Ngoài mùa sinh sản, chim cánh cụt dành phần lớn thời gian trên biển và thích nghi với môi trường biển nơi chúng kiếm ăn. Chim cánh cụt rất độc đáo so với các loài chim biển khác vì khả năng lặn cực tốt của chúng. Loài chim này có thể thực hiện một loạt các lượt lặn đến độ sâu từ 20m đến 500 m (tùy thuộc vào loài) để tìm kiếm cá, động vật biển thân mềm hoặc mực.
Với khả năng lặn đó, liệu chim cánh cụt có thể tạo ra âm thanh dưới nước hay không?
Để tìm hiểu điều này, nhóm nghiên cứu động vật săn mồi Apex Marine (MAPRU) Đại học Nelson Mandela (Nam Phi) đã gắn các máy ghi hình nhỏ có tích hợp micrô trên lưng của ba loài chim cánh cụt: chim cánh cụt vua, chim cánh cụt Gentoo và chim cánh cụt Macaroni.
Mục đích của nghiên cứu này nhằm cung cấp những bằng chứng đầu tiên cho thấy chim cánh cụt phát ra âm thanh dưới nước khi chúng săn mồi.
Trước đây rất ít người biết đến tiếng kêu của chim cánh cụt khi chúng ở trên biển bởi việc ghi âm chúng rất là khó khăn. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ gần đây nên việc quan sát chúng đã trở nên dễ dàng hơn, đặc biệt thông qua việc sử dụng các máy ghi hình thu nhỏ được gắn vào chim cánh cụt.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng máy thu hình và ghi lại 203 tiếng kêu dưới nước của cả ba loài chim cánh cụt trong gần năm giờ dưới nước: 34 tiếng từ hai chú chim cánh cụt vua, 1 tiếng từ chim cánh cụt Macaroni và 168 tiếng từ chim cánh cụt Gentoo.
Những loài này được chọn vì chúng phản ánh sự đa dạng trong việc săn bắt dưới biển ở chim cánh cụt. Chim cánh cụt vua chuyên bắt cá ở độ sâu lớn (200m), trong khi chim cánh cụt Macaroni chủ yếu ăn động vật thân mềm trong 10m đầu tiên của cột nước. Ngược lại, chim cánh cụt Gentoo có chiến lược săn mồi rất đa dạng, chúng ăn tất cả các loại con mồi ở mọi độ sâu.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, tất cả các tiếng kêu của chim cánh cụt đều ngắn và phát ra trong lúc chúng đang đi săn. Hầu hết các âm phát ra (73 %) trong giai đoạn dưới cùng của các lần lặn.
Hơn 50 % tiếng kêu có liên quan trực tiếp đến hành vi săn mồi: ngay sau khi chúng tăng tốc (để đuổi theo con mồi) hoặc ngay sau khi cố gắng bắt con mồi.
Bởi vì tiếng kêu được tạo ra bởi ba loài chim cánh cụt khác nhau, cho thấy hành vi này có thể tồn tại ở các loài chim cánh cụt khác. Các tiếng kêu cũng được ghi nhận với tỷ lệ cao hơn khi chim cánh cụt đang ăn cá, so với động vật biển thân mềm và mực. Điều này cho thấy chúng có thể phổ biến hơn ở chim cánh cụt ăn cá.
 |
62 triệu năm trước loài chim cánh cụt cổ nhất không sống trong môi trường nước
Hiện nay các nhà khoa học vẫn đang còn thắc mắc khá nhiều về lịch sử tiến hóa của loài chim cánh cụt. Đến nay, chỉ có những hóa thạch còn tồn tại ở vùng đất New Zealand khoảng 62 triệu năm trước cho biết chi Waimaru là loài chim cánh cụt cổ nhất. Cấu tạo cơ thể của chúng khá giống với loài cánh cụt hiện giờ, cánh chúng rất ngắn và không bay được. Chỉ khác một điều Waimaru thời đó chưa thực sự sống trong môi trường nước và thích nghi với việc lặn sâu để bắt con mồi.
Tuổi thọ của chim cánh cụt lên tới 20 năm
Tùy thuộc vào mỗi loài cánh cụt khác nhau, tuổi thọ của loài chim này vào khoảng từ 15-20 năm. Trong đó, chúng dành tới 75% cuộc đời của mình sống ở môi trường nước biển. Đối với loài cánh cụt, tuyến lệ của chúng khá đặc biệt, có thể lọc được lượng muối dư thừa từ máu. Muối được tiết ra ngoài dưới dạng lỏng qua hốc mũi. Vì vậy chúng có thể uống được nước biển và sinh sống tại môi trường này một cách dễ dàng.
