Dưới đây là một vài thông điệp như vậy:
Một là, sự giàu có và sự tốt đẹp không nhất thiết phải đối lập với nhau, hơn thế nữa cái trước còn là tiền đề của cái sau. Vợ chồng Bill Gates chỉ có thể trở thành những nhà từ thiện lớn nhất hành tinh bởi vì họ giàu có nhất hành tinh. (Ông Bill Gates cùng với vợ đã thành lập Quỹ Bill và Melinda Gates để hỗ trợ cho những người nghèo trên thế giới và đóng góp 29 tỷ USD cho quỹ này).
Thông điệp này là rất có ý nghĩa đối với cuộc tranh luận chính trị của chúng ta hiện nay về việc có nên cho phép đảng viên làm kinh tế tư nhân hay không. Làm giàu và cống hiến cho nhân dân không nhất thiết phải đối lập với nhau.
Những người đảng viên chỉ có thể cống hiến được nhiều hơn, nếu như họ biết làm ra của cải nhiều hơn. Rủi ro của việc những người đảng viên không làm kinh tế tư nhân mà vẫn trở nên giàu có mới thật là khôn cùng cho chế độ.
Hai là, nếu có một cái gì đó vô tận ở trên Trái đất này thì đó là năng lực trí não của con người. Nền kinh tế nhắm vào việc khai thác năng lực trí não của con người chính là nền kinh tế tri thức. Sự vô tận của năng lực trí não, của khả năng chia sẻ tri thức tạo nên ưu thế tuyệt đối cho nền kinh tế mới.
Những thành công của Bill Gates và Cty Microsoft của ông đã minh chứng cho ưu thế của nền kinh tế nói trên. Trong mối tương quan này, người Việt Nam chúng ta sẽ phải học cách coi trọng trí thức và nhân tài, nếu chúng ta cũng muốn xây dựng cho mình một nền kinh tế như vậy.
Ba là, Bill Gates đã trở thành người giàu có nhất hành tinh vì ông ta có được các điều kiện để trở thành một người như vậy.
Những điều kiện đó trước hết là:
1. Một nền văn hoá chấp nhận sự phá cách, sự thử nghiệm và sự sáng tạo; 2. Một môi trường pháp lý bảo đảm khoảng không gian rộng lớn cho hoạt động kinh doanh, các điều kiện cho quyền tài sản, đặc biệt là quyền tài sản trí tuệ được bảo vệ;
3. Một môi trường tài chính bảo đảm các khoản đầu tư mạo hiểm cần thiết cho các ý tưởng sáng tạo luôn luôn dồi dào;
4. Một môi trường xã hội thuận lợi, nơi hợp tác và lòng tin trở thành chuẩn mực hành xử của những con người tự do mưu cầu hạnh phúc.
Nếu Việt Nam muốn có được các Bill Gates của mình, chúng ta cũng sẽ phải xây dựng cho được các điều kiện như vậy trên đất nước của chúng ta.
Cuối cùng, Bill Gates và thành công của ông ta là câu chuyện cổ tích có thật của thời hiện đại. Chúng ta ai cũng khâm phục khi được nghe về câu chuyện cổ tích nói trên. Khâm phục là cần thiết, thế nhưng tại sao chúng ta lại không tự viết lấy cho mình những chuyện cổ tích tương tự ở trên đất nước Việt Nam?!
TS. Nguyễn Sĩ Dũng
