Lấy phiếu chỉ là thăm dò tín nhiệm, nhưng theo Nghị quyết, trường hợp nào 2 lần liên tiếp có tín nhiệm dưới 50% hoặc 2/3 đại biểu không tín nhiệm thì ngay kỳ họp gần nhất sẽ đưa ra xem xét để bỏ phiếu. Bỏ phiếu là để xác định không còn tín nhiệm nữa, phải rời bỏ chức vụ đó.
Ở các nước, Tổng thống cũng được đưa ra thăm dò tín nhiệm qua điều tra xã hội học.
Ở ta, lần này là lấy tín nhiệm của ĐBQH - những người đại diện cho cử tri cả nước. Sau này, có thể làm trong Đảng, rồi lấy phiếu ở HĐND đối với người đứng đầu chính quyền địa phương, giám đốc các sở, ban, ngành ở cấp tỉnh nữa.
Người bỏ phiếu phải công tâm, công bằng, không xuất phát từ tình cảm cá nhân thì mới khách quan. Phải thấy được những điều người ta làm được, chưa làm được. Tôi cho rằng quan trọng nhất của lần lấy phiếu tín nhiệm này là sẽ tác động, tạo ra được một sức ép.
Đối với các bộ trưởng, trưởng ngành chẳng hạn, họ phải nâng cao trách nhiệm, linh hoạt trong điều hành, phải đổi mới, phải gương mẫu thì mới đạt được tín nhiệm cao.
Những động thái gần đây cho thấy, mặc dù chưa lấy phiếu thì chỉ riêng việc QH ra nghị quyết và chuẩn bị tổ chức lấy phiếu, đã có một tác động, chuyển biến rất lớn, lan vào đời sống. Các quyết sách đã vì dân nhiều hơn, đấu tranh chống lãng phí, tiêu cực mạnh hơn. Trước kỳ họp, việc thu mua lúa gạo cũng mạnh mẽ hơn, để người nông dân có lợi nhuận.
Các bộ trưởng, trưởng ngành bận trăm công ngàn việc, nhiệm vụ chính của họ là điều hành quản lý. Nhưng dù bất kỳ ai, được giao trọng trách thì phải có trách nhiệm với dân.
Các báo cáo công tác của bộ trưởng, trưởng ngành cho thấy, nhìn chung họ làm đầy đủ trong phạm vi trách nhiệm. Có đánh giá kết quả làm được, đồng thời cũng nêu những khó khăn, do năng lực, do cơ chế…
Tuy nhiên, một mình họ không thay đổi được tất cả. Đại biểu cũng phải hiểu điều đó để có sự công tâm trong đánh giá.
Lần này, việc lấy phiếu chắc chắn sẽ có tác dụng rất tốt. Ai không đạt 2/3 phiếu tín nhiệm sẽ bị đưa ra bỏ phiếu tín nhiệm. Nhưng theo tôi, nếu tất cả đều đạt cao thì xét trong chừng mực nào đó cũng lại chưa đúng thực chất. Kết quả tròn vo cả thì sẽ phản cảm.
Mà tròn vo rồi thì biết nói làm sao vì bản thân tôi chỉ là một lá phiếu thôi, ở đây là kết quả lấy phiếu của gần 500 ĐB Quốc hội. Nhưng tôi vẫn rất tin có nhiều chuyển động tích cực từ lần lấy phiếu đầu tiên này.
