa, nói đúng hơn là nhảy múa lên đồng. Hỏi vui Ánh có phải sở trường của diễn viên múa được phát huy, Ánh cười vui rằng, sở trường là múa ballet cơ, còn đây là… nhảy múa như múa sạp.
Hỏi Ánh, Hạnh có phải cạnh tranh với những diễn viên khác để đoạt giải ở LHP Dubai, Ánh nói: "Mỗi nhân vật trong phim của các nước bạn đều lạ lẫm và mang màu sắc riêng của đất nước họ, cả về số phận và câu chuyện kể, nên rất khó để nói ai hơn ai. Tôi có may mắn vì nhân vật tạo cho tôi nhiều đất diễn".
Ngoài đời, Ánh là cô gái giản dị và dễ gần. Cô vừa sâu sắc như con gái Bắc và vừa bình dị như phụ nữ miền Nam. "Hồng Ánh có cá tính mạnh mẽ. Mỗi lần chạy xe xa trong chuyến chiếu phim Trái tim bé bỏng, cô thường nói: "Để em lái xe cho".
Cô kể cho chúng tôi nghe việc cô học lái xe, người bạn đến đưa cô đi tập lái xe và cô lái xe đưa người bạn về nhà. Nếu bên Mỹ không có nhọc nhằn về việc bảo hiểm, chắc tôi cũng để cô đưa chúng tôi về nhà rồi.
Hồng Ánh đam mê nghệ thuật, cá tính mạnh mẽ và cô nấu ăn tuyệt vời! Mỗi khi về đến nhà, Hồng Ánh lo đồ ăn và chỉ sau một lát là trên bàn bày biện 3 - 4 món đồ ăn thơm phức, món nào cũng thấy ngon", ông Trần Thắng - Chủ tịch IVCE, người đã tổ chức chương trình chiếu phim Trái tim bé bỏng tại các trường đại học ở Mỹ hồi giữa năm nay, kể lại.
Gần đây, Hồng Ánh còn thử sức ở vai trò phó đạo diễn nhưng cô thổ lộ, đó là công việc mới mà cô yêu thích chứ cô không có ý muốn trở thành người đứng sau ống kính máy quay. Cuối năm ngoái, Ánh tốt nghiệp hệ tại chức của trường ĐH SK&ĐA Hà Nội, khoa Biên kịch. Đó là tấm bằng duy nhất trong nghề điện ảnh của Ánh.
Năm nay, ngoài dự định tham gia một phim truyện nhựa và một vai diễn trên sân khấu, Ánh sẽ đảm nhận thêm vai trò nhà sản xuất cho một dự án phim. Hỏi Ánh có ôm ấp khát vọng trở thành đạo diễn, nhà biên kịch hay nhà sản xuất, cô khẳng định: "Trước mắt, Ánh vẫn chỉ là diễn viên mà thôi".
Tháng 1/2009, Ánh lên xe hoa với nhà phê bình Nguyễn Thanh Sơn. Có nhiều kế hoạch nghề nghiệp nhưng cô diễn viên duyên dáng này sẽ không gác lại kế hoạch sinh con nếu được "trời cho".
