Mục đích của việc "phát mãi" này là để trả nợ vay cho Ngân hàng Công thương BR - VT (?!)
Ngược dòng lịch sử
Theo hồ sơ đang lưu tại Bảo tàng Tổng hợp BR-VT, di tích lịch sử số 86 PCT, TP.VT là ngôi nhà của viên quan tư người Pháp tên là Fierre Chaffue, Giám đốc đèn Hải Đăng trên đỉnh núi Nhỏ.
Thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, ông Fierre Chaffue đã dùng ngôi nhà của mình làm nơi nuôi giấu cán bộ CM. Trong thời kỳ chống Mỹ, ông Fierre Chaffue đã đồng ý cho Văn phòng Tỉnh ủy Bà Rịa - Long Khánh đặt trụ sở tại nhà mình.
Cũng như thời kỳ chống Pháp, căn nhà của ông Fierre Chaffue tiếp tục trở thành cơ sở bảo vệ an toàn cho các cán bộ CM hoạt động. Năm 1959, ông Fierre Chaffue chết, con ông đã bán ngôi nhà này.
Năm 1980, UBND Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo đã chuộc lại ngôi nhà. Năm 1992, Bộ VHTT công nhận nhà số 86 PCT là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.
Đầu tháng 8/2005, chúng tôi liên hệ với Ngân hàng Công thương (NHCT) BR-VT để tìm hiểu về Di tích lịch sử 86 Phan Chu Trinh (PCT) phường 2 TP Vũng Tàu (VT) đang là tài sản thế chấp tại NH.
Ông Dũng, Trưởng phòng Kinh doanh của NHCT cho chúng tôi xem Công văn 189/NHCT ngày 21/3/05 về việc định giá tài sản số 86 PCT, P2, TP.VT của Cty Hưng Thịnh.
Theo công văn NHCT đã có văn bản trình UBND tỉnh BR-VT và Hội đồng định giá Cty Hưng Thịnh về việc xử lý ngôi nhà này. NHCT đề nghị Hội đồng giải thể Cty Hưng Thịnh sớm thành lập Hội đồng định giá tài sản để NH tiến hành các thủ tục phát mãi thu nợ.
Tại sao di tích lịch sử 86 PCT bị phát mãi ?
Ngay từ khi được công nhận là di tích lịch sử, nhà 86 PCT phải chịu thân phận là một nhà kho. Đầu tiên ngôi nhà này được cấp cho ông Trần Tấn (cán bộ Công đoàn đã nghỉ hưu) ở tạm thời gian ngắn, sau đó lần lượt “qua tay” các đơn vị như: Cty Dược, Cty Hưng Thịnh, Cty Thiên Phúc và DN tư nhân Thúy La.
Chính vì sự “truân chuyên” này, di tích lịch sử 86 PCT không được bảo tồn và phát huy giá trị. Thậm chí cán bộ chuyên môn mỗi khi đến kiểm tra di tích cũng phải “xin phép” bảo vệ bởi vì đây là nhà kho của doanh nghiệp.
Hiện nay ngôi nhà 86 PCT đã xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ sụp đổ bất cứ lúc nào. Sân vườn của di tích đã bị san ủi, các loại cây ăn quả bị chặt phá hết, thay vào đó là hai dãy nhà bêtông che khuất hướng nhìn từ ngoài cổng.
Ngày 25/8/2005, tiếp xúc với PV báo Tiền Phong, ông Trần Văn Dũng, Trưởng phòng Kinh doanh của NHCT và ông Huỳnh Công Lợi, GĐ NHCT BR - VT cho hay: Khu nhà 86 PCT tài sản trên đất gồm nhà xưởng và máy may là của Cty Hưng Thịnh - một DN nhà nước thuộc Ban Tài chính quản trị Tỉnh ủy BR-VT.
DN này đã giải thể nhưng còn nợ NHCT trên 2,5 tỷ đồng (gốc và lãi). Ngày 9/4/2005, Hội đồng giải thể Cty Hưng Thịnh đã giao tài sản của Hưng Thịnh tại số 86 PCT để NH phát mãi thu hồi nợ. Thủ tục bàn giao tay ba gồm Hội đồng giải thể, NH và DN Thúy La (đã thuê tài sản giá 8 triệu đồng/tháng từ trước đó).
Biên bản bàn giao cũng không ghi “giao cho NH quản lý di tích”. Chúng tôi đã trao đổi với NHCT BR – VT: NH không biết số 86 PCT là di tích lịch sử? Đất ở số 86 PCT vẫn thuộc sở hữu Nhà nước, NH chỉ tạm thời quản lý?
Trả lời những thắc mắc này, ông Lợi cho biết: Nếu phát mãi thì NH chỉ phát mãi 2 ngôi nhà xưởng đổ bê tông hình chữ L nằm giữa khuôn viên di tích. Ai trúng phát mãi thì ký HĐ thuê đất với Nhà nước. Nay biết số 86 PCT là di tích nên chúng tôi không muốn nhận tài sản này- Ông Lợi nói.
Tìm hiểu chúng tôi được biết thêm, khu di tích 86 PCT rộng 4000 m2 được giao cho Cty Hưng Thịnh quản lý. Hưng Thịnh vay 72.000 USD của NHCT. Lãnh đạo Cty Hưng Thịnh phạm tội tham ô, lừa đảo, cố ý làm trái… làm Cty thua lỗ hàng trăm tỷ đồng, ngày 9/11/2001 Nguyễn Văn Bình, GĐ Cty Hưng Thịnh, bị toà sơ thẩm TAND BR - VT tuyên phạt 20 năm tù giam.
Như vậy tài sản của Hưng Thịnh tại 86 PCT bị phát mãi nhằm thu hồi tiền vay về cho NH là nguy cơ đương nhiên.
Được biết, Phó Chủ tịch UBND tỉnh BR - VT Phạm Quang Khải vừa ký văn bản số 4401/ UBND - VP yêu cầu làm rõ trách nhiệm của các đơn vị trong quá trình quản lý di tích 86 PCT TPVT.
Bao giờ di tích lịch sử 86 PCT được trả về đúng nguyên giá trị của nó đang là vấn đề dư luận quan tâm.
