Sau Lời thề thứ 9, Mùa hạ cuối cùng, đạo diễn Chí Trung tiếp tục dựng lại Lời nói dối cuối cùng-cách đây 31 năm NSND Phạm Thị Thành là đạo diễn. Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, Trương Nhuận, ấp ủ ý định mỗi năm dựng lại một vở của nhà viết kịch tài hoa này.
“Không phải muốn dựa hơi Lưu Quang Vũ, đơn giản bởi chúng tôi đồng cảm với những vấn đề trong đó mà hầu hết kịch bản bây giờ không có được. Tôi có cái dở chỉ rung động tôi mới dựng. Vở diễn đó tốt cho khán giả, tốt cho cuộc sống tương lai tôi mới dựng, tôi không làm để kiếm ít tiền hay để thỏa mãn ý tưởng một vài lãnh đạo”, Chí Trung nói.
Lời nói dối cuối cùng xoay quanh Cuội, Bờm, Lụa - những con người của dân gian, bằng sự nhanh nhẹn và hoạt náo cố thay đổi cuộc đời mình và người xung quanh, nhưng bắt đầu bằng lời nói dối, khiến mọi thứ rối tung lên.
Trong hơn bốn chục kịch bản được gia đình Lưu Quang Vũ ủy quyền cho Nhà hát Tuổi trẻ dàn dựng, Giám đốc Trương Nhuận muốn dựng Lời nói dối cuối cùng, bởi những điều tác giả nói vẫn còn tính thời sự. “Không thể xây dựng xã hội bằng niềm tin giả dối được. Tôi muốn nhấn vào chủ đề đó”, Chí Trung nói.
Chí Trung kể anh ướm hỏi người nhà Lưu Quang Vũ và một vài người rằng anh định xây dựng vở diễn trung tính không cổ không kim, lập tức họ nhảy dựng lên, lo sợ thành mớ hổ lốn. Kể cũng khó, nếu chỉ để Cuội mặc complet mà vẫn đem những con người cũ, mối quan hệ và lời thoại cũ vào. Anh nói thêm, dù dựng lại vở chính kịch thành hài kịch, nhưng anh cấm diễn viên diễn theo lối Đời cười, phải chỉn chu đúng chất hài chính luận.
Không phá vỡ cấu trúc vở kịch, giữ nguyên màu sắc dân gian cũng được xem là một trong những khó khăn của người dựng vở. “Tôi yêu từng con chữ của anh Vũ, khi đọc đủ thấy bằng trắc trong câu văn, có sự bay bổng lãng mạn và rất giàu hình tượng.
Bây giờ, tôi phải rèn cho diễn viên thả hồn vào từng con chữ, từng động tác sao cho thật duyên dáng, chi tiết để làm thật kỹ diễn xuất”, đạo diễn nhấn mạnh. Những ngày qua, các diễn viên miệt mài trên sàn tập, sống cùng cái nắng nóng đáng ngại của Hà Nội.
Âm nhạc được kỳ vọng là sự đầu tư, làm mới trong bản dựng lần này. Nhạc sỹ Quốc Trung được đạo diễn chọn, dù đúng lúc quá bận rộn với các dự án nhưng cuối cùng cũng xuôi. Không muốn dùng nhạc để minh họa cho vở diễn, nên Chí Trung mời bằng được Quốc Trung đến nhà hát xem cả đoàn tập, mà không chỉ xem một lần. Đạo diễn kỳ vọng ngoài diễn viên, cảnh trí thì âm nhạc sẽ là một trong những sáng tạo để làm mới vở diễn trong điều kiện không được “động” vào vở gốc.
Trong bản dựng 31 năm trước của Nhà hát Tuổi trẻ, Chí Trung từng đóng vai Cuội nhưng chỉ ở kíp diễn phụ, lúc bấy giờ, Tất Bình đóng chính. “Tôi nhớ thời đó khoảng 1978-1992, không riêng Lời nói dối cuối cùng mà các vở diễn như Điều không thể mất, Chết cho điều chưa có, Tin ở hoa hồng, Sống mãi tuổi 17, Mùa hạ cuối cùng đều gây nên cơn sốt, khán giả lúc nào cũng tấp nập”, Chí Trung kể.
Chưa hẳn Lời nói dối cuối cùng đông khách, không phải ý tưởng nào đưa ra cũng thuyết phục được khán giả, nhưng Chí Trung muốn “đưa các diễn viên vào thế giới của Lưu Quang Vũ”. Ít nhiều khán giả có thể thấy câu chuyện, xã hội của Hà Nội ngày nay từ những con người, mối quan hệ hàng trăm năm trước ở đất kinh kỳ.
Lời nói dối cuối cùng quy tụ dàn diễn viên đông đảo của cả hai đoàn diễn viên Nhà hát Tuổi trẻ, trong đó vai Cuội giao cho Thanh Sơn-gương mặt đang lên trong nhiều phim truyền hình. Các diễn viên Đức Khuê, Nguyệt Hằng, Ngọc Huyền, Tú Oanh xuất hiện thấp thoáng. Dự kiến, vở diễn công diễn bán vé cho khán giả tại Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội vào 29 - 30/8 đúng dịp kỷ niệm ngày mất của Lưu Quang Vũ.
