Luận ngữ tâm đắc (Notes on reading the Analects) của giáo sư Vu Đan thuộc Đại học Bắc Kinh trở thành một trong những tác phẩm bán chạy nhất tại Trung Quốc bất chấp các nhà phê bình cho rằng đây là sự cải biến các tư tưởng của triết gia vĩ đại Khổng Tử vào loại sách rèn luyện tinh thần nhan nhản thời nay.
“Các bài học từ thời cổ đại rất có ích trong thời buổi bây giờ bởi hiện nay mọi người quá ích kỷ” - Qu Juan, độc giả 60 tuổi nói về cuốn sách hiện đã bán được hơn 3 triệu bản chỉ trong vòng 4 tháng. “Sau các cải cách kinh tế, mọi người chỉ quan tâm tới việc kiếm tiền”.
Tên tuổi Vu Đan lần đầu được biết đến vào tháng 10 năm ngoái khi bà lên truyền hình giảng về Luận ngữ, một kinh điển của Nho giáo trong đó ghi chép các cuộc trò chuyện giữa Khổng Tử (551-479 trước CN) với các môn đệ. Luận ngữ tâm đắc là cuốn sách do Vu Đan viết ra dựa trên kịch bản truyền hình.
Cuốn sách của Vu Đan hấp dẫn được rất nhiều thế hệ từ Qu Juan cho đến Tian Na, một giáo viên 25 tuổi, người mới mua các cuốn sách này qua Internet. Lý giải cho việc tìm thấy ở đây những điều cần thiết, Na tâm sự: “Chúng tôi được học nhiều thứ từ mái trường nhưng đến nay các kiến thức ấy không còn giúp ích được nhiều nữa”.
Sự sụp đổ các giá trị và làn sóng đổ xô vào làm giàu với tiền là thước đo thành công duy nhất đã khiến cho nhiều người cảm thấy hoang mang và mất mát.
“Một quốc gia đã quen với việc coi các giá trị đạo đức đứng trên tất cả bỗng nhiên thấy mình lâm vào tình trạng phi chuẩn mực. Điều này tạo nên những lo âu không thể tháo gỡ” - Zhu Dake, giáo sư và nhà phê bình văn hóa của Đại học Tongji tại Thượng Hải cho biết.
Vì vậy thông điệp mà Vu Đan đưa ra đã quyến rũ được đông đảo mọi người cho dù có làm thương tổn đến các học giả được đào tạo theo kinh điển đạo Khổng.
“Điều cốt yếu của Luận ngữ là dạy chúng ta cách sống một cuộc đời hạnh phúc như ta hằng khao khát”, Vu viết trong cuốn sách. “Đừng coi Luận ngữ chỉ là những gì mà chúng ta cần kính ngưỡng mà hãy đơn giản xem nó như một định hướng bản thân trong cuộc sống hiện đại hôm nay”.
Những người dèm pha cho rằng tác phẩm của Vu chỉ là một sự pha trộn giữa các bài giảng cổ đại bị bóp méo với các câu chuyện được lồng vào để dạy cho độc giả cách kiểm soát stress cũng như các mối quan hệ trong cuộc sống.
Họ cũng cho rằng Vu đã nắm được lợi thế nhờ sự thờ ơ của công chúng đối với văn học cổ điển và thành công của bà là một triệu chứng chứ không phải là một đơn thuốc đối với sự đau ốm của thứ chủ nghĩa thương mại điên cuồng đang làm suy giảm đạo đức Trung Quốc ngày nay.
Tuy nhiên, những lời chỉ trích giáo điều trên đã thất bại trong việc làm giảm đi hưng phấn của những người ủng hộ Vu. Chỉ trong vòng một ngày, những người này đã đua nhau mua tới 15.000 bản tác phẩm mới nhất của Vu. Cũng mang nội dung tương tự nhưng lần này tác phẩm của bà mượn tư tưởng Trang Tử, một triết gia đạo Lão.
“Đạo Phật, đạo Thiên chúa hay phiên bản Khổng Tử của Vu Đan là những điều mà mọi người đang nắm chặt lấy” - Zha, tác giả một cuốn sách phỏng vấn hơn mười nhân vật văn hóa Trung Quốc cho biết. Có rất nhiều tâm hồn đang bị tổn thương cần giúp đỡ, những tâm hồn đang tuyệt vọng kiếm tìm điều gì đó để tin và bám lấy sau các thay đổi dữ dội của xã hội.
Đăng Ngọc
Theo Reuters
