Như cảnh xâu xé đất ở Tam Đảo hồi trước, Sa Pa - đã được mở rộng - bắt đầu có dấu hiệu đông người kéo đến mua đất và xây dựng, nhiều quả núi bị khoét chân, nhiều sườn đồi thành bình địa, nhiều người Hà Nội kiện cáo đâm chém nhau vì đất ở thắng cảnh.
Những khu nghỉ mát có khí hậu tốt nhất Việt Nam như Sa Pa, Đà Lạt, Tam Đảo đều do người nước ngoài khai phá, ban đầu nó rất đẹp và thơ: Trăng ảo ảnh lập lờ trong sương trắng/Ngọn gió nhà ai thấp thoáng bên đồi/ Tiếng vó ngựa gõ ròn trên dốc vắng/Nghe mơ hồ một chiếc lá thông rơi (Đà Lạt một lần trăng - Nguyễn Duy). Đến khi “bàn giao” cho chúng ta, hình như đã/đang/sẽ
hỏng cả?
Chẳng liên hệ đâu xa. Bốn dự án biến đổi khí hậu mà Đan Mạch biếu không cho Việt Nam, đều có dấu hiệu bị những người thực hiện bên phía Việt Nam trục lợi gần 20% vốn. Các ông các bà đó dùng vốn ấy cấp học bổng cho con cái, tranh thủ cho em kế toán đi nước ngoài chơi, nhận bồ bịch vào…phục vụ dự án. Biến đổi khí hậu biến thành biến đổi
nhân cách!
Câu chuyện kế thừa văn hóa - kiến trúc- môi trường từ người nước ngoài còn rất dài, giới khoa học đã bàn bằng cả chục công trình. Những con phố, những biệt thự, kết quả từ những quy hoạch nhìn xa trông rộng vẫn còn đâu đó, như một minh chứng về sự chuẩn mực trong cái bát nháo phố phường hôm nay.
Ở Hà Nội, khu phố Tây sau nhiều năm các biệt thự bị phá nát; khu 36 phố phường thì biến thành mớ bòng bong, một số nhà cả chục gia đình sinh sống không có khí trời ngày ngày ra đường hít tý bụi, tối tối trở về chen chúc trong tăm tối. Nhìn bức ảnh khu Chợ Lớn - TPHCM đang được đề nghị phục hồi thành phố cổ, thấy còn may mắn chán.
Dù sao thì muộn còn hơn không bao giờ.
