Anh không muốn lấy lòng em và cũng không biết. Anh sẽ sống chân thành với em để em sẽ là người hiểu biết anh cả về mặt xấu và mặt tốt, đừng trách anh em nhé”.
Ngày 5/9/1964
Em yêu quý!
Lan ơi! Vì hôm vừa rồi viết thư cho em vội quá, không viết anh sợ em phải mong thư cho nên có lẽ em sẽ không vui khi đọc thư anh. Anh xin lỗi em nhé.
Anh không biết khi yêu người ta phải sống thế nào?
Lan yêu quý của anh! Chưa bao giờ anh thấy lòng mình bị day dứt, tinh thần bị mỏi mệt như những ngày bước vào năm học này. Hơn bao giờ hết anh muốn có một người bạn chân thành, thông cảm với anh trong lúc khó khăn của anh, trong những uẩn khúc của tình cảm anh... Em có thể là như vậy không?
Hôm nay ngày thứ 7 anh được nghỉ ở nhà cả ngày, anh không muốn ngồi nhà học nên ra thư viện đọc sách tham khảo, ở nhà buồn lắm em ạ! Các bạn anh đã ra trường đi công tác. Một số rất ít ở lại thì phần lớn đã lớn tuổi và mỗi người đều có những lo lắng vui buồn riêng. Đã ba năm sống với nhau mà chưa nói, thì giờ đây không dễ gì một lúc người ta nói với nhau điều đó.
 |
| Nguyễn Thị Lan người bạn gái (sau là vợ) |
Từ khi gặp, quen em và biết là từ hôm anh nói với em những ước mơ của đời anh. Kể câu chuyện đáng lẽ hai năm sau mới nói. Lúc nào hình ảnh của em cũng ở trước mắt anh. Em là nguồn vui duy nhất của anh. Trong những lúc thấy cô đơn mệt mỏi. Lá thư em anh đã xem có lẽ hàng trăm lần và tấm ảnh em anh không cất đi, anh để trong sách học lúc nào mệt mỏi sẽ xem để thêm quyết tâm làm việc.
Lan yêu quý! Anh thấy rằng hình như em đã có mấy nhầm lẫn khi nhìn nhận, suy nghĩ về anh, không biết em có phải hối hận không em ơi! Nói thực cho anh Lan nhé. Anh không giấu em thì em cũng đừng giấu anh tình cảm của em.
Anh không có gì để em yêu cả, vừa ít hiểu biết về cuộc sống hơn em lại có rất nhiều sai sót và đôi khi yếu đuối lắm em ạ. Anh không biết khi yêu người ta phải sống như thế nào mặc dù anh đã yêu và được yêu. Anh không muốn lấy lòng em và cũng không biết. Anh sẽ sống chân thành với em để em sẽ là người hiểu biết anh cả về mặt xấu và mặt tốt, đừng trách anh em nhé.
Anh sẽ đi mãi với những lôi cuốn say đắm nhất
Lan yêu quý! Em có biết anh đã nghĩ thế nào về tình yêu, về em không?
Anh cảm thấy con đường anh đi không bao giờ có đích, trống trải vắng lạnh vì cả đời anh sẽ gắn liền với công tác khoa học để phục vụ quân đội. Công việc đó tuy là rất cần thiết, rất có ý nghĩa và đó chính là ước mơ của anh.
Nhưng bản thân công việc đó không bao giờ có thể gọi là đã hoàn thành, không bao giờ có cái tận cùng. Công việc đó sẽ không đem lại thích thú nào cho mấy kẻ ưa hưởng thụ cá nhân. Nó lặng lẽ và khắc khổ lắm em ạ. Anh sẽ đi mãi với những lôi cuốn say đắm nhất của anh.
Đó là cống hiến sức lực của mình cho quân đội, cho Đảng. Anh sẽ làm công việc âm thầm lạnh lẽo đó với lòng yêu sự nghiệp sôi sục, với tình cảm thiết tha, với lòng tự trọng đẹp đẽ nhất và tự hào chính đáng. Dù mất tất cả anh cũng sẽ đi tới cùng trên con đường đó. Anh chỉ bỏ nó được nếu Đảng cho anh trực tiếp chiến đấu với kẻ thù.
