La Mát bụi và nước mắt

La Mát bụi và nước mắt
TP - Đứng từ trên Nhà máy xi măng Kiện Khê nhìn về hướng Đông, khoảng 300m là làng La Mát, thị trấn Kiện Khê (Hà Nam) chìm trong màu trắng nhợt nhạt của bụi đá.

Các nhà máy, doanh nghiệp, hợp tác xã.. đua nhau phá từng quả núi khổng lồ, như đang tàn phá đi nơi được mệnh danh là “Hạ Long trên cạn”.

Từng đoàn xe lớn nhỏ nối đuôi nhau ra vào mỏ đá Kiện Khê ăn hàng, như những chú mãnh hổ lâu ngày nhốt trong cũi, nay được thả tự do vùng vẫy khuấy bụi trắng xóa cả một vùng trời La Mát. Nơi đây vài tháng lại có người chết do ung thư.

Nước mắt luôn chảy…

11 giờ trưa, chúng tôi có mặt tại thị trấn Kiện Khê, tỉnh Hà Nam. Nơi đây còn cách La Mát khoảng 1km, mà tiếng mìn phá đá, tiếng máy nghiền đá, tiếng máy xúc, máy ủi… cứ gào thét ầm ầm, như muốn bốc rời từng ngọn núi trong gang tấc.

Anh Lê Xuân Lượng chạy xe ôm ở đây cho biết: “Ngày nào cũng vậy, họ phá núi mà không có ngày nghỉ, không quản nắng mưa, gió rét. Công trường lúc nào cũng xôn xao, bụi thì không có nơi nào  sánh bằng”.

Mới đầu năm mà Lan Mát đã có hai người mất do ung thư phổi. Hàng năm ở đây có tới hàng chục người chết do ung thư, bệnh liên quan đến đường hô hấp.

Cô Nguyễn Thị Lan người làng cho biết: “Ngày trước có mấy trường hợp mắc bệnh ung thư, họ đều đổ lỗi cho rượu bia. Còn bây giờ phụ nữ, trẻ em và cả con trai không rượu bia cũng chết do ung thư, người làng mới tin”.

Đứng trên đỉnh cao nhất của Nhà máy xi măng Kiện Khê quan sát bốn xung quanh, nơi đâu cũng thấy công trường khai thác đá, xe tải hạng nặng, công nông… tấp nập ra vào, bụi từ các công trường, nhà máy, tổ sản xuất… bụi bốc lên trắng xóa cả vùng trời, rồi thuận theo “gió trời” bay về làng Lan Mát, len lách vào từng ngõ ngách, tủ ghế… không đủ chúng bám chặt vào cây cối, hoa màu làm trắng cả một vùng rộng và hiển nhiên bay vào từng lá phổi đang thoi thóp khó thở, hàng ngày ăn mòn và phá đi từng xen ti mét lá “sự sống” của con người.

Cô Lan nghẹn ngào cho biết thêm: “Ông nhà tôi cũng mất vì ung thư phổi, lúc đầu cứ tưởng ông ấy bị bệnh hen suyễn, nhưng không phải, bác sỹ chẩn đoán ông bị bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối, vậy là ông ấy bỏ mặc tôi và bốn con nhỏ bơ vơ giữa cuộc đời”. Một tay cô nuôi con trưởng thành, nay mỗi khi người làng chết do ung thư cô lại lủi thủi ra mộ chồng thắp hương, nhổ cỏ…

Đã bao lần người dân kiến nghị lên các cơ quan chức năng về tình trạng khai thác đá và bụi đá từ các công trường… đến nay vẫn chưa được giải quyết ổn thỏa.

… Và nỗi đau sương bụi

Thị trấn Kiện Khê và huyện Kim Bảng của tỉnh Hà Nam nằm sát nhau, cùng chung dãy “Hạ Long núi trên cạn” đẹp như trong tranh có nhiều di tích thiên nhiên núi đá vôi tạo thành như: Ngũ động sơn, Hồ tam trúc, Kẽm chống… được Nhà nước công nhận là di sản thiên nhiên cấp quốc gia.

Vậy mà chỉ trong một thời gian ngắn, hàng chục quả núi khổng lồ bị “bốc hơi” chỉ để lộ ra “phế tích”, nhiều quả núi còn bị vắt kiệt lấy sâu thành ao hồ, làm biến dạng đi cái vẻ đẹp “thiên tạo” nơi đây.

Riêng La Mát – thị trấn Kiện Khê có hàng chục cơ quan và hợp tác xã được cấp giấy phép khai thác đá. Trong đó đáng nói là Nhà máy xi măng Kiện Khê, Cty đá Việt – Úc, xí nghiệp đường sắt mỏ đá Phủ Lý… và hàng chục hộ dân mua lại từ các hợp tác xã để khai thác. Tiếng mìn nổ, tiếng máy nghiền đá, máy xúc, ô tô… ngày đêm hoạt động không nghỉ. Cuộc sống nơi đây không một ngày bình yên…

Đứng ở ngã ba nơi có bảng chỉ dẫn vào Nhà máy xi măng Kiện Khê 800m, độ 10 phút mà chúng tôi đếm được 32 chiếc Hyundai, 17 chiếc IFA và hàng vài chục chiếc xe công nông địa phương vào mỏ đá.

Ven đường tất cả các nhà cửa, cơ quan đều đóng cửa kín mít, cây cối bị phủ một lớp bụi dày trắng xóa, mặt đường đầy cát và sỏi đá. Đặc biệt rìa mặt đường có tới gần chục “xác” ngôi nhà bỏ hoang từ lâu, bụi phủ thành một lớp khá dày, rất khó phát hiện đâu là cửa chính ra vào nhà!

Ngày trước Nhà máy xi măng Kiện Khê còn chưa khắc phục được ống xả khói, khói bay về làng khét lẹt như nhựa đường đun nóng, đến nay nhà máy đã khắc phục được phần nào.

Nhưng bù lại các Cty, xí nghiệp khai thác đá lại mọc lên ở đây như nấm. Gió may về bụi từ trên các công trường lại kéo nhau bay tạt vào làng, nhiều hôm gió mạnh bụi bay như “bão cát”.

Nhất là vào tháng 2, tháng 3 và mấy tháng hanh khô. Đây cũng là những tháng mà người dân nơi đây mắc các bệnh về đường hô hấp nhiều nhất, chủ yếu viêm xoang mũi, nghẹt mũi khó thở, sổ mũi…

La Mát – Thị trấn Kiện Khê đang dần biến mình thành thị trấn trong bụi, làng ung thư, làng bệnh quanh năm không hết bệnh! Nếu không có biện pháp đồng bộ thiết nghĩ La Mát sẽ còn gặp rất nhiều “oan trái” trong chặng đường “thoải mái” khai thác đá. 

MỚI - NÓNG