> 5 con voi chết trong 8 tháng
Muốn triệt hạ một một thân cây to, lâm tặc mất khá nhiều thời gian, ban đầu là thám thính, lần thứ hai là cưa đánh dấu, lần thứ ba là chọn thời điểm phù hợp để cưa chặt xẻ, cuối cùng là chuyển ra khỏi rừng sao cho êm thấm. Triệt hạ một con voi trưởng thành, mất thời gian và nguy hiểm hơn nhiều.
Vườn quốc gia và những người có trách nhiệm - bằng trách nhiệm được giao và những dự án bảo tồn được triển khai – hẳn là biết rõ đối tượng đáng ngờ nào ra vào rừng, biết voi thường di chuyển những nơi nào. Thế mà hai con voi bị phân hủy rồi mới được phát hiện là… đã chết.
Khổ thân voi. To như vậy mà không ai biết mày sống – chết ra sao. Những thân phận nhỏ bé hơn thì sẽ thế nào trong khu rừng ngày càng ít bình yên?
Cách đây không lâu, nhóm làm phim của Kênh National Geographic phát hiện cả loạt chuồng sắt nuôi nhốt gấu ngay trên Quốc lộ 18. Sau phóng sự của đài này, cơ quan chức năng vào cuộc. Nhưng đồng thời người ta đổ xô đến địa bàn gần đó để mua mật gấu.
Voi cũng vậy. Dự án bảo tồn voi chỗ này chỗ kia chẳng khác nào mách nước cho bọn buôn lông đuôi và ngà voi rằng ở chỗ đó có voi xịn. Muốn lông đuôi và ngà xịn thì đến đó săn. Làm không nghiêm, không chặt chẽ, không đồng bộ thì bỗng nhiên một dự án quốc tế nhiều tiền dễ thành trò cười.
Nhà sử học Dương Trung Quốc nói, không giữ được voi thì chúng ta phải hổ thẹn với tổ tiên và hổ thẹn với bạn bè láng giềng lắm.
Một đất nước có Bà Trưng, Bà Triệu, Nguyễn Huệ, Bùi Thị Xuân cưỡi voi ra trận, một đất nước mà voi được thờ ở đình, đền, miếu. Thế nhưng voi được dự đoán sẽ biến mất ở Việt Nam trong vòng 8 năm nữa. Tin được không?
Nhà nghiên cứu Linh Nga Niêk Đam khẩn khoản nói trong tọa đàm vừa diễn ra tại Hà Nội: “Xin các cán bộ quản lý văn hóa đừng trổ tài đạo diễn để “sân khấu hóa” văn hóa Tây Nguyên”.
Nhưng có lẽ cũng phải nói lại rằng, voi, sử thi, cồng chiêng, nhà rông của Tây Nguyên gắn với rừng. Rừng bị tàn phá, voi bị giết, người ta tách cồng chiêng và sử thi đưa lên sân khấu cũng là một kiểu nệ thực đấy chứ?
