Nhà văn viết truyện trinh thám Phạm Cao Củng đang ở đâu?

Nhà văn viết truyện trinh thám Phạm Cao Củng đang ở đâu?
TP - Nhà văn Phạm Cao Củng được coi là người viết truyện trinh thám đầu tiên ở nước ta, tác phẩm của ông khá nhiều, trong đó có những  cuốn được bạn đọc yêu thích như: Vết tay trên trần, Kho tàng họ Đặng, Ba viên ngọc bích, Vườn đào, Con ruồi cánh gấm, Người chó sói, Con ma cây vả, Một nhà trinh thám…
Nhà văn viết truyện trinh thám Phạm Cao Củng đang ở đâu? ảnh 1

Vũ Ngọc Phan trong Nhà văn Việt Nam hiện đại đánh giá ông là tài năng bậc nhất trong số những người viết truyện trinh thám hồi bấy giờ.

Năm 2003, trong khi làm tuyển tập Văn xuôi Nam Định thế kỷ XX, được nhà thơ Bùi Hạnh Cẩn cho hay, Phạm Cao Củng là người Nam Định, tham khảo một vài tài liệu nữa,  tôi đã  đưa ông vào danh sách những nhà văn của quê hương Nam Định và trích tuyển tiểu thuyết Bọn người săn ngọc.

Mới rồi, dạo chơi bên quảng trường 30 – 4, TP Hồ Chí Minh, tình cờ tôi gặp chị Thủy, người bán cà phê và được biết rằng chị là con gái của nhà văn Phạm Cao Củng. Tôi khoe mình là người Nam Định, đồng hương với nhà văn, thì chị liền nói cha chị là người Thái Bình.

Tôi dường như vẫn chưa tin vào tai mình, gặng hỏi đi hỏi lại mấy lần; chị hỏi tôi Nam Định có phải Hà – Nam – Ninh không và khẳng định rằng chị vẫn nghe mọi người nói thế và  các tờ khai của gia đình từ trước đều ghi nguyên quán Thái Bình.

Chị Thủy sinh năm 1954, sau khi gia đình nhà văn vào Nam. Lúc đầu ông cộng tác với báo Bé ngôn bé luận, rồi báo Chính luận, sau rồi thôi, chuyển sang chăn nuôi gà và chim cút ở quận Gò Vấp. Nhà chị còn mở một tiệm chụp hình ở đường Nguyễn Đình Chiểu, quận 3, cả ông bố, mấy người con trai, con gái cùng  tham gia.

Nhà văn có hai vợ. Bà đầu là người “thành phố”, có lẽ là Hà Nội. Theo chị Thuỷ, bà rất giỏi giang, khéo léo, “nói tiếng Pháp như gió”. Chị là con bà hai, người Hà Đông, trước từng bán vải ở chợ Hà Đông.

Cả hai bà cùng sống rất hoà thuận, không hề cãi cọ nhau bao giờ. Cha chị là người vui tính, lúc rảnh rỗi vẫn thường chơi đùa với các con. Trong sách học có trích tác phẩm của ông, truyện Vết tay trên trần, chị hỏi ông:

- Có thật như thế không ? Con đọc thấy sợ ghê.

Ông đáp:

- Đấy là do trí tưởng tượng thôi mà.

Năm 1974, ông sang Mỹ chơi với gia đình người chị gái của chị. Chị này sang Mỹ từ năm 1968, lấy một người Mỹ vốn là thầy giáo dạy Anh văn. Năm 1975, ông bị kẹt không về được, sau này ông đã có về nước mấy lần, lần gần nhất cách đây 4 năm.

Năm ngoái, năm kia ông vẫn đòi về nhưng mọi người bên ấy đều bận, không ai đưa ông về được. Ông vẫn ở với người chị gái của chị ở bang California, hằng ngày chỉ ở nhà chơi, thường là chơi với cái máy vi tính. Ông bây giờ lưng đã còng và cũng “lẩm cẩm lắm rồi”.

Tôi hỏi chị có biết những ai là bạn thân của ông thì chị chỉ nhớ “cô chú Thế Lữ” vì Thế Lữ là em kết nghĩa của ông và khuyên tôi muốn biết thêm thì đi tìm gặp “cô Thế Lữ”. “Cô Thế Lữ” có lẽ là nghệ sĩ Song Kim. Khi tôi cho hay là cả hai người đã mất từ lâu thì chị tỏ ra hơi ngạc nhiên.

Tôi xin chị địa chỉ e mail của người chị của chị ở Mỹ, chị hẹn tôi hôm sau quay lại vì chỉ một cô con gái chị đang làm nhân viên hãng hàng không là biết được các thông tin. Hôm sau tôi đến gặp lại chị thì chị cho biết sang đến năm nay ông cụ không còn ngồi máy vi tính được nữa, khi nào có chuyện gì thì bà chị chỉ gọi điện thoại về thôi.

TP Hồ Chí Minh 15/6/2008

Đặng Hồng Nam

MỚI - NÓNG
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến (bên phải) trao Quyết định cho bà Nguyễn Vũ Bích HIền.
Thành ủy Hà Nội trao quyết định về công tác cán bộ
TPO - Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội quyết định chuẩn y bà Nguyễn Vũ Bích Hiền (SN 1975), Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội, tham gia Ban Thường vụ, giữ chức vụ Phó Bí thư Đảng uỷ Khối các trường Đại học, Cao đẳng Hà Nội, nhiệm kỳ 2020 - 2025.