Tôi đi tìm tôi
“Không gian bên trong” là triển lãm cá nhân đầu tiên của Nguyễn Duy Mạnh, anh dành 3 năm từ 2014 đến 2016 để thực hiện không gian này. Một hành trình anh tự khám phá bản thân mình, cũng như muốn cùng mọi người chia sẻ, trải nghiệm và khám phá “Không gian bên trong” của chính anh.
Giữa hai gian phòng có diện tích gần 200 mét vuông của Bảo tàng Mỹ thuật, “Không gian bên trong” của Duy Mạnh gây ấn tượng sâu sắc cho bất cứ ai khi đến chiêm ngưỡng. Các cuộn vải như thể những khối nội tạng phô bày ra trước mắt người xem. Chúng bị bó thít lại, trói trong tơ nhện. Cũng giống như con người có quá nhiều suy tư, cảm nghĩ, khó khăn mà không được giải phóng năng lượng nội tại và bị ràng buộc trong khuôn khổ.
Sử dụng sợi dệt với phương thức tạo hình bằng hành động: cuốn, thắt, buộc, giăng… Duy Mạnh đã dò tìm những cung bậc khác nhau trong nội tâm mình. Anh dùng lực để kìm giữ một lực đối nghịch, khi hình thể được tạo nên chứa đựng sức căng nội tại.
Ý tưởng của triển lãm này được hình thành từ cuộc sống của chính tác giả. Ở căn gác nhỏ chỉ 12m2 ấy, hàng ngày, Duy Mạnh đi dạy ở trường cấp 2 của làng, tối về lại ngồi vẽ. Không gian chật hẹp đó luôn khiến chàng trai trẻ cảm thấy tù túng, muốn bứt ra, phá ra nhưng luôn có một thứ gì đó kìm giữ lại.
Năm 2012, vô tình đển một xưởng vải sợi, Mạnh phát hiện ra “cái này là của mình”. Anh bấu lấy sợi và sợi bấu lấy anh. Nó không còn là sợi, là vải nữa mà đã được chuyển thể, bao hàm nội dung khác. Tất cả số sợi vải trong triển lãm “Không gian bên trong” được thu gom từ vải vụn của các công ty, xí nghiệp may ở miền Bắc. “Tiếc là những thứ tôi trưng bày chỉ là kết quả, còn điều thú vị nhất chính là quá trình thực hiện, cảm giác lúc cuốn cuốn, thắt thắt như thể mình đang truyền cho vải một tinh thần, năng lượng”- Duy Mạnh chia sẻ thêm. Trong mỗi cục vải có một sức căng thực sự. Nó không chỉ là sức căng vật lý nữa mà là sức căng của chính “không gian bên trong” con người Nguyễn Duy Mạnh. Không dừng lại ở đó, thông qua những tạo hình thắt buộc ấy, còn cho thấy cái nhìn của nghệ sĩ với đời sống xã hội, con người.
 |
Nghệ sĩ Nguyễn Duy Mạnh.
Bứt phá
Vừa là nghệ sĩ, vừa là thầy giáo làng đúng nghĩa, 10 năm qua chàng trai đến từ Vĩnh Phúc Nguyễn Duy Mạnh đã sáng tác và tham gia liên tục các triển lãm mỹ thuật. Từ 2006 đến nay, anh tham gia hàng chục các triển lãm chung của nhóm nghệ sĩ trẻ, toàn quốc và một số triển lãm nhóm quan trọng. Anh từng giành giải khuyến khích tại Festival Mỹ thuật trẻ 2011 và Giải thưởng Hội Mỹ thuật Việt Nam tại Festival Mỹ thuật trẻ 2014.
Thời kỳ đầu Mạnh sử dụng ngôn ngữ của hội họa để bày tỏ tình yêu của mình đối với cảnh vật, làng quê và những nơi anh gắn bó. Cũng như ghi lại những “chấn thương” (Tên loạt tác phẩm của anh năm 2011) trong cảm xúc mà anh đã trải qua.
Festival trẻ năm 2014, Mạnh tham gia với tác phẩm “Ký ức không nguyên vẹn”. Ở đó Mạnh sắp đặt những cụm nho nhỏ, những nông cụ mà Mạnh nhặt nhạnh ở các làng quê. Các mảnh ấy cũng chẳng còn nguyên vẹn, phần lớn nhặt được ở các bãi phế liệu. Mạnh cần mẫn chắp nối lại với nhau. Tác phẩm sắp đặt của Mạnh mang lại cho người xem sự xúc động khi nghĩ về những vết nứt, sự đứt gãy, thiếu sót, méo mó… gợi nhớ một tuổi thơ, với những làng quê thời xa xưa hiện lên qua ký ức.
Từ năm 2012, cảm thấy không gian 2 chiều chưa đủ để mình bày tỏ cảm xúc, Mạnh bắt đầu thử nghiệm các tác phẩm với tư duy của không gian 3 chiều bằng sợi buộc. Trước triển lãm “Không gian bên trong”, anh từng dùng một số sợi khác, ví dụ sợi chỉ phẫu thuật bằng kim loại để cuốn những đồ gốm, những mảnh gốm cổ bị vỡ. Mạnh khao khát đi sâu hơn về chất liệu để bao hàm cả nội dung.
Vũ Huy Thông - Nhà phê bình nghệ thuật chia sẻ: “Nguyễn Duy Mạnh có suy nghĩ thực tế với việc đối diện với cuộc sống hàng ngày. Anh đã đưa vào tác phẩm của mình dưới hình thức độc đáo, không phổ biến nhiều trong giới nghệ sĩ làm điêu khắc. Triển lãm sắp đặt Không gian bên trong như một cuộc đại phẫu tham vọng khám phá những điều ẩn giấú”.
Bị không gian đa chiều lôi cuốn, ám ảnh. Chắc chắn “Không gian bên trong” chưa phải là điểm đến cuối cùng của Nguyễn Duy Mạnh.
