Không có cẩm nang dạy làm Đệ nhất Phu nhân

Chính vì phải dung hòa giữa cái tôi của Hillary và cái mà công chúng quen nhìn ở một Đệ nhất Phu nhân mà bà Clinton đã có nhiều điều để tâm sự sau 2 năm (2003) bà cùng Bill Clinton rời khỏi Nhà Trắng.

Trước khi Hillary tự kể đời mình, các phương tiện thông tin đại chúng đã khai khác rất nhiều câu chuyện về bà. Nhưng giá trị và cái hay của một cuốn hồi ký trước tiên  phải là sự trung thực của người kể.

Hồi ký của Hillary in dày tới 820 trang bằng tiếng Việt, nhưng bà kể về đời mình không dài dòng, cá tính bật mạnh trong từng câu chữ: “Tôi lớn lên trong giai đoạn xã hội Mỹ chú trọng đến những khuôn mẫu đạo đức định sẵn. Tuy nhiên trong cách giáo dục có tính “gia trưởng” đó, tôi lại được dạy cách chế ngự các áp lực từ bên ngoài. Mẹ tôi không bao giờ muốn nghe về việc các bạn tôi đang mặc gì hoặc họ nghĩ gì về tôi hoặc những việc đại loại như thế. “Con phải là con”, mẹ nói”.

Cảm xúc ngay từ tuổi thơ của Hillary về những người thân không hề một chiều, ví như viết về bà nội của mẹ mình: “Emma, một người đàn bà khắt khe thích vận bộ váy đen kiểu Victoria, luôn cau có và bỏ mặc mẹ tôi trừ khi ép buộc bà phải tuân theo những luật lệ khắt khe trong nhà”.

Và đây là hồi ức về cách đối xử của bà ngoại mình: “Della, một người đàn bà yếu đuối và bê tha, luôn luôn dán mắt vào những bộ phim truyền hình nhiều tập và xa lánh hiện thực. Lúc tôi lên mười, trong một lần bà đến trông nom mấy chị em tôi, tôi bị cánh cổng có dây xích đập vào mắt khi đang chơi ở sân trường. Tôi chạy về nhà cách đó ba khu phố, vừa khóc vừa ôm đầu với máu me đầy mặt. Bà trông thấy tôi và ngất xỉu ngay. Tôi phải nhờ người hàng xóm giúp băng bó vết thương. Khi tỉnh lại, bà phàn nàn rằng tôi đã làm bà khiếp vía- và bà có thể bị thương nếu lỡ té nhào xuống đất lúc ngất đi ấy…”.

Những điều ấy không thể nói không ảnh hưởng tới thái độ và cách chăm sóc gia đình của mẹ Hillary “quá hy vọng nhận được tình thương yêu của bà ngoại” và bản thân Hillary sau này: trân trọng tình cảm gia đình, tha thứ cho chồng sau vụ Monica Lewinsky: “Sự mầu nhiệm của tha thứ đó là bạn không thể tìm kiếm nó… Và sự tha thứ đã đến. Cho đến lúc đó, tất cả những gì tôi cần phải làm là vững bước qua mỗi ngày”.

Hillary và chồng, Bill Clinton, vị Tổng thống thứ 42 của nước Mỹ dĩ nhiên là một cặp bài trùng, thậm chí còn bị gọi với biệt danh “Billary” ám chỉ cả hai đang hành xử quyền lực của “đồng Tổng thống”. Nhưng như đã nói, chẳng có cẩm nang nào dạy cách làm Đệ nhất Phu nhân, nên Hillary làm nên một hình ảnh Đệ nhất Phu nhân nước Mỹ theo bản năng và cả lý trí của bà. 

Trước lễ nhậm chức Tổng thống của Bill Clinton một ngày, Hillary hóm hỉnh miêu tả cách bà rời khỏi một vụ kẹt xe để chạy về với chồng: “Tôi phóng chạy giữa các ôtô, đi giày, mặc một chiếc áo vải màu xám bó sát, phía sau là nhóm an ninh hoảng hốt bám theo”.

Bên cạnh những trang viết cứng rắn và sắc sảo của một người làm chính trị (Hillary là ứng viên sáng giá trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2008), còn có những dòng mềm mại, yêu thương, bà trìu mến quan sát bàn tay của chồng, thon dài và khéo léo như tay của nghệ sĩ dương cầm hoặc bác sĩ phẫu thuật: “Lần đầu tiên khi chúng tôi gặp nhau thời còn sinh viên, tôi thích được ngắm nhìn anh giở từng trang sách. Giờ đây, đôi bàn tay ấy đã có những dấu hiệu của tuổi tác sau hàng ngàn cái bắt tay, đánh gôn và ký không biết bao nhiêu chữ ký. Đôi bàn tay, giống như chủ nhân của nó, dãi dầm sương gió nhưng vẫn cuốn hút, kiên trì và đầy tình cảm”.