Nhà máy này chưa đi vào vận hành chính thức, ấy vậy mà hàng trăm tấn bùn thải đã rải khắp địa bàn huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh, từ công viên tới bãi biển Thiên Cầm thậm chí ngay trong trang trại nhà Giám đốc Cty môi trường.
Khu công nghiệp luyện thép khổng lồ Formosa với công nghệ lạc hậu gây ô nhiễm đã gây họa dưới nước, dư luận không khỏi lo ngại đặt câu hỏi liệu trên mặt đất và bầu trời có bị nhà máy này gây ô nhiễm nữa hay không?
Đúng ra, tất cả các vấn đề liên quan tới môi trường nói trên phải được trả lời trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của dự án Formosa ngay từ khi nó còn nằm trên giấy, cách đây 8 năm. Đáng tiếc, ngay cả người ký phê duyệt ĐTM này, ông Nguyễn Khắc Kinh, khi đó là Vụ trưởng Vụ Thẩm định và Đánh giá tác động Môi trường của Bộ Tài nguyên và Môi trường, cũng thừa nhận với PV Tiền Phong: “Khi hội đồng thẩm định đã phê duyệt ĐTM của dự án, tôi được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường là ông Mai Ái Trực ủy quyền ký ban hành. Khi ký ban hành tôi rất băn khoăn. Báo cáo ĐTM này cực kỳ nhiều cái không rõ nhưng hội đồng vẫn phê duyệt nên tôi càng băn khoăn”.
Không rõ và băn khoăn như ông Kinh thừa nhận là phải, bởi trong tổng số 285 trang, 9 chương, của ĐTM này, chỉ vẻn vẹn có 2,5 trang đánh giá tác động của nước thải đến môi trường trong giai đoạn vận hành nhà máy, trừ đi 1,5 trang biểu bảng, còn lại đúng 1 trang chỉ đủ để liệt kê một cách lý thuyết các nguồn nước thải của nhà máy và đặc điểm của chúng. Đánh giá tác động của chất thải rắn cũng chỉ hơn 1 trang. Đặc biệt đánh giá rủi ro về sự cố môi trường chỉ dài có 1 trang, trong đó không có một dòng nào về sự cố với môi trường biển, đất và không khí.
Với một dự án khổng lồ có vòng đời tới 70 năm, tọa ngay bờ biển miền Trung nguyên sơ và xinh đẹp là thế, chỉ có vài dòng đánh giá như nêu ở trên quả là đáng kinh ngạc ! Trong bài trả lời phỏng vấn báo Tiền Phong hôm nay, ông Kinh cũng cho thấy tính chất hình thức cho có của việc lập ĐTM cũng như việc đánh giá, phê duyệt ĐTM một thời. Phát biểu tại Hội nghị Sơ kết 6 tháng đầu năm và triển khai công tác 6 tháng cuối năm 2016, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cũng thừa nhận, ĐTM của dự án Formosa quá chung chung.
Không hiểu đến nay, việc lập và phê duyệt ĐTM đã thực sự thay đổi, đã làm thật, đánh giá thật bản chất của vấn đề theo đúng quy định trong Luật Bảo vệ Môi trường hay chưa ? Sự cố môi trường Formosa thực sự là bài học đắt giá về nhiều phương diện trong việc thu hút FDI không thể bằng mọi giá, trong đó việc đánh giá tác động môi trường của các dự án.
