Tết Chôl-Chnăm-Thmây năm nay diễn ra từ ngày 13 đến 15/4 dương lịch (năm nhuận thì bắt đầu từ ngày 14) còn gọi là “Lễ chịu tuổi”. Mùa màng gặt hái xong, đồng ruộng khô hạn, bà con cần nghỉ ngơi 3 ngày. Nhà nào cũng lo chuẩn bị gạo nếp, thức ăn, quần áo mới để vui chơi.
Ngày đầu, vào buổi chiều, bà con với bộ đồ mới, mang nhang đèn cùng lễ vật đến chùa làm lễ rước Đại lịch (Maha-Sâng-Kran), diễu hành đón chào Chư thiên (Têvađa) năm mới về bảo hộ cho phật tử.
Phó Chủ tịch Hội Đoàn kết Sư sãi Yêu nước tỉnh Trà Vinh - Hòa thượng Thạch Sók Xane cho biết : “Năm nay diễn ra “Ngày hội văn hóa - thể thao Khmer” chào mừng 30 năm giải phóng nên bà con có điều kiện giao lưu và hiểu biết thêm kinh nghiệm trong hoạt động văn hóa, tín ngưỡng và ẩm thực của người Khmer ở các tỉnh.
Giới thiệu với đồng bào cả nước về những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Khmer Nam bộ”. Đêm đến có chương trình văn nghệ do các diễn viên quần chúng biểu diễn tại sân chùa.
Ngày thứ hai, làm lễ dâng cơm sáng và trưa cho các vị sư. Trước khi độ các nhà sư tụng kinh đưa vật thực này đến những linh hồn người chết và ăn một chút gọi là nhận lễ. Sau đó các nhà sư tụng kinh chúc phúc để tạ ơn cho thí chủ có lòng từ thiện. Buổi chiều, các trò chơi dân gian được tổ chức tại sân chùa.
Ngày thứ ba, các vị Achar hướng dẫn phật tử cùng đắp núi cát ở tám hướng. Đây là các lễ nghi được lưu truyền và gìn giữ trong Phật giáo Nam tông Khmer từ xưa tới nay.
Phong tục “Phúc duyên đắp núi cát” có ý nghĩa là mong ước cuộc sống no ấm và kéo dài tuổi thọ hơn. Buổi chiều, phật tử trong phum sóc tập hợp lại làm lễ tắm Phật. Bà con đem nước ướp hương hoa và nhang thơm đến, tham gia vào đoàn diễu hành đi chung quanh chính điện chùa ba vòng, vào bên trong cùng các vị sư tụng kinh cầu an trước khi tắm Phật.
 |
| Đoàn nghệ thuật Khmer Bình Minh diễn tuồng trong ngày Tết Chôl-Chnăm-Thmây |
Tắm Phật xong, phật tử mời các nhà sư đến bên ngôi tháp đựng hài cốt phía sau chính điện, làm lễ cầu siêu cho vong linh những người quá cố, nhằm tưởng nhớ công ơn của tổ tiên ông bà đã khuất.
Chiều tối về gia đình, những người cao niên được mời ngồi trên chiếc giường trải chiếu bông để con cháu xin tha thứ lỗi lầm trong năm, rồi đọc kinh cầu nguyện. Sau đó, con cháu đem nước có hoa thơm để tắm cho ông bà, tỏ lòng đền đáp công nuôi dưỡng sinh thành.
Ông Thạch Sốt - là vị Achar-Trưởng Ban Quản trị chùa Hang ở thị trấn Châu Thành (Trà Vinh) cho biết : “Tết cổ truyền năm nay vui tươi phấn khởi, kinh tế gia đình phát triển tốt hơn năm ngoái. Nhà nước đã xây dựng cầu đường, điện hạ thế vào đến tận phum sóc, cuộc sống bà con thấy nâng lên rõ rệt”.
Ba ngày Tết cổ truyền Chôl-Chnăm-Thmây, không khí ở chùa chiền và các phum sóc náo nhiệt suốt ngày đêm.
