Vị TS này kể, anh tốt nghiệp thạc sỹ ở Bỉ, học tiến sỹ trong nước. Năm 2007, tốt nghiệp thêm một bằng tiến sỹ ở Đức nhưng mức lương của anh thời điểm ấy chỉ hơn hai triệu đồng một tháng, thêm khoản công tác phí chưa đến trăm nghìn một ngày nếu đi làm việc ở ngoài Viện. “Nếu cứ tiếp tục ở Viện, mình tin là khó mà nuôi được vợ con. Đứa bé nhà mình đi học một tháng hết 1,8 triệu đồng, chưa kể các khoản chi tiêu khác”, vị TS kể. Sau đó anh làm việc ở một công ty nước ngoài với mức lương gấp hơn 10 lần.
Chia sẻ trong lễ trao giải thưởng Tạ Quang Bửu năm ngoái, GS Nguyễn Hữu Việt Hưng, khoa Toán, trường Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội kể, tôi có mời một số sinh viên giỏi ở lại trường nhưng nhiều người từ chối. Mức lương đại học hơn hai triệu, lương tiến sỹ khoảng 3,5 triệu trong khi các quốc gia bên cạnh Việt Nam, đầu tư cho khoa học gấp vài chục đến vài trăm lần.
TS Phạm Phương Chi, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, trong buổi gặp mặt Thủ tướng Chính phủ sáng qua nói: “Bản thân tôi thấy làm khoa học phải có đam mê và đam mê ấy phải vượt qua những đòi hỏi tầm thường về vật chất nhưng thực sự đôi khi tôi cũng thấy hoang mang vì cơm áo không đùa với khách thơ”.
Nhà khoa học lẽ ra phải là đối tượng được tuyển chọn khắt khe nhất và chế độ đãi ngộ tốt nhất nhưng kỳ thực nhà khoa học Việt Nam đang phải chấp nhận mức lương thấp nhất trong ngạch lương công chức, viên chức hiện nay. Đáng buồn hơn, nghịch lý này tồn tại nhiều năm, báo động nhiều lần nhưng chưa có chuyển biến gì đáng kể.
Thời gian qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có nhiều giải pháp hỗ trợ các nhà khoa học trẻ. Sáng qua tại trụ sở Bộ Khoa học và Công nghệ, Thủ tướng Chính phủ gặp mặt 70 nhà khoa học trẻ tiêu biểu trong cả nước. Đó là tín hiệu đáng mừng cho thấy sự quan tâm ngày càng lớn và thiết thực của Chính phủ với các nhà khoa học trẻ nói riêng và nền khoa học công nghệ nước nhà nói chung.
Hy vọng sau cuộc gặp gỡ ý nghĩa này, sau khi lắng nghe những trăn trở, tâm tư của những nhà khoa học trẻ nhiệt huyết, các khó khăn sẽ từng bước được tháo gỡ. Mà bước đầu tiên, cần thiết nhất, chính là thay đổi mạnh mẽ cơ chế đãi ngộ để các nhà khoa học được sống với đam mê. Có vậy, họ mới có thể toàn tâm toàn ý cống hiến, mang lại những giá trị bền vững, lâu dài cho sự phát triển của đất nước, của dân tộc.