Vì đây mới là mơ ước hấp dẫn nhất nó luôn sôi sục lòng anh. Về những điểm này anh không có gì đáng trách cả. Anh có ước mơ và anh đang làm những công việc cụ thể để đẩy ước mơ đó đến hiện thực, đến hạnh phúc thật sự của đời anh.
Anh không phải chỉ thoả mãn những kiến thức đã học được ở trường. Anh cần học thêm nhiều lắm. Mức phấn đấu trước mắt của anh là trong 2 năm nữa biết thành thạo 5 ngoại ngữ, học hết toán lý đại cương. Nhưng còn em, em đứng đâu trong đời anh?
Lan ạ! Có những lúc anh mệt mỏi, lúc đó anh thấy anh bé nhỏ lắm Lan ạ! Anh chỉ muốn là con chim nhỏ, bay về sã cánh giữa lòng em, em vỗ về nuôi nấng, em làm tất cả, em trách móc yêu thương. Lúc đó em sẽ là tất cả. Em muốn nói gì anh không cần biết, anh chỉ cần biết mỗi một điều anh đang trên cánh tay em. Lúc đó anh sẽ không còn thấy gì nữa, biết gì nữa, em phải lo liệu tất cả cho anh. Anh chỉ là đứa trẻ nhỏ trong lòng em.
Lan yêu quý! Về sự nghiệp của anh có lẽ em không giúp được gì cho anh. Nhưng về phía riêng tư em là tất cả, là tất cả của đời anh. Những cái gì dành cho riêng anh ít lắm và trong lĩnh vực ấy của cuộc sống thì anh dốt lắm, yếu đuối lắm và đôi khi tàn nhẫn nữa.
Đó chính là điều anh sợ cho em. Rồi còn bao nhiêu khó khăn khác, tất cả em sẽ phải chịu đựng. Em thân yêu! Anh đã có lần có hỏi em, em có hối hận gì khi em đã yêu anh không? Chính khi đó anh nghĩ tới điều này Lan ạ! Anh có lần hỏi em có thấy sợ khi gần anh không? Khi hỏi em điều đó anh nghĩ tới cá tính anh, anh nghĩ tình cảm bồng bột của anh, anh nghĩ tới những phút tàn nhẫn của anh, anh chưa đủ trách nhiệm để yêu thương em.
Em yêu quý! Nếu em suy nghĩ lại anh không bao giờ trách em và với em anh vẫn coi em là đứa em dịu hiền, ngoan ngoãn, anh vẫn giữ trong lòng anh hình bóng người bạn thân yêu. Nếu em thấy em thực sự yêu anh thì anh khuyên em nên biết những điều đó, biết những khó khăn, những thiếu sót của anh để em chuẩn bị cho cuộc sống của chúng ta, để em bồi dưỡng cho người mình yêu còn ấu trĩ, còn thiếu sót.
Anh đã nói với em cả cái tốt, cả cái xấu, cả ước mơ... tất cả gì chung nhất mà em sẽ gặp phải. Em nghĩ thế nào về anh thì nghĩ. Anh chỉ biết có riêng em thôi. Trong cuộc sống anh đã nghĩ ngợi nhiều. Khi sống với riêng em anh chẳng nghĩ ngợi, suy tính, đắn đo gì nữa đâu. Anh chỉ biết mỗi điều: Anh yêu em. Vì thế trách nhiệm của anh sẽ rất lớn. Ngoài bản thân anh ra không gì ngăn được tình yêu của chúng ta. Anh chưa sợ điều gì cả và cũng chưa bao giờ lùi bước trước khó khăn riêng về điểm đó em có thể tin ở anh.
Lan yêu quý của anh! Cho anh yêu quý em, gọi em hàng vạn lần cái tên yêu dấu đó nhé. Nói thật đi, em có tin anh, có thấy sợ sệt, thấy hối hận không. Anh sẽ không trách em và sẽ không xa em. Dù có như thế nữa anh vẫn gần gũi em và làm trong lòng anh nóng bỏng ngọn lửa yêu thương, em nói đi, em yêu của anh.
Em kể cho anh những suy nghĩ của em về anh nhé. Suy nghĩ tốt anh có thể biết, còn suy nghĩ về việc xấu thì nói thật anh chưa biết đâu. Em hãy nói đi, nói những lo lắng thầm kín của em, em hãy nói những ước mơ xa xôi nhất của em, em hãy nói đi, nói tất cả về em...
