 |
| Thượng nghị sĩ Alberto Anya, Tổng Bí thư Đảng Lao động Mexico (trái) tiếp chuyện tác giả |
…Đó là một buổi chiều định mệnh của Jose Cardenas - vệ sỹ kiêm lái xe của ngài Thượng nghị sỹ Alberto Anya, Tổng Bí thư Đảng Lao động Mexico Nửa giờ trước Jose lái xe đưa Tổng Bí thư về nhà riêng.
Cũng như bao lần khác, trước khi bước vào nhà, Tổng Bí thư thân mật chúc Jose ngày nghỉ cuối tuần vui vẻ và hẹn sáng thứ hai đến sớm để đưa ông đi công tác. Ông không thể ngờ nửa giờ sau…
Cứu sống vệ sỹ của Tổng Bí thư
Monterrey, thủ phủ bang Nuevo León (Sư tử Mới) nổi tiếng bậc nhất Mexico không chỉ với tư cách là thành phố giàu nhất, dân sống sướng nhất nước mà còn vì đây là vương quốc của… dê! Giống dê và các sản phẩm chế từ dê nổi danh khắp nước.
Tỷ như, giữa lòng Monterrey sừng sững một restaurant mang tên Vua Dê sữa độc nhất vô nhị ở Mexico. Vua Dê sữa đãi khách 100 món ăn và đồ uống chế từ con dê sữa… 100 ngày tuổi, đến nỗi người ta phải bảo: Đến Monterrey mà chưa đến Vua Dê sữa, coi như chưa đến Monterrey!
Chính vào giây phút Jose Candernas khoan khoái nghĩ đến lúc mình đưa vợ con đi ăn cuối tuần ở Vua Dê sữa thì tai họa ập đến. Một chiếc xe tải mi-ni đi cùng chiều khi chuyển làn đường đã tạt đuôi vào đầu xe của Jose đang lao đi với tốc độ 80 km/giờ.
Jose nằm hôn mê trong bệnh viện đến ngày thứ 5 thì tỉnh, nhưng ông không nhúc nhắc dược tay chân, không nhìn thấy gì và không nói được! Đúng vào những ngày ấy, giáo sư Nguyễn Tài Thu Viện trưởng Viện Châm cứu T.Ư có chuyến công tác sang Mexico.
Vừa đặt chân đến thủ đô Mexico, nghe tin Jose gặp nạn, giáo sư lập tức bay đi Monterrey. Và ông đã ở bên Jose liền 24 giờ, quan sát và suy nghĩ. Một phác đồ điều trị được lập. Cây kim châm đầu tiên được chính tay giáo sư cắm vào người Jose.
Và đến ngày thứ 31 thì Jose nhận ra được gương mặt những người thân, nói được câu đầu tiên “Tôi còn sống à?”. Một tháng sau, Jose đứng dậy, bước những bước chập chững đầu tiên trong căn phòng tràn ngập hoa tươi và rạng rỡ những gương mặt, những tiếng reo, tiếng cười.
Không thể diễn tả được sự kinh ngạc và cảm phục của những người Mexico khi tận mắt chứng kiến một đồng bào của họ từ cõi chết trở về nhờ cây kim châm và bàn tay vàng của giáo sư Nguyễn Tài Thu cùng các bác sỹ cộng sự của ông…
Và bây giờ thì Jose Candernas đang ngồi trước mặt tôi đây trong restaurant Vua Dê sữa. Chính tôi, nếu không được Jose lái xe đưa đi chơi khắp Monterrey gần một ngày trời, không được tận tai nghe ông kể chuyện, thì cũng không thể tin đây là người đàn ông đã từ cõi chết trở về!
Biết tôi từng được vài lần hầu chuyện giáo sư Nguyễn Tài Thu, Jose hỏi thăm giáo sư ngay. Trong lúc trò chuyện, Jose cứ mấy lần rưng rưng: “Tôi biết ơn giáo sư Thu và các bác sỹ Việt Nam đến lúc chết!”.
Và cũng chợt hiểu ra vì sao khi đến Trung tâm châm cứu ở thành phố Monterrey, tôi thấy ảnh chân dung giáo sư Nguyễn Tài Thu lồng trong khung vàng cỡ lớn treo ở vị trí trang trọng nhất.