Chim đực sẽ ấp trứng
Những con chim cánh cụt đực sẽ đảm nhận vai trò ấp trứng trong vòng khoảng hai tháng trong khi những con cái sẽ đi kiếm ăn trên biển. Trong suốt quá trình ấp, chim cánh cụt bố sẽ ngưng các hoạt động đời thường, chỉ chú tâm vào công việc bảo vệ trứng. Chúng dùng chất béo dự trữ trong cơ thể để duy trì sức lực. Thông thường, những con cánh cụt đực sẽ giảm mất một nửa trọng lượng cơ thể sau quá trình này. Khi kết thúc giai đoạn hai tháng, cánh cụt đực và cái sẽ luân chuyển vai trò để đảm bảo sức khỏe cho bản thân.
Cách nói chuyện của chim cánh cụt sử dụng đầu và chân chèo
Trong cộng đồng xã hội chim cánh cụt, chúng giao tiếp và trao đổi thông tin với nhau qua ngôn ngữ cơ thể bằng cách sử dụng đầu và chân chèo của mình. Đặc biệt, đối với loài cánh cụt, các nhà nghiên cứu không khỏi ngạc nhiên và ngỡ ngàng trước tình cảm trong mối quan hệ mẹ con của chúng. Khi con cái bị lạc mất con hoặc con chúng chết, nó sẽ tìm cách “bắt cóc” con của gia đình khác mang về nuôi. Lí do giải thích hợp lí nhất có lẽ là do những con mẹ không chịu được nỗi đau mất con và phải tự lừa dối mình.
Khả năng bơi lội vô địch, biết ngụy trang
Chim cánh cụt có thể bơi khoảng 15 dặm một giờ vượt xa huy chương vàng Olympic quốc tế môn bơi lội Michael Phelps với 4.7 dặm một giờ. Chúng có thể lặn dưới nước với kỉ lục khoảng 20 phút. Thông thường loài chim cánh cụt nhỏ lặn không sâu, trung bình chỉ nhịn thở khoảng 1-2 phút để tìm kiếm con mồi. Tuy nhiên đối với loài lớn hơn, chúng có thể lặn tới độ sâu cần thiết trong khả năng của mình, trong đó phải kể đến loài chim cánh cụt hoàng đế với kỉ lục lặn tới 565m.
Không ngẫu nhiên khi chim cánh cụt lại có một lớp lông đặc biệt ở trước bụng màu trắng và ở đằng sau lưng là màu sẫm. Đó là một cách ngụy trang trước con mồi của cánh cụt. Màu đen để che dấu khi lặn xuống vùng biển sau màu tối, màu trắng để ẩn nấp trên những tảng băng hay vùng tuyết trắng buốt lạnh giá.
Chim cánh cụt không có cơ quan sinh dục ngoài
Chim cánh cụt không có cơ quan sinh dục ngoài vì vậy bằng mắt thường không thể phân biệt được đâu là con cái đâu là con đực. Chỉ khi kiểm tra nhiễm sắc thể mới xác định được giới tính của chúng. Đặc biệt, trong quần thể các loài chim cánh cụt, cũng xuất hiện sự đồng tính. Tại công viên hoang dã thuộc Bremerhaven, miền bắc nước Đức, có hai chú chim cánh cụt đực đã cùng nhau ấp một quả trứng, cư xử với nhau như những cặp vợ chồng.
Số lượng loài còn lại đến nay vẫn là một chủ đề gây tranh cãi. Trong các loại văn bản khác nhau người ta liệt kê từ 16 đến 19 loài. Tuy nhiên, trong số đó 13 loài đã bị suy giảm quần thể do khí hậu, môi trường sinh sống và sự thiếu trách nhiệm trong việc bảo tồn loài động vật của con người. Đáng báo động hơn, có 5 loài được liệt vào danh sách nguy cơ tiệt chủng do hiệp hội liên minh bảo tồn thiên nhiên quốc tế thống kê gồm có White-flippered, Erect-crested, Galapagos, Humboldt và Yellow eyed.
Video chim cánh cụt bơi 8.000 km về thăm ân nhân. Nguồn youtube