Em yêu quý! Khi anh hôn em cái hôn đầu tiên sôi nổi yêu đương thì với em anh không giấu gì cả. Nếu em muốn, anh sẽ nói tất cả với em.
Em yêu quý của anh! Anh không sợ em trầm lặng, anh rất yêu tính tình điềm đạm. Nhưng anh sợ một điều- em đang chịu đựng. Anh không bao giờ chịu đựng và cũng mong rằng không bao giờ anh phải thấy em chịu đựng, tại sao phải như vậy em ơi? Tại sao phải dối lòng mình, tại sao phải nhắm mắt đưa chân, tại sao phải vô trách nhiệm với cuộc sống thế em ơi. Nếu chịu đựng thì ngay từ buổi đầu em đã không sống với anh bằng tình yêu chân thật.
Có lẽ đã nói với em nhiều quá rồi! Tạm biệt em. Chờ thư sau anh sẽ viết thêm.
Chúng ta là những giọt nước nhỏ giữa biển mênh mông
Lan yêu quý! Chưa nhận được thư trả lời em có sốt ruột không? Anh muốn tình yêu đến với em làm em hăng say trong công tác, làm cho em thấy cuộc sống đáng sống hơn, tươi đẹp hơn, con người trở nên giản dị đáng yêu hơn. Tình yêu của chúng ta có làm được như vậy không em?
Anh không muốn tình yêu làm cho con người trở nên tiều tuỵ. Người ta trở về với con người cá nhân của mình, ngắm nghía mãi và suốt ngày điểm phấn tô son cho mối tình nho nhỏ. Anh muốn bây giờ và mãi mãi sau này đối với em trên đời chỉ có riêng chúng ta. Anh sẽ không bao giờ dám nhận sự chăm sóc như vậy về phía anh.
Anh sẽ không bao giờ cắt xén đi cuộc đời của em để nó trở thành của riêng anh. Em phải sống cho có ích phải dành cuộc sống của mình chăm sóc vườn hoa đẹp. Làm được như thế hạnh phúc chúng ta mới vững bền và mới giữ được tình cảm quý trọng nhau. Em làm được như vậy anh sẽ vĩnh viễn có quyền tự hào về người mình yêu.
Về phía anh, anh sẽ giữ cho em lòng tự hào chân chính đó. Em có quyền tự hào về người yêu của em. Người yêu của em làm việc thầm lặng nhưng không phải ai cũng làm được và cũng được làm. Nhưng hơn thế nữa và đây mới là niềm kiêu hãnh anh đã làm việc với tình yêu say đắm hơn cả yêu em, làm việc với tình yêu đối với lý tưởng mà anh phục vụ. Làm việc vì nhân dân và lòng biết ơn vô tận với Đảng. Anh sẽ vượt được tất cả và đi trọn đời anh trên con đường gian khó của sự nghiệp anh, sức mạnh đó do tình yêu rộng lớn, do lòng tin tuyệt đối vào Đảng mà cuộc sống đã dạy cho anh.
Chúng ta là những giọt nước nhỏ giữa biển mênh mông, đừng bao giờ vì thế mà chúng ta để mặc cho giọt nước tiêu tan thành đám bọt bẩn mà phải cho đời chúng ta trở thành có ích. Đời chúng ta có ý nghĩa chính vì thế.
Gian khổ còn nhiều, chúng ta chưa thể thấy hết những gian khổ trên đường đi. Nhưng chúng ta tin ở bản thân chúng ta, chúng ta luôn làm chủ tương lai chúng ta. Anh luôn tự hứa với lòng rằng mãi mãi đi theo con đường của Đảng mà bây giờ anh say đắm, tự tin mà nói rằng tình yêu đối với em sẽ không bao giờ phai nhạt. Còn em?
Lan yêu quý! Bao giờ em nghỉ phép anh muốn gặp em trên này, chúng ta sẽ nói với nhau nhiều, tình cảm hôm nay và mơ ước mai sau. Chúc em giữ gìn sức khoẻ tốt!
Anh của em: Hoàng Kim Giao
Ngày 5/9/1964