Châm cứu Việt bám rễ Mexico
…Một ngày mùa hạ năm 2000, Monterrey chói chang nắng, ai có dịp đi trên đường Simon Bolíva, qua số nhà 2070 đều ngạc nhiên và phải dừng chân để nhìn tấm biển in những dòng chữ to đậm trên nền bức tường mặt tiền tòa nhà:
Trung tâm châm cứu y học kết hợp Hồ Chí Minh. Quả thật, ngày ấy, hầu như người Mexico) đều không biết y học của nước Việt Nam nhỏ bé, xa xôi “mặt mũi” ra sao, lại càng không biết châm cứu của VN là gì?!, họ chỉ nghe nói người Trung Hoa có thuật dùng cây kim để chữa bệnh, gọi là châm cứu.
(Nhân đây cũng xin nói nhỏ với bạn đọc rằng, những ngày ở Mexico, đi phố, hay ngồi nhà hàng, tôi luôn bị gọi nhầm là “chi-nồ” (người Trung Quốc), vào các siêu thị ở bất cứ đâu đều thấy tràn ngập hàng Trung Quốc, ở Mexico city còn có một cái chợ Trung Quốc khổng lồ, bày bán không thiếu thứ gì.
Trung tâm châm cứu y học kết hợp Hồ Chí Minh ra đời trên đất Mexico chính là kết quả của thỏa thuận hợp tác giữa Đảng Cộng sản VN và Đảng Lao động Mexico (PT), khởi nguồn từ chuyến thăm VN của Thượng nghị sỹ Alberto Anya, Tổng Bí thư PT và cuộc trò chuyện thân mật giữa ông với Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu.
Ngày ấy, chính Viện Châm cứu T.Ư (nay đổi tên thành Bệnh viện CCTƯ), đứng đầu là Giáo sư, Anh hùng Lao động Nguyễn Tài Thu được giao trọng trách cùng vài cơ quan liên quan của cả ta và bạn tổ chức thực hiện thỏa thuận hợp tác của hai Đảng. Nhận trọng trách mà giáo sư Nguyễn Tài Thu lo đến bạc tóc.
| Giáo sư Nguyễn Tài Thu là người châu Á đầu tiên (và có lẽ đến giờ là duy nhất) được bà Amlia Garcia - Thống đốc bang Zacatecas tận tay trao tặng Bằng Công dân Danh dự của bang và thành phố Zacatecas, còn trường ĐH Zacatecas thì rất lấy làm vinh hạnh được phong danh hiệu Tiến sỹ Danh dự cho giáo sư. |
Là vì đem cây kim châm cứu sang một đất nước xa cách nghìn trùng, con người lẫn phong tục, tập quán, văn hóa đều lạ hoắc để trị bệnh cứu người, là việc đại sự quốc gia! Nghe Tiến sỹ Khoa học Hồ Quang Minh, cựu viên chức Ngoại giao, từng sống liên tục ở Cuba 11 năm và ở Mexico 14 năm, nói tiếng Tây Ban Nha hay như tiếng mẹ đẻ, nay đang là Điều phối viên các Dự án Hợp tác quốc tế của BVCCTƯ kể lại những chuyện “ngày xưa”, tôi không thể hình dung được hết những công việc, những khó khăn mà giáo sư Nguyễn Tài Thu và các cộng sự của ông cùng các quan chức Ngoại giao ở ĐSQ ta tại Mexico đã xúm vào làm, để từ cái trung tâm châm cứu đầu tiên ra đời ở Monterrey (Mexico) năm 2000, chỉ một năm sau (2001) đã mọc lên một trung tâm nữa ở giữa Mexico City đông đến 20 triệu dân, hai năm sau nữa (2003) thêm một trung tâm ở thành phố Zacatecas, nằm cách thủ đô ngót nghìn cây số.
Đến hết năm 2009, cả 3 trung tâm châm cứu của Việt Nam đã hút được gần 12 nghìn người dân Mexico thuộc các tầng lớp, các lứa tuổi đã đến khám và điều trị đủ các loại bệnh tật.
Hôm đến Trung tâm châm cứu ở Monterrrey, thấy người Mễ, già có, trẻ có đông chật phòng khám, phòng điều trị. Biết tôi là nhà báo vừa từ VN sang, ông Juan Garcia, doanh nhân, 64 tuổi, dân gốc Monterrey hồ hởi bắt chuyện.
Ông nói như khoe rằng ông là một trong vài người đầu tiên đến đây điều trị chứng đau cột sống, gần chục năm trời ông chữa trị khắp nơi, tốn bao nhiêu tiền vẫn chứng nào tật ấy.Thế mà bác sỹ Việt Nam châm cho ông có mấy tháng trời đã khỏi.
