“Với tay ngắt bóng” và “Hai bầu trời”

Hai tập thơ vào chung khảo

Sự xuất hiện của tập thơ 100 bài lục bát này của Đỗ Trọng Khơi đã thêm một lần nữa minh chứng cho sự dồi dào sung sức của lục bát. Lục bát đã nâng đỡ hồn Khơi, Khơi cũng thật nâng niu lục bát. Có thể nói lục bát đã giúp Khơi sống chậm ở thế gian này.

Nhỏ nhoi trên chiếc xe lăn, tù túng ở chốn quê, quẩn quanh góc đời hẹp. Nhưng bằng mối bận tâm sâu xa, Đỗ Trọng Khơi vẫn lặng lẽ mở hồn mình vào thế gian vô cùng, kiên nhẫn mở tầm nhìn bao quát cõi nhân sinh.

Cái nhìn ấy từ cái tôi bé nhỏ đã giúp Đỗ Trọng Khơi vượt lên sự bé nhỏ của cái tôi. Đỗ Trọng Khơi suy cảm về phận mình trong thế gian, phận người trong trời đất.

Nhờ băn khoăn, Đỗ Trọng Khơi có được tâm thế bình thản để sống giữa những dâu bể, sống với cái sắc sắc không không của cõi này và bình thản ngay cả khi đôi ba lần đã thập thò trên ngưỡng cửa của Hư vô.

Chả riêng gì những suy tư về bản thể như thế, mà về tạo vật, về cõi người, Đỗ Trọng Khơi cũng có những chiêm nghiệm khiến ta bất ngờ:

Hương thơm chẳng nói chẳng rằng / cứ dìu xuân lại ăn năn bên vườn, Xanh về thì vàng ra đi /nhẹ nhàng lá chẳng bấc chì gì đâu, Bây giờ trời cuối một thu/gió như ngàn lưỡi gươm mờ trong sương… Hay: Ta về ở ẩn trong ta/ tấm thân cát bụi như là… thế thôi, Men dòng nhật nguyệt ta đi / bao nhiêu sắc sắc đã về không không…

Đọc thơ, thấy tâm hồn anh ngậm ngùi mà tâm trí anh bình thản: Mai kia bóng rụng hình rơi/ sống vào cõi chết nhẹ rời bước đi, Một mai cát bụi về trời / nước - non ai gặp bóng tôi cất giùm…

Gương mặt nữ duy nhất lọt vào chung khảo giải thưởng thơ Bách Việt: Khánh Phương lại có những nét suy tư, thi pháp lạ tạo nên dấu ấn riêng mình. Giọng mềm len lỏi trong tâm thức và sững ra bắt gặp những thi ảnh lạ.

Thơ Phương không dụng tâm săn đuổi sự quái dị để làm mới mà cái mới ở chị được phát tiết chính là ở sự dám thành thực với chính mình. Ngoài cái tình thơ còn tính thơ. Tính nết ở thơ chị dàn ra những băn khoăn lưỡng lự để tìm chỗ cho thân tâm khả dĩ chấp nhận được trong trong sự giằng xé ngấm ngầm giữa văn minh và văn hoá.

Qua rất nhiều phức cảm ngắt ngoéo rồi lắng xuống trong ra để giản dị: “Takeshi, khi tớ bước đi hai tay vung vẩy cậu có nhìn không?/ - Tớ thấy cậu biến vào căn phòng kín mít để con chó con đứng lại ở bên ngoài”. Để những câu như vậy tức là không còn (phải) quan tâm đến thi pháp, nó tự nhiên có thư pháp ở trong ấy.

Còn: “chầm chậm ráp những đoạn thì giờ đứt gãy / một góc chiều tróc sơn” thì đấy là thấy hay cảm thấy? Chắc là cả hai. Không mấy khi vừa thể chất vừa tinh thần dồn vào nhãn lực như vậy để phát hiện ra những day trở nhuốm màu phiền muộn ở cả hai chiều không gian và thời gian thật sự là đương đại như vậy v.v...

Ở “Hai bầu trời” có nhiều cái (không loại trừ có cả cái lan man) nhưng trước hết là có cái để đọc.