Mặt đường và nắp cống nghệ thuật ở thành phố Mưa

Bergen thủ phủ của tỉnh Hordaland, thành phố lớn thứ hai của Na Uy, với dân số 272.520 người, nằm ở tây nam Na Uy cách thủ đô Oslo gần 1.000 cây số. Đây là một thành phố đại học, một xứ đạo Thiên chúa cổ và hải cảng lớn nổi tiếng một thời. Thành phố thơ mộng nằm giáp biển và núi rừng. Mây lượn lờ hôn núi quanh năm.

Ở đây nhà cửa rất nhỏ, xinh xắn, khác với kiểu nhà lớn ở các nước châu Âu cùng thời trước đây. Do khí hậu lạnh, gần cực bắc nên nhà nhỏ đỡ tốn lò sưởi, cầu thang rất hẹp. Đặc biệt cửa ra vào rất nặng và chắc chắn để tránh bão tuyết. 

Thông thường có hai lần cửa để tiết kiệm nhiệt tối đa. Trang phục của người dân tộc bản địa ở đây cũng như cách sơn nhà với màu rất nổi: đỏ, xanh lá cây, vàng da cam sẫm đậm để nổi bật giữa màu tuyết trắng. Nhờ vậy, họ dễ dàng nhận ra nhau giữa mùa đông lạnh giá, và khi bị tai nạn.

Bergen còn có tên là thành phố mưa. Một tháng có ít nhất 15 ngày mưa. Nơi đây, đang nắng có thể mưa ngay. Dân Bergen đi đâu cũng không quên ô và áo mưa. Đường dốc, đồi núi trập trùng, tuyết phủ hơn 6 tháng. Có những đêm trắng, dường như mặt trời có lúc không ngủ vì thương mặt đất lạnh lẽo. Giữa tháng năm bắt đầu vào xuân. Mới một giờ sáng bình minh đã xôn xao cùng tiếng rì rào của lá và tiếng chim gọi tình tìm nhau ríu rít. Tuyết vẫn còn ngủ trên đỉnh núi.

Thời gian này có một ngày lễ hội lớn. Thành phố Bergen như ấm lên với màu sắc phong phú của trang phục dân tộc. Trân trọng ngày lễ truyền thống, không chỉ người đi diễu hành mà cả thành phố, từ già đến trẻ, thậm chí trẻ còn nằm nôi, đều mặc quần áo dân tộc mới và đẹp.

 Đàn ông thường gài dải vải đỏ nhỏ trên mũ hay túi áo ngực. Phụ nữ đội khăn, mặc váy, khoác áo choàng dài thêu hoa nhiều màu. Đấy là hình thức để bảo tồn văn hóa dân tộc một cách tuyệt vời nhất trong quá trình hòa nhập với thế giới hiện đại, cũng là thể hiện tình yêu và sự tôn trọng văn hóa dân tộc mình. Thành phố càng trở nên quyến rũ thu hút khách du lịch.

Tình yêu quê hương, yêu dân tộc của người Bergen không chỉ ở trang phục dân tộc mà còn thể hiện trên từng hòn đá lót đường, từng nắp cống. Đường phố ở đây không bao giờ thẳng, luôn lên dốc xuống dốc, vòng vèo vì thành phố nằm quanh sườn núi. Trời mưa thường xuyên, để tránh trơn dốc, đường thành phố đều lát đá từng khối nhỏ đa dạng để ô tô dễ phanh, người đi ít bị trơn. 

Người đi bộ thường phải chăm chú nhìn xuống đường nếu không sẽ bị trượt và nguy hiểm. Chính điều đó, mặt đường cũng tạo nên một bức tranh đầy hấp dẫn. Những con đường lát đá màu sắc khác nhau. Giữa ngã ba, ngã tư mặt đường lát đá như những cánh hoa uốn cong, như thảm hoa, hay như những cánh công xòe múa đầy quyến rũ. Cống rãnh thường bị coi là nơi để thải nước bẩn, ít ai quan tâm vì người sản xuất chỉ nhằm mục đích lợi nhuận, không quan tâm đến nghệ thuật. 

Nhưng ở Bergen, nắp cống cũng là một công trình nghệ thuật, đa dạng hình khối và trên mặt kim loại đúc nổi hình phong phú. Hình vuông, hình tam giác xếp nghiêng, hình tròn xếp như hoa nở, như tia sáng. Có nắp đúc một bức tranh mặt trời và mây phủ trên thành phố đặc trưng của Bergen. Đường sạch sẽ.  Thành phố càng trở nên đáng yêu. Người dân Bergen quan tâm làm đẹp đường phố từ viên đá lát đường, từ nắp cống.

Người dân Bergen trong ngày hội cùng tác giả bài viết (bìa trái)

Câu chuyện ở Bergen cho thấy nghệ thuật đâu phải cao siêu, bí ẩn, mà ở ngay trong đời sống hàng ngày, xung quanh và ngay dưới chân người. Người sản xuất ra cái nắp cống kết hợp với người nghệ sỹ kiến trúc đường phố đã giúp người đi trên con đường tự ý thức về cái đẹp và thêm yêu thành phố.