Ông Juan Garcia khoe tiếp, cách đây 3 năm đã mách cho cậu con trai đến Trung tâm điều trị bệnh khớp, còn hôm nay thì..., ông ngoảnh sang người đàn bà to béo, trông đẹp lão, cười tủm tỉm “tôi đưa vợ tôi đến đây nhờ các bác sỹ Việt Nam châm cứu giảm béo, bà ấy thích lắm. Cả nhà tôi nghiện châm cứu Việt Nam rồi!”.
 |
| Nghệ sĩ đường phố Mexico |
Uy tín Việt Nam
…Mười rưỡi đêm, Mexico City se lạnh, lất phất mưa, tôi theo chân Tiến sỹ Hồ Quang Minh ra bến xe Bắc thủ đô lừng lững ba tầng nhà, dài rộng gấp đôi cái ga xe lửa Hà Nội mình, leo lên một chiếc xe khách tốc hành 25 ghế ngả ra nằm được, có hai cái toa-lét (đàn ông, đàn bà) hiện đại, thơm tho như toa-lét trên tàu bay để đi Zacatecas.
Đúng sáu rưỡi sáng, để lại sau lưng chặng đường ngót nghìn cây số, trước mắt tôi hiện ra thành phố Zacatecas cổ kính hơn 1.500 tuổi, uốn lượn nhấp nhô trên độ cao 3.200 mét, đậm đặc chất Mexico, tịnh không thấy một đại lộ, một tòa nhà cao tầng nào!
Ấy nhưng thành phồ cổ này lại nức tiếng vùng Trung Mỹ vì hằng trăm năm trước đã là xứ sở của bạc và gần một trăm năm nay là “thủ đô sinh viên” nổi danh với trường ĐH Zacatecas (thành phố quần cư hơn 150 nghìn người thì SV của trường ĐH này chiếm… 25 nghìn), thế nên Zacatecas cổ kính cũng được mệnh danh là thành phố Tri thức.
Sở dĩ phải “dài dòng” làm mất thời giờ của bạn đọc là vì… giáo sư Nguyễn Tài Thu là người châu Á đầu tiên (và có lẽ đến giờ là duy nhất) được bà Amlia Garcia Thống đốc bang Zacatecas tận tay trao tặng Bằng Công dân Danh dự của bang và thành phố Zacatecas, còn trường ĐH Zacatecas thì rất lấy làm vinh hạnh được phong danh hiệu Tiến sỹ Danh dự cho giáo sư.
Đấy là cách Chính quyền bang, thành phố và trường ĐH Zacatecas vinh danh và ghi ơn giáo sư Nguyễn Tài Thu đã có công đầu đem đến cho thành phố (rồi sau là toàn bang) một cách chữa bệnh lạ và mới mà lại cực kỳ hiệu quả! Ra đời muộn nhất, nhưng Trung tâm châm cứu ở Zacatecas đã đông khách ngay từ tuần lễ đầu tiên.
Tôi giật mình khi nghe TS Hồ Quang Minh cho biết Trung tâm đã đón hơn 6.500 người Mễ ở thành phố Zacatecas và các thành phố, các bang lân cận đến khám và điều trị.
Độc đáo và ấn tượng hơn, không biết bằng cách nào mà các vị sếp của BV Châm cứu T.Ư cùng TS Hồ Quang Minh đã khiến Ban giám đốc trường ĐH Zacatecas lừng danh (và cũng nổi tiếng là khó tính) “mê” châm cứu Việt Nam đến mức ký ngay một Chương trình hợp tác đào tạo Thạc sỹ y khoa chuyên ngành châm cứu.
| Đến hết năm 2009, cả 3 trung tâm châm cứu của Việt Nam đã hút được gần 12 nghìn người dân Mexico thuộc các tầng lớp,các lứa tuổi đã đến khám và điều trị đủ các loại bệnh tật. |
Và chỉ 2 năm sau, 18 thạc sỹ châm cứu người Mexico đã “ra lò”, mang nhãn” made in Việt Nam”, giờ họ đang miệt mài đem “vốn liếng” ra phục vụ cộng đồng và trở thành niềm tự hào của trường ĐH Zacatecas - trường ĐH duy nhất trong cả nước được Bộ Giáo dục Mexico cấp mã số đào tạo Thạc sỹ châm cứu. Năm 2010 này, trường tiếp tục cùng BVCCTƯ mở khóa thứ hai đào tạo TSCC cho Mexico và một số nước Mỹ La tinh. Khỏi nói các BS châm cứu người Việt được chính quyền và trường ĐH quan tâm, được người dân Zacatecas quý mến đến đâu!...
Bác sỹ Phương Lan, Phó Trưởng khoa Nhi của BVCCTƯ, người đã góp khá nhiều cống sức cùng các đồng nghiệp gây dựng Trung tâm châm cứu, nhỏ nhẹ cho tôi biết: Bạn lo cho mình chu đáo lắm, nào là cấp nhà ở, xe ô tô, nào là xăng xe, điện thoại dùng bao nhiêu thanh toán bấy nhiêu, nào là các tiện nghi sinh hoạt hiện đại bạn cũng sắm cho...
Bạn bảo mấy cái thứ này là nhu cầu tối thiểu đối với người dân ở thành phố, chứ các BS Việt Nam sang đây phải xa nhà, xa người thân là khổ lắm, lương tháng chỉ hơn 1.000 USD chẳng bằng một góc lương của BS người bản xứ chúng tôi!... Nghe chuyện, tôi cứ trộm nghĩ: Thôi thì lương bổng chẳng nói làm gì, có chuyện này mới đáng để tâm:
BS Phương Lan trông nhẹ cân thế kia, không biết lấy sức từ đâu ra mà chịu được cái rét thấu xương mùa đông Zacatecas, rét buốt đến nỗi có nhiều ngày nước máy chiều hôm trước còn chảy, sáng hôm sau đã đông cứng lòng ống dẫn nước trong nhà. Thế mà BS Phương Lan đã trải qua ba mùa rét như thế!
...May mắn cho tôi, trước lúc rời Zacatecas, lại được... 6 người đồng hương cả già lẫn trẻ mời đi dự ngày hội Văn hoá Ẩm thực cộng đồng các dân tộc (6 người Việt mình đang sống ở đây cũng được bạn trân trọng xếp là một cộng đồng).
Gian hàng của người Việt mình trang trí đẹp và hoành tráng nhất so với gian hàng của người Mễ gốc Tây Ban Nha, Trung Quốc, Hàn Quốc, Pháp, Cuba, Bolovia... (đấy là nhận xét của cô phóng viên Đài truyền hình thành phố Zacatecas).
Không biết các chị chuẩn bị từ lúc nào mà gian hàng cứ rực lên màu cờ đỏ sao vàng, cứ lộng lẫy sắc màu kiểu dáng những áo dài VN, rồi đồ thủ công mỹ nghệ mây tre, rồi tranh, ảnh, sách giới thiệu đất nước, con người VN.
Và nóng hôi hổi những khay đầy có ngọn nem rán vàng rộm, miến xào, cơm rang thập cẩm béo ngậy, thơm nức khiến cho khách đứng chen vai trước gian hàng VN không giấu vẻ ngưỡng mộ và háo hức. Tôi để ý thấy một cô gái dáng người to béo, gương mặt đặc chất Mexico cứ đứng ngắm mãi, khen mãi chiếc áo dài VN.
Thì ra đó là cô Maria Ceticia Nungaray, một khách quen của Trung tâm châm cứu. Cô cho tôi biết cô đang được các BS VN châm cứu giảm béo, mới châm 1 tháng đă giảm được từ 93 ký xuống còn 84 ký. Cô cười rõ tươi” tôi nhờ các BS VN giảm béo cho để còn lấy chồng chứ!”.
Và khi được tôi mời nếm thử cái nem rán, cô ăn chưa hết nửa cái đã xuýt xoa “ngon quá, ngon quá”. Lúc chia tay, Maria Ceticia bỗng rưng rưng: “Các bạn Việt Nam là những người tuyệt vời!”.
Bỗng chợt nhớ đến lời Thượng nghị sỹ Alberto Anya, Tổng Bí thư Đảng Lao động Mexico trong buổi tiếp chuyện thân tình trước hôm tôi đi Zacatecas “Tôi biết Việt Nam, yêu Việt Nam từ khi tôi đang là sinh viên đại học, tóc còn xanh, bây giờ tuổi đã cao rồi, tóc đã bạc rồi mà tôi vẫn yêu Việt Nam, càng yêu Việt Nam...”.
Mexico City - Ngõ Chùa
